بررسی منشاء آلودگی فلزات سنگین در رسوبات تالاب انزلی( شمال ایران)

نویسندگان

1 دانشیار، گروه مهندسی محیط زیست، دانشکدة محیط زیست دانشگاه تهران

2 استادیار، رسوب شناسی و سنگ شناسی رسوبی، دانشگاه آزاد آستارا

چکیده

تالاب انزلی در شمال استان گیلان، جزء تالاب‌های با ارزش جهانی ثبت شده در کنوانسیون رامسر است. آلودگی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که تالاب انزلی با آن روبروست. برای بررسی وضعیت آلودگی این تالاب از بخشهای چهارگانه تالاب (آبکنار، سیاه کیشم، هندخاله و شیجان) هفت مغزه برداشته شد. مطالعات در اعماق 0 ، 5 ، 10 ، 20 و 50 سانتیمتری هرمغزه انجام گرفت. غلظت عناصر اصلی Al ,Ca Fe, K, Mg, Na, Mn, P, Ti و کمیاب Li, Ba, S, Sr, As, Cd, Cr, Co, Cu, Mo, Ni, Pb, V, Zn, Bi با استفاده از ICP-MS تعیین شد. تغییرات زمانی عناصر نشان داد که غلظت بیشتر فلزات سنگین از سطح به عمق کاهش می‌یابد. با برقراری همبستگی پیرسون بین عناصر، ارتباط عناصر و منشاء آنها مشخص شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان می‌دهد که در بخش آبکنار غیر از Cr،Ni ،Zn و Co بقیه فلزات سنگین منشاء انسانزاد دارند. در بخش سیاه کیشم Bi، Zn، Vو Pb در بخش هندخاله Cu وNi و در بخش شیجان V, Cr و Co دارای منشاء طبیعی هستند. مقایسة غلظت فلزات سنگین در رسوبات تالابی با رسوبات دریای خزر و میانگین جهانی نشان می‌دهد که غلظت فلزات سنگین در رسوبات تالابی بالاتر است. عامل غنی‌شدگی (EF)برای فلزات سنگین در رسوبات تالابی تعیین شد و غنی‌شدگی (EF) با استفاده از روش نرمالیز کردن با آلومینیم به‌عنوان بهترین روش، نشان داد که عنصر Zn در تمام بخشها و عناصر Pb، Bi،Cd و Ni در بیشتر بخشهای تالاب دارای غنی‌شدگی ضعیف هستند.

کلیدواژه‌ها