سناریوهای پیش روی آینده ی تاثیرات ساختار فضایی و کارکردی کلان شهرهای ایران بر رشد و شیوع بیماری های واگیردار و COVID-19 (مورد مطالعه؛ کلان شهر اهواز)

امیری فهلیانی, محمدرضا; رضایی, احمد; ریاحی, مقدسه

doi:10.22059/jes.2021.305306.1008036

سناریوهای پیش روی آینده ی تاثیرات ساختار فضایی و کارکردی کلان شهرهای ایران بر رشد و شیوع بیماری های واگیردار و COVID-19 (مورد مطالعه؛ کلان شهر اهواز)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمراه اهواز، اهواز، ایران

² گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد لار، لار، ایران

³ گروه جغرافیا، دانشگاه مازندارن، بابلسر، ایران

10.22059/jes.2021.305306.1008036

چکیده

محیط نقش مهمی در پویایی بیماری و تعیین سلامت افراد دارد. به طور خاص، محیط ساخته شده تأثیر زیادی در مهار هر دو بیماری مزمن و واگیردار در انسان‌ها دارد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش‌پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی صورت گرفته‌است. مطالعه حاضر با عملیاتی-کردن چارچوب ساختار فضایی و کارکردی شهرها، یک رویکرد جامع‌تر برای بهینه‌سازی برنامه‌های مهار و سیاست‌های کاهش بیماری‌های واگیردار با استفاده از شاخص‌های موثر در ساختار و کارکرد شهری با رویکرد آینده‌پژوهی ارائه می‌دهد. نیروهای پیشران با روش‌دلفی مشخص، و سپس این عوامل براساس میزان اهمیت و عدم‌قطعیت، اولویت‌بندی‌ و حیاتی‌ترین عوامل مشخص، و برای نوشتن سناریوهای محتمل از نرم‌افزار (Micmac) استفاده شده است. در مرحله سناریوپردازی، تعداد 45 متتغیر کلی شناسایی شدند. با توجه به یافته‌های پژوهش از بین این عوامل شاخص بافت فرسوده و تراکم جعیت، ضعف مدیریت‌شهری، موقعیت اقتصادی، توزیع نامناسب خدمات‌شهری تاثیرگذارترین عوامل کلیدی ساختار فضایی و کارکردی ‌این کلانشهر در مواجهه با بیماری‌های واگیردار می‌باشد همچنین ضعف فعالیت بدنی در رتبه‌های بعدی و دارای بیشترین اثرگذاری مستقیم و همچنین کیفیت محیطی، و ضعف فعالیت‌بدنی دارای بیشترین میزان اثرپذیری مستقیم بر دیگر متغیرها بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها