بررسی فرایند پوسش‌کرمی پسماندهای آلی با کرم آیزینا فئوتیدا در بسترهای مختلف (مطالعة موردی: میدان میوه و تره‌بار جلال آل‌احمد تهران)

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری محیط‌زیست دانشکدة مهندسی شیمی و نفت دانشگاه صنعتی شریف

2 استاد محیط‌زیست دانشکدة مهندسی شیمی و نفت دانشگاه صنعتی شریف

چکیده

روشهای دفن در خاکچال و سوزانش (با وجود مخاطرات محیط زیستی مانند نشر گازهای سمی شامل دیوکسین، آلودگی منابع آبهای سطحی و زیرزمینی و نشر گازهای گلخانه‌ای) به عنوان دو روش رایج برای دفع پسماندها در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این تحقیق، توانایی تبدیل ‌زیستی پسماندهای آلی به مواد باارزش در بسترهای مختلف و در طی فرایند پوسش‌کرمی به عنوان روشی مؤثر و مقرون به صرفه مورد بررسی قرار گرفته است. به همین منظور پسماندهای آلی به دست آمده از میدان میوه و تره‌بار جلال آل‌احمد شهر تهران در فصل تابستان 1388 به عنوان خوراک (مادة اولیه) برای گونه کرم «آیزینا فئوتیدا» و سه بستر مختلف شامل مخلوط خاک باغچه و کود گاوی، برگ‌های پوسیده جمع‌آوری شده از محوطه و خرده کاغذهای ایجاد شده با دستگاه کاغذ خردکن دانشکدة مهندسی شیمی و نفت (دانشگاه صنعتی شریف) بررسی شد. آنالیز کرم ‌پوسال حاصل نشان داد که میزان کربن آلی پس از گذشت 75 روز از فعالیت کرم‌ها، در حدود 50 درصد کاهش (تبدیل به دی‌اکسیدکربن) و میزان نیتروژن نیز به دلیل تثبیت نیتروژن هوا، از 100 تا 500 درصد (بسته به نوع بستر) افزایش یافته بود. پتاسیم و فسفر نیز به دلیل انتقال به حالت قابل دسترس، چندین برابر خوراک اولیه افزایش پیدا کرده بودند. بیشترین کاهش نسبت کربن به نیتروژن در بستر کاغذی و بیشترین افزایش فسفر و پتاسیم به ترتیب در بسترهای شمارة دو و سه مشاهده شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که روش پوسش‌کرمی می‌تواند به عنوان روش کارا و همسو با محیط‌زیست برای مدیریت ضایعات میادین میوه و تره‌بار استفاده شود.

کلیدواژه‌ها