1
دانشگاه اصفهان، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری
2
دانشگاه اصفهان، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری،
چکیده
بهبود زندگی انسان هدف غایی برنامه‌های توسعه است. پژوهش حاضر در راستای نیل به این هدف با استفاده از تکنیک‌های تحلیل عاملی و خوشه‌ای به سطح‌بندی فضایی و تحلیل میزان توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان فارس مبادرت کرده است. روش تحقیق از نوع کمی و تحلیلی بوده، جامعه آماری را شهرستان‌های فارس و شاخص‌های مورد بررسی 43 مورد بوده است. نتیجة حاصل از به‌کارگیری تحلیل عاملی، تقلیل شاخص‌های پژوهش به شش عامل نهایی است که 060/73 درصد واریانس را توضیح می‌دهد. با توجه به شاخص ترکیبی به سطح‌بندی شهرستان‌های استان فارس در پنج گروه مبادرت شده است: سطح بسیار توسعه‌یافته: شهرستان شیراز؛ سطح توسعه‌یافته: شهرستان‌های خرمبید، آباده و ارسنجان؛ سطح تا حدودی توسعه‌یافته: شهرستان‌های سپیدان، لامرد، ممسنی، اقلید و بوانات؛ سطح کمتر توسعه‌یافته: شهرستان‌های خنج، لار، جهرم و استهبان؛ سطح محروم: شهرستان‌های نیریز، فیروزآباد، کازرون، مهر، داراب، پاسارگاد، فسا، مرودشت، قیر وکارزین، فراشبند و زرین‌دشت. نتایج سطح‌بندی‌ها نشان می‌دهد که وضعیت‌سنجی شاخص‌های مورد بررسی در شهرستان‌های فارس حکایت از نابرابری و عدم تعادل دارد. شهرستان شیراز به دلیل داشتن مرکزیت سیاسی در استان برتری خود را در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره حفظ کرده است. درنهایت با توجه به سطح توسعه هر یک از شهرستان‌ها راهکارهایی برای برنامه‌ریزی شاخص‌های توسعه ارایه شده است.
)