مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی سواحل استان مازندران با استفاده از LCM در محیط GIS

غلامعلی فرد, مهدی; جورابیان شوشتری, شریف; حسینی کهنوج, سید حمزه; میرزایی, محسن

doi:10.22059/jes.2013.29867

مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی سواحل استان مازندران با استفاده از LCM در محیط GIS

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترا و بورسیه هیأت علمی گروه محیط زیست، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

² کارشناس ارشد محیط زیست، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

³ کارشناس ارشد مرتع‌داری، دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

⁴ دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست،دانشکدة منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

10.22059/jes.2013.29867

چکیده

استان مازندران به دلیل واقع شدن در خط ساحلی دریای خزر و دارا بودن شرایط منحصر به فرد همواره در معرض توسعه و تغییرات بوده است. با استفاده از سامانة اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور می‌توان پایش و مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی را به‌منظور مدیریت این استان حساس انجام داد. بنابراین این مطالعه با هدف مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی مناطق ساحلی استان مازندران با استفاده از LCM انجام شد. آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره Landsat متعلق به سالهای 1367، 1379، 1385 و 1390 انجام شد. مدل‌سازی نیروی انتقال با استفاده از پرسپترون چند لایة شبکة عصبی مصنوعی و 8 متغیر انجام پذیرفت. تخصیص تغییر به هر کاربری با استفاده از زنجیره مارکف محاسبه شد. سپس با استفاده از مدل پیش‌بینی سخت و دورة واسنجی 1379 تا 1385 مدل‌سازی برای سال 1390 صورت گرفت و برای ارزیابی صحت با نقشه واقعیت زمینی سال 1390 مورد مقایسه قرار گرفت. در پایان نیز با استفاده از دوره واسنجی 1385 تا 1390 پوشش سرزمین سال 1395 پیش‌بینی شد. نتایج نشان داد در کل دورة مورد مطالعه، 33487 هکتار از وسعت جنگل کاسته و به ترتیب 21367 و 13155 هکتار به وسعت اراضی کشاورزی و مناطق مسکونی اضافه شده است. نتایج مدل‌سازی نیروی انتقال با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی در اکثر زیر مدل‌ها صحت بالایی را نشان داد. خطای کل در مدل‌سازی برای سال 1390، 84/12% به‌دست آمد که نشان‌دهنده انطباق زیاد تصویر پیش‌بینی شده مدل با تصویر واقعیت زمینی و قابل قبول بودن مدل است. نتایج مدل‌سازی برای سال 1395 نشان داد، که مساحت کاربری جنگل و اراضی باز در این سال نسبت به 1390 کاهش و کاربری کشاورزی و مسکونی افزایش خواهند یافت.

کلیدواژه‌ها