1
دانشگاه صنعتی اصفهان ، دانشکدة منایع طبیعی، استادیار گروه محیط زیست
2
دانشگاه صنعتی اصفهان ، دانشکدة منابع طبیعی، کارشناس ارشد محیط زیست
چکیده
پارک‌های شهری نقش مهمی در تعیین استاندارد زندگی شهری به‌عهده دارند. وجود گونه‌های حیات‌وحش، بویژه پرندگان در پارک می‌تواند با افزایش جاذبه‌های پارک و تأمین رضایت بازدید‌کنندگان، آنها را بیش از پیش به محیط‌های طبیعی جلب کند. بنابراین جذب و حفاظت پرندگان در پارک‌های شهری، می‌تواند یکی از اهداف مدیران در این مناطق باشد. در این مطالعه، تأثیر اندازه و شکل پارک‌های شهر اصفهان بر غنا و تنوع گونه‌ای پرندگان مورد بررسی قرار گرفت. از میان حدود 3? پارک عمدة شهر اصفهان 13 پارک به‌طور تصادفی انتخاب شده و غنای گونه‌ای و تراکم پرندگان هر پارک محاسبه شد. در مجموع 24 گونه پرنده با تراکم‌های مختلف در سطح پارک‌ها شناسایی شد. گنجشک خانگی و کلاغ ابلق گونه‌های غالب در همه پارک‌های مورد بررسی بودند، به‌طوری‌که 62% پرنده‌های مشاهده شده را گنجشک خانگی و ?1% آن را کلاغ ابلق تشکیل می‌داد. چلچله (22/4%)، غراب (6/3%)، قمری خانگی (19/2%) و زاغی (77/1%) به ترتیب در سطوح بعدی فراوانی قرار داشتند. تنوع گونه‌ای هر پارک با استفاده از نمایة شانون- وینر مشخص شد و تأثیر شلوغی پارک بر غنای گونه‌ای پرندگان نیز مورد آزمون قرار گرفت. رابطة مثبت معنی‌داری میان دو مشخصه مساحت پارک و غنای گونه‌ای پرندگان مشخص شد. در حالی‌که غنای گونه‌ای با افزایش حاشیه پارک کاهش یافت. علاوه بر این، نتایج مبین تأثیر منفی شلوغی پارک‌ها بر غنای گونه‌ای بود. این یافته‌ها می‌تواند کاربردهایی برای جذب بیشتر پرندگان به پارک‌های شهری بویژه در مراحل برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت فضای سبزداشته باشد.
)