تجزیه و تحلیل تنوع گونه‌ای در گروه گونه‌های اکولوژیک (مطالعة موردی : زیستگاه کوهسالان کردستان)

نویسندگان

چکیده

تنوع گونه‌ای از مفاهیم بوم‌شناختی پیچیده محسوب می‌شود. دلایل تغییر در تنوع گونه‌ای و سازوکار‌های اداره کننده این تغییر، به‌عنوان یک سؤال برجسته اکولوژیکی مطرح بوده است. حفاظت از تنوع زیستی، هدف غایی مدیریت منابع طبیعی است. در این تحقیق تنوع گونه‌ای در زیستگاه کوهسالان کردستان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. تعداد 82 نمونه به روش نمونه برداری خوشه‌ای برداشت شد. روش طبقه‌بندی تحلیل خوشه‌ای برای تعیین گروه گونه‌‌های اکولوژیک استفاده شد. تنوع گونه‌ای از شاخص شانون‌ - وینر محاسبه شد و رابطة بین تنوع گونه‌ای و پوشش سطح خاک به‌وسیلة آنالیز رگرسیون بررسی شد. از آزمون دانکن برای مقایسة میانگین‌ها استفاده و تعداد 224 گونة گیاهی در کل منطقه شناسایی شد. طبقه‌بندی پوشش گیاهی منتج به تشخیص سه گروه اکولوژیک با گونه‌های شاخص Quercus brantii ، Hordeum bulbosum و Prangos ferulaceae شد. مقدار شاخص شانون- وینر برای گروههای سه گانه و کل منطقه به ترتیب برابر 89/1، 95/1، 50/1 و 85/1 به‌دست آمد. تنوع گونه‌ای با پوشش گیاهی کل و پوشش گیاهان علفی در تمام گروه‌ها و کل منطقه رابطة معنی‌دار داشت. بین تنوع گونه‌ای با پوشش گیاهان چوبی در گروه اوًل رابطة خطی منفی و در گروه سوم رابطة خطی مثبت مشاهده شد. تنوع گونه‌ای با سایر عوامل هیچ‌گونه رابطة معنی‌داری نداشت. همبستگی خطی مثبت تنوع با درصد پوشش گیاهی، در گروههای اکولوژیک و کل منطقه راهنمای بسیار با اهمیت و ارزنده برای مدیریت اکوسیستم است. باید برنامه‌ریزی‌ها و طرح‌ها برای حفظ پوشش گیاهی و در نتیجه حفاظت از تنوع گونه‌ای و بقای اکوسیستم‌های طبیعی سوق داده شوند.

کلیدواژه‌ها