چکیده ورمی‌کمپوست در بهبود خواص فیزیکی و شیمیایی خاک تأثیر زیادی دارد. بالا بودن غلظت فلزات سنگین در این کود و ورودشان به چرخه غذایی، آثار ناخوشایندی بر سلامت جانداران خواهد داشت. لذا ارزیابی غلظت این فلزات در ورمی‌کمپوست ضروری است. در این تحقیق، غلظت فلزات سنگین در ورمی‌کمپوست تولید شده به کمک کرم ایزینیا فتیدا مورد بررسی قرار گرفت. 12 تیمار در 3 تکرار با ترکیب های مختلف از پوست نرم پسته، ضایعات کمپوست قارچ و لجن فعال فاضلاب شهری تهیه و در انتهای فرآیند غلظت فلزات سنگین اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد غلظت مس در همه تیمارهای نهایی افزایش داشت. بیشترین غلظت مس ppm 36/2 بود در حالیکه غلظت نیکل کاهش داشت و بیشترین مقدار آنppm 021/0 بدست آمد. غلظت -های سرب، روی و کادمیوم نیز در بعضی تیمارها کاهش و در بعضی دیگر افزایش داشتند. بیشترین غلظت این فلزات به ترتیب: 67/0، 14 وppm 024/0 بودند. نتایج این تحقیق مشخص کرد که غلظت فلزات سنگین در محدودة مجاز قرار دارد و استفاده از این کود در کشاورزی هیچ اثر زیانباری را به دنبال ندارد. کلیدواژه: پوست نرم پسته، ضایعات کمپوست قارچ، فلزات سنگین، لجن فاضلاب شهری، ورمی‌کمپوست.
)