ارزیابی اقتصادی احداث بام سبز در شهر تهران (مطالعه موردی منطقه 9 شهرداری): رویکرد مدل‌سازی انتخاب و تحلیل هزینه-فایده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

موقعیت جغرافیایی شهر تهران و قرارگیری آن در میان کوه‌های البرز،استقرار کارخانه‌ها در اطراف شهر و حجم زیادخودروهای در حال تردد ازجمله عواملی هستند که با استقرار مواد آلاینده،آسایش ساکنان را به خطر انداخته‌ و منجر به آشفتگی در زندگی شهری شده‌اند.این مسائل ضرورت ایجادآرامش و دسترسی به طبیعت را دو چندان کرده است.به دلیل ارزش بالای زمین،به‌کارگیری سطوح بلااستفاده از جمله بام ساختمان‌ها،راه‌حل مناسبی جهت گسترش فضای سبز به‌شمار می‌رود.در این راستا پژوهش حاضر با هدف بررسی توجیه‌پذیری اقتصادی و اقتصادی-محیط‌زیستی احداث بام سبز درسطح منطقه 9 شهرداری تهران، در سال 1398 صورت گرفته است.برای این منظور از آزمون انتخاب و شاخص‌های ارزش حال خالص، نرخ بازده داخلی و نسبت فایده به هزینه،بهره گرفته شده است.نتایج نشان‌‌دهنده‌ عدم توجیه‌پذیری احداث بام سبز از بعد اقتصادی در منطقه مورد مطالعه است.درحالی که لحاظ ارزش منافع محیط‌زیستی در ارزیابی، منجر به ایجاد ارزش حال خالصی برابر 349/11 میلیون ریال بر متر مربع و نرخ بازده داخلی 53 درصد می‌شود.هم‌چنین نتایج بیان‌گرآن است که ارزش محیط‌زیستی که شهروندان این منطقه برای هرمترمربع از بام سبز قایلند و حاضرند برای احداث آن بپردازند،به‌طور میانگین معادل 44/5 میلیون ریال به ازای هرمترمربع است. در این حالت نسبت فایده به هزینه معادل 92/1 خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


امیرنژاد، ح؛ حیدری ظهیری، ن؛ شاهپوری، ا، (1396). ارزش‌ اقتصادی ویژگی‌های چندگانه برنج مبتنی بر رویکرد ترجیحات اظهار شده مصرف‌کنندگان شهر ساری، تحقیقات اقتصادی، 3، صص 512-495.
تقوی، ل، (1393). نقش بام و دیوار سبز در توسعه پایدار شهری، پایداری توسعه و محیط‌زیست، 1، صص36-20.
جلیلی کامجو، پ؛ خوش اخلاق، ر؛ فطرس، م. ح؛ درخشان، م، (1392). برآورد ترجیحات شهروندان بومی و غیربومی در برخورد با خدمات اکوسیستمی زاینده‌رود: رویکرد مدلسازی انتخاب، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 42، صص 24-1.
حق‌جو، م، (1394). برآوردارزشاقتصادیجنگلهایارسباران (مقایسهرهیافتهایآزمونانتخابورتبهبندیمشروط)، رساله دکتری، استاد راهنما: حیاتی، ب. اقتصاد کشاورزی. دانشگاه تبریز.
خداوردیزاده، م؛ خلیلیان، ص؛ حیاتی، ب؛ پیش‎‌بهار، ا، (1392). برآورد ارزش پولی کارکردها و خدمات منطقه حفاظت شده مراکان با استفاده از روش آزمون انتخاب، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 10، صص290-267.
دهقان، م، (1396). ارزش‌گذاری اقتصادی منطقه حفاظت شده بینالود با استفاده از آزمون انتخاب و نرم‌افزار STATA، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، اساتید راهنما: قلیچی پور، ز؛ محمدی، م. مهندسی منابع طبیعی. دانشگاه حکیم سبزواری.
ذوالفقاری، س.ع؛ طالب، م؛ قادری، س.م، (اردیبهشت1394). ارزیابی تاثیر پوشش گیاهی بام سبز بر صرفه‌جویی انرژی ساختمان در دو اقلیم تهران و تبریز، سومین همایش ملی اقلیم ساختمان و بهینه‌سازی مصرف انرژی (با رویکرد توسعه پایدار)، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان، أصفهان، ایران.
شرزه‌ای، غ؛ جاویدی عبداله‌زاده‌اول، ن، (1390). درونی‌سازی هزینه‌های جانبی در تولید برق به روش آزمون انتخاب، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، 29، صص 29-1.
شرزه‌ای، غ؛ ماجد، و، (1394). ارزشگذاری بهبود کارکردهای زیست محیطی رودخانه زرینه‌رود با استفاده از روش آزمون انتخاب، فصلنامه علوم محیطی، 2، صص 144-133.
صابری‌فر، ر، (1398). عوامل موثر بر نگرش شهروندان نسبت به توسعه بام‌های سبز (نمونه موردی شهر مشهد)، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، 37.
صالح‌نیا، م، (1390). برآوردتمایلبهپرداختجهتبهبودوضعیتزیست‌محیطیدریاچهارومیه، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، استاد راهنما: حیاتی، ب. مهندسی اقتصاد کشاورزی. دانشگاه ارومیه.
صالح نیا، م؛ حیاتی، ب؛ قهرمان‌زاده. م؛ مولایی، م، (1392). برآورد ارزش بهبود وضعیت زیست‌محیطی دریاچه ارومیه: کاربرد روش آزمون انتخاب، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، 4، صص 276-267.
علوی بجستان، ز، (اردیبهشت 1393). بام سبز راهی برای احیا و حفظ محیط‌زیست، نخستین کنفرانس ملی ساختمان سبز، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
عیسی‌زاده، س؛ جلیلی کامجو، پ؛ مددی، س؛ محمودی‌نیا، د، (1391). ارزشگذاری کالاهای غیربازاری مبتنی بر رویکرد ترجیحات بیان شده، اقتصاد منابع طبیعی، 1، صص36-21.
مافی، ع؛ داوری نژاد مقدم، م، (آذر1391). شناخت ابعاد پایداری و ارتقا آن به منظور دستیابی به توسعه پایدار شهری، دومین کنفرانس ملی توسعه پایدار و عمران شهری، مؤسسه آموزش عالی دانش‌پژوهان، اصفهان، ایران.
محمدی، ا، (1394). فواید اقتصادی و آثار محیط‌زیستی بام‌های سبز، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، اساتید راهنما: میرکریمی، ح؛ محمدزاده، م. محیط زیست. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
مقبل، م؛ عرفانیان سلیم، ر؛ قدیمی، م، (1396). ارزیابی اثر بام‌های سبز بر دما رطوبت و غلظت دی‌اکسید‌کربن موجود در هوای شهر تهران و نقش آن‌ها در توسعه‌ی پایدار شهری، منابع طبیعی ایران، 1، صص 195-181.
مولایی، م؛ پیله‌چی، پ؛ افشار، آ، (1397). ارزیابی انرژی کارایی بام سبز در ایران؛ نمونه موردی: شهرهای تهران، تبریز، رامسر، بندرعباس. مدیریت شهری، 52، صص 34-21.
نیشابوری امروی، م؛ قبادیان، و، (1396). بام سبز راهکار موثر برای کاهش آلودگی ساختمان‌ها در شهر (ارائه درس آموخته‌های حاصل از دو استاندارد لیید و برییم در ساختمان‌های ایران)، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، 55.
ورنوس، ه، (آذر1394). پوشش گیاهی و تاثیر آن بر آلودگی هوا، کنفرانس بین المللی پژوهش‌های نوین در علوم کشاورزی و محیط‌زیست، موسسه مدیران ایده‌پردازان پایتخت ایلیا، کوالالامپور، مالزی.
وکیلی قصریان، ن، (1393). برآورد ارزش اقتصادی-زیست‌محیطی تالاب زریوار با استفاده از روش آزمون انتخاب، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، استاد راهنما: مولایی، م. مهندسی اقتصاد کشاورزی. دانشگاه ارومیه.
وهابی‌راد، شاهین، (1395). برآرودارزشبهبودکیفیتهوایجنوبغربشهرتهران: کاربردآزمونانتخاب، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، استاد راهنما: خداوردیزاده، م، اقتصاد کشاورزی، دانشگاه ارومیه.
هاشمی بناب، ص؛ شرزه‌ای، غ؛ یزدانی، س، (1391). برآورد ارزش خدمات غیر مصرفی زمین های کشاورزی برای ساکنان مناطق شهری با استفاده از تکنیک آزمون انتخاب (بررسی موردی: استان مازندران)، اقتصادکشاورزی، 3، صص 209- 177.
Anderson, R. (2010). Systematic reviews of economic evaluations: utility or furtility?. Health Economics, 19(3), 350-364.
Bamwesigye, D. (2019). Expressed preference methods of environmental valuation: Non market resource valuation tools. Preprints. 2019070116 (doi: 10.20944/preprints201907.0116.v1).
Bazzani, C., Caputo, V., Nayga JR, R. M., & Canavari, M. (2016). Testing commitment cost theory in choice experiments. Economic Inquiry, 55(1), 383-396.
Bianchini, F., & Hewage, K. (2012). Probabilistic social cost-benefit analysis for green roofs: A lifecycle approach. Building and Environment, 58(2012), 152-162.
Boardman, A. E., Greenberg, D. H., Vining, A. R., & Weimer, D. L. (2018). Cost-Benefit Analysis Concepts and Practice (fifth edition). Cambridge University Press.
Cosmina, M., Gallenti, G., Marangon, F., & Troiano, S. (2016). Reprint of “Attitudes towards honey among Italian consumers:A choice experiment approach. Appetite. 106.10.1016/j.appet.2016.08.005.
Erdemir, D., & Ayata, T. (2017). Prediction of temperature decreasing on a green roof by using artificial neural network. Applied Thermal Engineering, 112, 1317-1325.
Feng, H., Hewage, K. N. (2018). Nature Based Strategies for Urban and Building Sustainability. Butterworth-Heinemann. https://doi.org/10.1016/C2016-0-03181-9.
Greiner, R. (2015). Factors influencing farmers’ participation in contractual biodiversity conservation: a choice experiment with northern Australian pastoralists. Agricultural and resource economics, 60(1), 1-21.
Hossain, M. A., Shams, S., Amin, M., Reza, M. S., & Chowdhury, T. U. (2019). Perception and barriers to implementation of intensive and extensive green roofs in Dhaka, Bangladesh. Buildings, 9, 79.
KeongChoy, Y. (2018). Cost-benefit Analysis, Values, Wellbeing and Ethics: An Indigenous Worldview Analysis. Ecological Economics, 145, 1-9.
Kjaer, T. (2005). A review of the Discrete Choice Experiment—with Emphasis on Its Application in Health Care. Health Economics papers, 1.
Holmes, T. P., Adamowicz, W. L., & Carlsson, F. (2017). A Primer on nonmarket valuation. Springer, Dordrecht. 10.1007/978-94-007-7104-8_5.
Mahmoodzadeh, M., Mukhopadhyaya, P., & Valeo., C. (2019). Effects of extensive green roofs on energy performance of School buildings in four north American climates. Water, 12(1), 6.
Mahmoud, A. S., Asif, M., Hassanain, M. A., Babsail, M. O., & Sanni-Anibire, M. (2017). Energy and Economic Evaluation of Green Roofs for Residential Buildings in Hot-Humid Climates. Buildings, 7(2), 30.
Mesimaki, M., Hauru., K., & Lehvavirta., S. (2018). Do small green roofs have the possibility to offer recreational and experiential benefits in a dense urban area? A case study in helsinki, finland. Urban Forestry and Urban Greening, 40, 114-124.
Nurmi, V., Votsis, A., Perrels, A., & Lehvävirta, S. (2013). Cost-benefit analysis of green roofs in urban areas: case study in Helsinki. Raportteja - Ilmatieteen laitos, 2013, 2.
Orlowski, J., & Wicker, P. (2018). Monetary valuation of non-market goods and services: a review of conceptual approaches and empirical applications in sports. European Sport Management Quarterly, 19(3), 1-25.
Pak, M., Fehmi Turker, M., & Ozturk, A. (2010). Total economic value of forest resources in Turkey. African journal of agricultural research, 5(l5), 1908-1916.
Peng, L. L. H., & Jim, C. Y. (2015). Economic evaluation of green-roof environmental benefits in the context of climate change: The case of Hong Kong. Urban Forestry and Urban Greening, l14(3), 554-561.
Ruokamo, E. (2016). Household preferences of hybrid home heating systems – A choice experiment application. Energy policy, 95, 224-237.
Ruan, F. (2006). Environmental assessment of extensive green roofs in the UK (Master’s thesis). University College London.
Shafique, M., Kim, R., & Rafiqe., M. (2018). Green roof benefits, opportunities and challenges-A review. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 90, 757-773.
Shanahan, M., Larance, B., Nielsen, S., Cohen, M., Schaffer, M., & Campbell, G. (2019). A protocol for a discrete choice experiment: understanding patient medicine preferences for managing chronic non-cancer pain. BMJ Open. 10.1136/bmjopen-2018-027153.
Van der Meulen, S. H. (2019). Costs and benefits of green roof types for cities and building owners. Journal of sustainable development of energy water and environment systems, 7(1), 57-71.
Vanstockem, J., Vranken, L., Bleys, B., Somers, B., & Martin, H. (2018). Do Looks Matter? A Case Study on Extensive Green Roofs Using Discrete Choice Experiments. Sustainability, 10 (2), 309.
Zhang, L., fukuda., H., & Lio, Z. (2019). Households' willingness to pay for green roof for mitigating heat island effects in Beijing (China). Building and Environment, 150.