بررسی سناریوهای تغذیۀ مصنوعی با فاضلاب تصفیه‌شده بر کمیت و کیفیت آبخوان شهرکرد

لاله زاری, رضا; طباطبائی, سیدحسن; خلقی, مجید; یارعلی, نبی الله; صبا, علی اکبر

doi:10.22059/jes.2014.50168

بررسی سناریوهای تغذیۀ مصنوعی با فاضلاب تصفیه‌شده بر کمیت و کیفیت آبخوان شهرکرد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

² دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکدۀ کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

³ دانشیار گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدۀ مهندسی آب و خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

⁴ استادیار دانشکدۀ منابع طبیعی، دانشگاه شهرکرد

⁵ کارشناس ارشد زمین‌شناسی، معاونت حفاظت منابع آب، شرکت آب منطقه‌ای استان چهارمحال و بختیاری

10.22059/jes.2014.50168

چکیده

وابستـگی آب مصرفی زمین‌‌های کشاورزی، صنایع و شرب به آب زیرزمینی و خشکسالی پدیدآمده در سال‌های اخیر، افت شدید این منابع را در پی داشته است. احیای آب‌های زیرزمینی تجدیدپذیـر با مدیریت بهینۀ برداشت و تغذیۀ مصنوعی از طریق جریان‌‌های سطحی و فاضلاب امکان‌پذیر خواهد بود. در تحقیق حاضر، مشخصات محیط متخلخل آبخوان شهرکرد نظیر ضخامت عبور جریان و ضرایب هیدرودینـامیک در نقاط مختلف دشت محاسبه و امکان‌‌سنجی برای اجرای طرح‌‌های تغذیۀ مصنوعی با فاضلاب خروجی از تصفیه‌‌خانۀ شهرکرد بررسی شـده است. مدل جریان و انتقال آلایندۀ دشت شهرکرد از طریق نرم‌‌افـزارهای Modflow و MT3D واسنجی و صحت‌سنجی شد. از مدل تهیه‌شـده برای شبیه‌سازی رفتار آبخوان قبل و بعـد از اعمال سناریوهای فرضی تغذیۀ فاضلاب بهره گرفته شـد. بر این اساس، 10 سناریوی فرضی تغذیۀ مصنوعی با انتقال فاضلاب به موقعیت‌های مختلف دشت تعریف و تأثیر حجم و غلظت نیترات در فاضلاب در کمیت و کیفیت آب زیرزمینی محدودۀ مطالعه شده است. نتـایج نشان می‌دهند که بخش‌های میانی و جنوبی دشت با دارابودن محیط متخلخل با بافت درشت‌تر و نزدیک‌بودن به محل تصفیه‌خانه از وضعیت بهتـری برای اجرای سناریوها برخـوردارند. تزریق آب در این منطقه تا بیش از 6 کیلومتـر در افزایش سطح ایستابی تأثیر داشته است. این مقدار تغذیه در حالی است که غلظت نیترات حدود 15 میلی‌گرم در لیتر افزایش یافته است. همچنین، در صورت ادامۀ تغذیۀ آبخوان با فاضلاب می‌‌توان انتظار داشت که آلودگی را در شعاع حداکثر یک کیلومتراز محل تغذیۀ کنترل و در مقابل از مزیت‌‌‌های حجم آب افزوده‌شده به آبخوان استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها