بررسی خودهمبستگی فضایی انتشار گاز دی‌اکسیدکربن از طریق سرریز فضایی حکمرانی خوب در کشورهای منطقة منا

نویسندگان

1 دکترای اقتصاد و پژوهشگر در دانشگاه هیروشیما

2 دانشیار دانشکدة اقتصاد دانشگاه تهران

3 استادیار دانشکدة مطالعات جهان دانشگاه تهران

چکیده

خودهمبستگی فضایی پدیده‌ای شناخته شده در مطالعات زیست محیطی است که مفهوم آن بر اساس ارتباط فضایی ویژگی‌های زیست محیطی واحد‌های مختلف جغرافیایی شکل می‌گیرد. برای توجیه و تفسیر پدیده خودهمبستگی فضایی پدیده‌های زیست محیطی، سازوکار‌های متعددی پیشنهاد شده است. مقاله حاضر تلاش می‌کند تا سازوکاری جدید به سازوکار‌های فوق اضافه کند که در آن خودهمبستگی فضایی پدیده‌های زیست محیطی از طریق سرریز فضایی حکمرانی خوب میان کشورها محقق می‌‌شود. در سازوکار پیشنهادی، تغییر کیفیت نهادی یک کشور نه فقط بر کیفیت زیست محیطی آن کشور اثرگذار است، بلکه همزمان کیفیت نهادی کشورهای همسایه و از طریق آن، کیفیت زیست محیطی آنها را نیز متأثر می‌سازد. از این رو، سرریز حکمرانی خوب کشورهای همجوار عامل خودهمبستگی فضایی پدیده‌های زیست محیطی آنها خواهد شد. به منظور بررسی سازوکار پیشنهادی فوق، اثر سرریز فضایی حکمرانی خوب بر انتشار گاز دی‌اکسیدکربن در قالب مدل‌های اقتصادسنجی با داده‌های تلفیقی و ساختار فضایی در حوزة جغرافیایی کشورهای خاورمیانه و شمال افریقا (منا) و در بازه زمانی1990 تا 2007 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که افزایش و تعمیق حکمرانی خوب در کشورهای منطقة منا نه تنها به کاهش گاز دی‌اکسید‌کربن می‌انجامد، بلکه با تأثیر‌گذاری مثبت بر کیفیت نهادی کشورهای همسایه موجبات کاهش آلاینده‌های زیست محیطی و افزایش کیفیت زیست محیطی آنها را نیز فراهم می‌آورد.

کلیدواژه‌ها