بررسی عوامل محدودکنندة توسعة بام‌های سبز در ایران بر پایة تحلیل سلسله مراتبی

نویسندگان

1 استادیار مهندسی فضای سبز، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه تبریز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز

3 دانشجوی دکترای، جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکدة علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز

چکیده

ارزش افزوده بالای زمین و پایین بودن مساحت فضای سبز باعث شده است تا استفاده از فناوری بام سبز در کلانشهرهای ایران به علت بهبود و پایداری کیفیت محیط‌های شهری گزینه مناسبی به نظر برسد. متأسفانه این طرح با وجود کارکردهای بالقوه قابل توجه آن بیشتر در حد ایده در مدیریت شهری باقیمانده است. این پژوهش به صورت پیمایشی و با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی سعی در شناسایی چالش‌های عدم گسترش بام‌های سبز در ایران بنابر ضرورت‌های محلی را دارد. در این راستا ابتدا با بررسی منابع و تجربیات مختلف در زمینه توسعة بام‌های سبز و استفاده از آرای متخصصان مربوط، ابعاد اصلی عدم توسعة بام سبز مورد سئوال قرار گرفت که حاصل آن تعیین شش محور اصلی بود. آرای متخصصان نسبت به ارجحیت و اولویت معیارها و راهبردها، ارزیابی شد. و با تلفیق نتایج خاص ، اولویت نهایی راهبردها به‌دست آمد. در این مقوله موانعی چون هزینه‌های متفاوت استقرار، عدم نگرش به‌عنوان راهکار زیست محیطی، ارزان بودن حامل‌های انرژی، وجود دارد همچنین در طیف میانی، فقدان ضوابط مدون دستوری، عدم سازگاری به لحاظ هنجاری، نبود صنعت بومی بام سبز و در نهایت خلأ پژوهش‌های کاربردی در این زمینه، در کنار نبود طرحهایی با توجیه اقتصادی و نبود شناخت ذهنی و عینی از مزایای بام سبز در ذهن شهروندان از جمله خط مشی‌های الویتی معیارها و راهبردهای اجرایی بر سر راه توسعة بام‌های سبز محسوب می‌شود. راهبرد پیشنهادی استفاده از تجربیات موفق در بهره‌گیری از بام‌های سبز در سطح کشورهای پیشرو برای ارتقاء کیفی محیط‌های شهری در کنار سایر مزیت‌های این تکنولوژی سبز با استفاده از بخش دولتی و بستر‌سازی برای حضور بخش خصوصی است.

کلیدواژه‌ها