بررسی الگوی مکانی-زمانی شکوفایی جلبکی در تنگه هرمز و شناسایی متغیرهای محیطی مؤثر بر آن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی آب، دانشکده عمران و محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس ، تهران، ایران

2 گروه سنجش ‌از دور، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

در دو دهه اخیر، رخدادهای متناوب شکوفایی جلبکی در آب‌های جنوبی ایران و به خصوص تنگه هرمز خسارات اقتصادی و زیست محیطی قابل توجهی به بار آورده است. این پژوهش با هدف شناسایی مدل‌های سنجش از دوری و عددی مناسب برای پایش شکوفایی جلبکی و متغیرهای محیطی موثر و تحلیل الگوی مکانی-زمانی شکوفایی جلبکی طی سال‌های 2019-2003 انجام شد. به این منظور غلظت کلروفیل در مقادیر بالا به‌عنوان متغیر اصلی نشان‌دهنده شکوفایی جلبکی انتخاب شد و ارتباط آن با متغیرهای محیطی شامل دمای سطح آب، شوری، عمق اپتیکی ذرات معلق و سرعت باد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که دما و شوری به ترتیب مهم‌ترین متغیرهای موثر هستند و محدوده دما و شوری مطلوب برای رشد جلبک‌ها در منطقه به ترتیب 27-22 درجه سانتی‌گراد و psu 39- 5/37 می‌باشد. همچنین در بازه زمانی بین ماه‌های نوامبر تا فوریه بیشترین احتمال رخداد شکوفایی جلبکی وجود دارد. مناطق شمالی و مرکزی تنگه هرمز نیز نسبت به سایر مناطق بیشتر تحت تأثیر شکوفایی جلبکی قرارگرفته‌اند. نتایج این مطالعه با کمک به توسعه مدل‌های هشدار زودهنگام شکوفایی جلبکی می‌تواند در پیشگیری و کنترل خسارات ناشی از آن در منطقه نقش مهمی ایفا کند.

کلیدواژه‌ها