توانایی‌های ژئوتوریسمی پارک ملی کویر با استفاده از مدل برنامه‌ریزی راهبردی فریمن

نویسندگان

1 استاد گروه جغرافیای طبیعی دانشگاه اصفهان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد و عضو باشگاه پژوهشگران جوان

چکیده

ژئوتوریسم یا گردشگری زمین شناسی، یکی از رشته‌های وابسته به طبیعت‌گردی است که به معرفی پدیده‌های زمین شناسی به گردشگران با حفظ هویت مکانی آنها می‌پردازد. پارک ملی کویر در شمال دریاچة نمک در استان‌های سمنان، تهران و قم واقع شده و توسط ادارة کل حفاظت محیط زیست استان سمنان مدیریت می‌شود. وجود عناصر خاص ژئومورفیک و آثار تاریخی مبین توانایی‌ بالای این پارک در توسعة ژئوتوریسم و جلب گردشگران دوستدار طبیعت و پژوهشگران است. برای ارائة راهکارهای مدیریت ژئوتوریسم در پارک ملی کویر از مدل برنامه‌ریزی راهبردی swot که مبتنی بر شناسایی نقاط قوت و ضعف از محیط داخلی و فرصت‌ها و تهدیدها از محیط خارجی است، بهره‌گیری و نتیجه به صورت جداول خلاصة تجزیه و تحلیل عوامل داخلی و خارجی ارائه شد. در پایان، به منظور اجتناب از محدودیت‌های مدل کیفی swotو اولویت‌دهی به راهبرد‌ها، از ماتریس فریمن موسوم به ماتریس ذی‌نفعان استفاده شد. این ماتریس بر اساس اولویت‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و اکولوژیکی پارک تهیه شده و پس از بارگذاری هریک از گزینه‌های توسعه، دو راهبردی " مدیریت مقتدرانه و مساعی سازمان حفاظت محیط زیست در حفاظت بهینه پارک و احیای گونه‌های زیستی در معرض انقراض با امتیاز 58+ و" بهره‌گیری از توانایی‌های ژئوتوریسمی و کاربری جاذبه‌های طبیعی پارک ملی کویر به منظور جذب گردشگران علاقه‌مند به مواریث طبیعی زمین به عنوان مهمترین هدف مدیریتی و حفاظتی با امتیاز 46+ به ترتیب به عنوان مهمترین راهبردی‌ها پیشنهاد شدند.

کلیدواژه‌ها