بررسی و مقایسه عملکرد آهک، سود سوزآور و خاکستر سودا در حذف فلزات سنگین مس و روی از پساب صنعتی با استفاده از فرآیند ترسیب شیمیایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی محیط‌زیست، پردیس‌ بین‌المللی ارس، دانشگاه تهران، جلفا، ایران

2 دانشکده محیط‌زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

در پژوهش حاضر روش ترسیب شیمیایی با استفاده از آهک، سود سوزآور و خاکستر سودا برای حذف فلزات سنگین مس و روی از پساب صنعتی معدن مس مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌های جار توسط مجموعه‌ای از بشرهای پلی‌اتیلن (500 میلی‌لیتر) به منظور بررسی اثر دو پارامتر واکنش (دوزهای رسوب دهنده و pH اولیه) بر حذف فلزات سنگین انجام شد. آنالیزهای پراش اشعه ایکس (XRD) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مجهز به طیف‌سنجی پراش انرژی پرتو ایکس (EDX) به ترتیب برای شناسایی ترکیبات شیمیایی مهم در رسوبات و مطالعه مورفولوژی سطح و اندازه ذرات نمونه‌های لجن استفاده شدند. برای هر معرف، افزایش راندمان حدف مس و روی با افزایش دوز رسوب دهنده (400-10 میلی‌گرم در لیتر) مشاهده شد. نرخ حذف بالای 90 درصد برای هر دو فلز سنگین به دست آمد. راندمان ترسیب شیمیایی با pH تصفیه مرتبط بود. در سطوح pH نهایی بالا (10>pH>8)، مس راندمان حذف بالاتری توسط تمام عوامل رسوب دهنده نسبت به روی داشت. در لجن تولیدی، روی و مس به صورت هیدروکسیدهای آمورف شامل Zn(OH)2 و Cu(OH)2 رسوب داده شدند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) نشان داد که لجن‌های تولید شده دارای اندازه کوچک و ساختار فشرده هستند. آنالیز طیف‌سنجی پراش انرژی پرتو ایکس (EDX) مشخص کرد که در تمام لجن‌های بازیافتی، مقدار مس بیشتر از مقدار روی بوده است. تصفیه پساب با خاکستر سودا منجر به تولید لجن با حجم کمتر و اندازه ذرات بزرگ‌تر شد. در نتیجه، استفاده از این عامل رسوب دهنده می‌تواند برای مراحل خشک کردن لجن هزینه کمتری داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات