در این مقاله خصوصیات شیمیایی منابع آب سازند کربناته خوش ییلاق در استان گلستان مورد مطالعه قرار گرفته است. از نتایج آزمایشات فیزیکی و شیمیایی مربوط به 20 دهنه چشمه استفاده گردیده است. خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و یونهای اصلی مورد سنجش قرار گرفته‌اند. روشهای نمودارهای ترکیبی، نمایه های اشباع و آنالیزهای چند متغیره در ارزیابی پارامترهای کیفی استفاده شده است. فراوانی نسبی یونهای اصلی Ca2+>Mg2+>Na++K+ و HCO3->Cl->SO42- است. تغییرات TDS و EC به ترتیب 220 الی 706 میلی‌گرم برلیتر و 151.9 الی 353 میکرومهوس برسانتی متر می‌باشد. تحلیل خوشه ای بر اساس غلظت یونهای اصلی آب چشمه ها را در 3 گروه متفاوت قرار داد. تحلیل عوامل کنترل کننده کیفیت آب نشان داد عامل اصلی واکنش سنگ-آب است. با توجه به نمودار گیبس انحلال سنگ‌های کربناته اثر غالب را بر هیدروشیمی آب دارد و هوازدگی سنگ‌های سیلیکاته نقش به مراتب کم‌تری را دارد. جنس غالب کانی‌های تجزیه شده براساس شیمی آب دولومیت می‌باشد. نمایه‌های اشباع کلسیت، دولومیت و ژیپس نشان می‌دهند که آب زیرزمینی به تکامل شیمیایی نرسیده است. واکنش‌های تبادل یونی هم در جهت مثبت و هم در جهت منفی روی می‌دهند و فرآیند تبادلات آنیون-کاتیون یک فرآیند مهم ژئوشیمیایی در کنترل شیمی آب منطقه مورد مطالعه است.
)