بررسی الگوی فضایی مهاجرت بین استانی در ارتباط با ردپای اکولوژیک استان‌های کشور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه جمعیت، اقلیم و محیط زیست، موسسه تحقیقات جمعیت کشور، تهران، ایران

چکیده

وجود تفاوت‌های متعدد فرهنگی، جغرافیایی، اقتصادی و اجتماعی منجر به مصرف متفاوت منابع و در نتیجه فشار متفاوت بر محیط‌زیست می‌شود. ردپای اکولوژیک یکی از ابزارهایی است که تلاش دارد تا فشار انسان بر محیط‌زیست را کمی سازی نماید. مهاجرت از جمله پویایی‌های جمعیتی است که می‌تواند بر روند و الگوی فضایی ردپای اکولوژیک مؤثر باشد. شناسایی و تحلیل جریان و الگوهای فضایی ردپای اکولوژیک مهاجرت می‌تواند به شناسایی پویایی ردپای اکولوژیک کشور ناشی از مهاجرت‌های داخلی کمک نماید. بدین‌سان پژوهش حاضر با توجه به نقش مهم مهاجرت بین استانی در پویایی جمعیت کشور به دنبال تحلیل این مهم و تأثیر آن بر جریان و الگوی فضایی کلی ردپای اکولوژیک کشور می‌باشد. بدین منظور از داده‌های ثانویه در خصوص بررسی این مهم استفاده شده و جریان‌های مهاجرتی شامل مبدأ اول، مقصد اول و نیز الگو و جریان فضایی ردپای اکولوژیک مهاجرین در سیستم اطلاعات جغرافیایی ترسیم شد. نتایج به دست آمده نشان داد که الگوی فضایی مشخصی در خصوص مبدأ اول، مقصد اول و روند افزایشی ردپای اکولوژیک مهاجرت در کشور وجود دارد. الگویی که قطبیت و نقش دو استان صنعتی و توسعه‌یافته کشور یعنی استان‌های تهران و اصفهان را به‌خوبی نشان می‌دهد. این دو استان دو مرکز ثقلی هستند که علاوه بر داشتن ردپای اکولوژیک بالاتر نسبت به میانگین کشوری، جاذب مهاجرین استان‌های دیگر نیز هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Arbabi Sabzevari A, Hasheminasab, S, H., (2021). The Effect of Migration and Marginalization on The Environment of Tehran, Journal of New research approaches in management and accounting, 5(78), 17-24. www.magiran.com/ p2347119. (In Persian)
Daliri, H., & Mehregan, N. (2016). Measuring Sustainable Development in the Provinces of Iran by Using the Ecological Footprint. Journal of Economics and Regional Development, 23(11), 1-47. doi: 10.22067/erd.v23i11.53742 (In Persian)
Hu, Y. C., Zhou, W., & Yuan, T. (2018). Environmental impact assessment of ecological migration in China: A survey of immigrant resettlement regions. Journal of Zhejiang University-Science A, 19(3), 240-254.
Janparvar, M., Salehabadi, R., & Zargari, M. (2017). Migration Crisis Caused By Short-Term Droughts in Sistan and Baluchestan Province. Geography, 15(52), 183-199. SID. https://sid.ir/paper/150319/en. (In Persian)
Mahmoudian, H., & Ghasemi-Ardehaee, A. (2014). Internal Migration and Urbanization in Iran with emphasis on the period of 2011-2016 (UNFPA report). Tehran: UNFPA
Mahmoudian, H., & Mahmoudiani, S. (2018). Internal migration and urbanisation inI.R. Iran (UNFPA report). Tehran: UNFPA
Meyerson, F. A., Merino, L., & Durand, J. (2007). Migration and environment in the context of globalization. Frontiers in Ecology and the Environment, 5(4), 182-190.
Naghibi, F., Khorram, F., & Ghorbani, S. (2021). Evaluation and comparison of ecological footprint of informal settlements residents with formal and planned areas of Urmia. Human Geography Research, 53(3), 1073-1087. doi: 10.22059/jhgr.2020.274409.1007851 (In Persian)
Newton, P., Ting, C., & Stone, W. (2018). Chinese migrants follow and add to Australian city dwellers' giant ecological footprints. Swinburne University of Technology.
Parsipoor, H., Hoseinzadh, A., & Agheli moghaddam, H. (2022). Ranking and analysis of the level of development of Iran's provinces. Geographical Engineering of Territory, 6(4), 751-766. doi: 20.1001.1.25381490.1400.5.10.4.2 (In Persian)
Pour Ahmad, A. Seifoddini, F. & Parnoon, Z. (2011) The Role of Migration in Change of Islamshahr Land Use. Armanshahr Architecture & Urban Development journal. Volume 4, Issue 6. Pages 49-61. https://www. armanshahrjournal.com/ article_32671.html?lang=fa. (In Persian)
Pourfathi, J., & Asheri, E.A. (2010). The Analysis of Spatial Inequalities of Rural Settlements of Ahar. Geographic Space, 10(32), 95-116. SID. https://sid.ir/paper/91626/en. (In Persian)
Price, C. E., & Feldmeyer, B. (2012). The environmental impact of immigration: an analysis of the effects of immigrant concentration on air pollution levels. Population Research and Policy Review, 31(1), 119-140.
Rees, W. E. (1992). Ecological footprints and appropriated carrying capacity: what urban economics leaves out. Environment and Urbanization, 4(2), 121–130.
Sadeghi, R., & Shokryani, M. (2016). Spatial analysis of the development impact on internal migration -between counties- in Iran. Community Development (Rural and Urban Communities), 8(2), 245-270. doi: 10.22059/jrd.2016.63067 (In Persian)
Salehi, S. (2013). Investigating The Ecological Capacity of Iran Using the Ecological Footprint Method. National Institute for Population Research (NIPR), Tehran, Iran. https://nipr.ac.ir (In Persian)
Shamsodini, A., & Gorjian, P. (2010). Effective Factors of Villagers' Migration to Cities, With an Emphasis on Network Migration (Case Study: Rostam2 District). Journal of Studies of Human Settlements Planning, 5(11), 75-92. https://jshsp.rasht.iau.ir/article_521635.html?lang=fa. (In Persian)
Shaykh Baygloo, R. Taghvaei, M. (2013). Assessment of Development Level of Sub-provinces of Iran using MCDM Methods, Geography, 11(39), 139. www.magiran.com/p1190883 (In Persian)
Statistical Center of Iran. (2016). Population and housing censuses. Tehran: Statistical Center of Iran (In Persian)
Ting, C. Y., Newton, P. W., & Stone, W. (2018). Chinese migration, consumption, and housing in twenty‐first century Australia. Geographical Research, 56(4), 421-433
Ting, Christina Yion P. (2018). Examining the Driving Forces of Change in China-born Residents’ Ecological Footprints between China (Premigration) and Australia. The International Journal of Social Sustainability in Economic, Social, and Cultural Context 13 (4): 1-19. doi:10.18848/2325-1115/CGP/v13i04/1-19
Wackernagel, M., & Rees, W. (1996). Our ecological footprint: reducing human impact on the earth. British Columbia, New society publishers.
Xiao, X., Hu, M., Tan, M., Li, X., & Li, W. (2018). Changes in the ecological footprint of rural populations in the Taihang Mountains, China. Sustainability, 10(10), 3741.
Zangiabadi, A., Rahimi, A., & Mosayebi, S. (2013). The Comparative Analysis of Urban Employment Indexes in Iran Towns. Geography and Environmental Planning, 24(1), 109-128. doi: 20.1001.1.20085362.1392.24.1.9.4 (In Persian)
Zanjani, H. (2015). Migration, 4th edition, Samt Publicationsو Tehran, Iran (In Persian)