1
کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی محیط زیست، دانشکدة محیط زیست، دانشگاه تهران
2
استادیار برنامه‌ریزی محیط زیست دانشکدة محیط زیست، دانشگاه تهران
3
دانشیار برنامه‌ریزی محیط زیست دانشکدة محیط زیست، دانشگاه تهران
چکیده
هدف از انجام این پژوهش تحلیل اصول و قواعد محیط زیستی توزیع کاربری‌های شهری مورد استفاده برای برنامه‌ریزی کاربری زمین در ایران است تا مشخص شود آیا این اصول و قواعد برای حفظ و بهبود کیفیت محیط زیست شهری، کافی و کاربردی است یا خیر. در این پژوهش ابتدا اصول و قواعد محیط زیستی توزیع کاربری‌های شهری از سطح طرحهای جامع در نظام برنامه‌ریزی فضایی ایران و کشورهای پیشرو در موضوع برنامه‌ریزی کاربری زمین شهری مانند امریکا، بریتانیا و کانادا استخراج و در قالب دو مجموعه طبقه‌بندی شد. سپس از طریق تحلیل مزایا، معایب و سازگاری اعضای این دو مجموعه، اصول و قواعد محیط زیستی همگن و دارای توانایی کاربرد در برنامه‌ریزی کاربری زمین شهری در ایران در قالب مجموعة تطبیقی جدید پیشنهاد شد. در مرحلة بعد اصول و قواعد محیط زیستی توزیع کاربری‌های طرح توسعة شهری منطقة 5 شهرداری تهران (به عنوان نمونه‌ای از جدیدترین مجموعه اصول و قواعد کاربردی) با مجموعه اصول و قواعد پیشنهادی تحقیق مقایسه شد. نتایج تحلیل‌ها نشان می‌دهد که اصول و قواعد محیط زیستی توزیع کاربری‌های شهری مورد استفاده در طرح مذکور نسبت به اصول و قواعد همتا در مجموعة تطبیقی پیشنهادی، ناکافی و غیرکاربردی است. در نهایت مشخص شد که بخشی از اصول و قواعد محیط زیستی عام توزیع کاربری‌های شهری مورد استفاده کشورهای پیشرو، توانایی کاربرد در برنامه‌ریزی کاربری زمین شهرهای ایران را دارد و در ترکیب با اصول و قواعد همتا مورد استفاده در ایران می‌تواند الگوهای مناسبی برای برنامه‌ریزی پایدار شهرهای ایران شکل دهد.
)