بررسی تغییرات الگوی مکانی کانون های گردوغبارداخلی خوزستان طی دهه های اخیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی بخش تحقیقات بیابان موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور ،سازمان تحقیقات ،آموزش و ترویج کشاورزی ، تهران، ایران

2 استاد مدعو و دانشجوی دکتری تغییر اقلیم دانشگاه زنجان

چکیده

پدیده گردوغبار یکی از بلایای مهم آب وهوایی در بسیاری ازکشورهای جهان بویژه درکشورهای واقع درمنطقه خشک ونیمه خشک ست. این مطالعه به بررسی و شناسایی الگوی فضایی مکانی هسته‌های گردوغبار استان خوزستان پرداخته است. برای این منظور داده های گردوغبار 20 ایستگاه سینوپتیکی از سال 1986 تا 2016 از سازمان هواشناسی کشور اخذ شده است. ، داده ها به دوره‌های آماری 5 ساله تقسیم شدند. سپس برای بررسی الگوی خودهمبستگی فضایی از دو شاخص هات اسپات(G*،) و شاخص موران (I) استفاده شده است همچنین برای بررسی جهش رخداد گردوغبارها از نمایه الکساندرسون (SNHT) بهره گرفته شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که رخداد گردوغبارهای استان خوزستان طی دوره‌های مختلف در بخش‌های غربی و جنوبی شدید‌تر بوده است. از طرفی از دوره سوم به بعد رخداد گردوغبارها به سمت دوره‌های اخیر روند افزایشی قابل محسوسی‌تری داشته‌اند. نتایج حاصل تحلیل الگوی خودهمبستگی فضایی هات اسپات بیانگر این است که در دوره اول تا سوم هسته‌ای گردوغبار به صورت لکه‌هایی در بخش‌هایی از مرکز، شمال (بخش‌های از صفی آباد دزفول) و بخش‌های از جنوب و غرب استان خوزستان پراکنده شده است؛ در دوره‌های اخیر هسته‌های فضایی گردوغبارها بیشتر بر محور نوار مرزی خوزستان با عراق تمرکز یافته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات