بررسی بقایای آفت‌کش‌های آلی پایدار در رسوبات  تالاب بین‌المللی انزلی، ایران

جاودان‌خرد, اسلام; اسماعیلی ساری, عباس; بهرامی‌فر, نادر

بررسی بقایای آفت‌کش‌های آلی پایدار در رسوبات تالاب بین‌المللی انزلی، ایران

نویسندگان

¹ دانش آموختة کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکدة منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور

² استاد، دانشکدة منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور

³ استادیار، گروه شیمی، دانشگاه پیام نور، واحد ساری

چکیده

تالاب انزلی یکی از بوم سازگان مهم آبی در ایران است که در جنوب دریای خزر قرار دارد و زیستگاه ماهیان، آبزیان و پرندگان با ارزشی است که از ابعاد اکولوژیک و اقتصادی درخور توجهند. یکی از آلاینده‌های موجود در این تالاب ترکیبات آلی پایدار هستند، این سموم با گسترش وسیع در محیط زیست به عنوان یکی از مشکلات آلودگی جهانی شناخته می‌شوند که به علت حلالیت بالا در چربی و پایداریشان در محیط زیست می‌توانند در بدن موجودات زنده تجمع یابند و از طریق زنجیرة غذایی انتقال پیدا کنند. در این مطالعه یک گروه مهم از این ترکیبات شامل آفت‌کش‌های آلی کلره (OCPs) در زمستان 1386و بهار 87 در رسوبات تالاب انزلی شدند. غلظت ترکیبات هگزاکلروسیکلوهگزان، سیکلودین‌ها، ترکیبات ددت و هگزاکلروبنزن به ترتیب در زمستان، 21/4-17/1، dw ng/g 08/5– nd،dw ng/g 51/8-43/1،dw ng/g 35/0- 06/0 و در بهار dw ng/g 78/4-08/1، 97/5–27/1، 92/9–15/2، dw ng/g 38/0-06/0 است. غالب‌ترین ایزومرهای ترکیبات هگزاکلروسیکلوهگزان، سیکلودین‌ها و ترکیبات ددت در نمونه‌های زمستان بترتیب HCH- ?، اندوسولفان و p,p/-DDE با میانگین غلظت ng/g dw 12 /2-47/0، ng/g dw 7/1- nd، ng/g dw 47/3-43/1 و در بهار هم HCH- ?، اندوسولفان و p,p/-DDE با میانگین غلظت ng/g dw 58/2-46/0، ng/g dw 96/1-44/0، ng/g dw 78/4-32/1 بودند. در تمام نمونه‌های بهار غلظت‌های آفت‌کش‌های آلی کلره بیشتر از نمونه‌های زمستان است. همچنین تفاوت معنی‌داری بین ایستگاههای تالاب به وجود آمد (05/0< P).

کلیدواژه‌ها