1
دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران و پژوهشگر در دانشگاه هیروشیما،دانشجوی دکترای علوم اقتصادی
2
دانشیار دانشکدة اقتصاد دانشگاه تهران
چکیده
منحنی زیست محیطی کوزنتس یکی از شناخته‌شده‌ترین مفاهیم در حوزة اقتصاد محیط زیست است‌که در خلال بیست سال گذشته در ابعاد مختلف توسعه یافته است. یکی از پیشرفت‌های جدید در مطالعة رابطة میان رشد اقتصادی و کیفیت زیست محیطی، توجه به ماهیت فضایی پدیده‌های زیست محیطی است‌که به نام خودهمبستگی فضایی پدیده‌های زیست محیطی شناخته می‌شود. ایدة منحنی فضایی زیست محیطی کوزنتس کاملا شبیه منحنی زیست محیطی کوزنتس است، با این تفاوت که به پدیدة خودهمبستگی فضایی آلاینده‌های زیست محیطی به عنوان یکی از متغیرهای توضیحی مدل توجه می‌کند. این مقاله تلاش می‌کند تا با استفاده از مدل داده‌های تلفیقی فضایی، منحنی فضایی زیست محیطی کوزنتس را برای دو آلایندة دیاکسیدکربن و ذرات معلق در حوزة جغرافیایی کشورهای آسیایی و در بازه زمانی 1999 تا 2007 برآورد سازد. هدف این تحقیق پاسخ به این سوالات است که آیا پدیدة خودهمبستگی فضایی در خصوص آلاینده جهانی دیاکسیدکربن و آلاینده محلی ذرات معلق وجود دارد و اهمیت آن به چه میزان است. یافته‌ها نشان می‌دهند که سرریز فضایی آلاینده‌های دیاکسیدکربن و ذرات معلق به ترتیب قادر به توضیح 10 و 17 درصد از تغییرات آلاینده‌ها در کشورهای آسیایی هستند. همچنین نتایج نشان دهندة وجود رابطه‌ای به شکل U معکوس میان درآمد سرانه و تولید سرانه گاز دیاکسیدکربن و رابطه‌ای مثبت میان درآمد سرانه و میزان تولید ذرات معلق در هر مترمکعب است.
)