تحلیل اکولوژیکی پارک‌های شهری (مطالعة موردی: مشهد)

رزاقیان, فرزانه; رهنما, محمد رحیم; توانگر, معصومه; آقاجانی, حسین

doi:10.22059/jes.2013.29870

تحلیل اکولوژیکی پارک‌های شهری (مطالعة موردی: مشهد)

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترای برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، واحد بین الملل، عضو پژوهشی جهاد دانشگاهی مشهد

² دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد، مدیر گروه برنامه ریزی شهری جهاد دانشگاهی مشهد

³ کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، مربی جهاد دانشگاهی مشهد

10.22059/jes.2013.29870

چکیده

اندیشة اکولوژیکی در مفاهیمی مانند توسعة پایدار، شهر اکولوژیکی و پارک‏های اکولوژیکی متجلی می‏شود، نماد توسعة شهری پایدار اکولوژیکی، احداث پارک‌های شهری منطبق با شاخص‌های اکولوژیکی است. مقاله با هدف ارائه ضوابط و معیارهای برنامه‏ریزی و طراحی اکولوژیکی پارک‌های شهری و امکان استفاده از آنها در طراحی پارک‌های جدید و موجود تهیه شده است و مقایسه سه نمونه از پارک‌های موجود مشهد با اصول پارک‌های اکولوژیکی و شناخت تفاوت‌ها و شباهت‌ها نتیجه کار است. اطلاعات به دو صورت اسنادی و میدانی جمع‌آوری شده است. جامعة آماری تحقیق کلیة پارک‌های مشهد و جامعه نمونه سه پارک ملت، وحدت و کوهسنگی است. بررسی و ارزیابی شاخص‌های اکولوژیک در سه محور عمدة کالبدی و طراحی اکولوژیکی، زیست محیطی و فرهنگی- آموزشی در سه پارک نمونه نشان داد که وضعیت جاری در این پارک‌ها از دید اکولوژیکی نامناسب بوده که نشان از غیراکولوژیکی بودن این پارک‌ها دارد. میانگین شاخص‌های رعایت شده در ساختمان‌های کل پارک‌های مورد مطالعه و در بین شاخص‌های 17 گانه، برابر 9/10 درصد و این میزان برای معابر اصلی 37 درصد و برای معابر فرعی 6/45 درصد است. فضای بازی کودکان و پارکینگ‏ها نیز به ترتیب دارای میانگین 7/58 و 8/11 درصد هستند. با توجه به میانگین امتیازهای به‌دست آمده در مورد هر شاخص و فاصلة بسیار زیاد این پارک‌ها از شاخص‌های پارک‌های اکولوژیکی و به منظور ارتقای سطح کیفی پارک‌های موجود مشهد پیشنهادهایی در سطوح خرد و کلان مدیریتی، برنامه ریزی و طراحی فضاهای سبز شهری ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها