بررسی وضعیت نیترات در آب آشامیدنی و سبزیجات در شهرستان‌‌های سوادکوه و سیمرغ و ارتباط آن با شیوع سرطان‌‌های گوارشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم آّب وخاک، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

2 بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

3 مرکز تحقیقات سرطان گوارش، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران

4 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

چکیده

یکی از موضوعات بحث ‌‌برانگیز در خصوص آلودگی منابع آب و محصولات کشاورزی، ارتباط بین مصرف نیترات و خطر سرطان‌‌ می‌‌باشد. در این پژوهش ابتدا دو منطقه با بروز بالا (شهرستان سوادکوه) و بروز پایین (شهرستان سیمرغ) مشخص و اطلاعات بیماران سرطانی بین سال‌های 1395-1393 تهیه گردید. غلظت نیترات در 30 نمونه سبزیجات و آب آشامیدنی هر شهرستان آنالیز گردید. نتایج نشان داد باقیمانده نیترات در سبزیجات مصرفی شهرستان‌‌های سوادکوه، شامل گوجه فرنگی، خیار و سیر (به ترتیب با غلظت‌‌های 251، 264 و 3398 میلی‌‌گرم در کیلوگرم وزن تازه)، و سیمرغ شامل گوجه فرنگی، خیار و سیر (به ترتیب با غلظت‌‌های 161، 165 و 2259 میلی‌‌گرم در کیلوگرم وزن تازه) بیشتر از مرز بیشینه (به ترتیب 120، 90 و 500 میلی‌‌گرم در کیلوگرم) بود. بیشترین و کمترین غلظت نیترات در هر دو شهرستان سوادکوه و سیمرغ به ترتیب در سبزیجات سیر و پیاز مشاهده شد. غلظت نیترات آب آشامیدنی در سوادکوه و سیمرغ به ترتیب 8/15 و 3/10 میلی‌‌گرم در لیتر بود. در هر دو شهرستان غلظت نیترات آب زیر حد مجاز بود که نقشی در بروز سرطان‌‌های گوارشی نداشتند. بین غلظت نیترات در اسفناج، سیر، شاهی و پیاز و بروز سرطان‌‌های گوارشی رابطه معنی‌‌دار آماری مشاهده شد.

کلیدواژه‌ها


امامی، ع، (۱۳۷۵). روشهای تجزیه گیاه جلد اول، موسسه تحقیقات خاک و آب ، ۲(۹۸۲)، صص ۱۲۸-۱۲۸.
بهرامی، ن؛ جلالی، م؛ زارع، ع، (۱۳۹۹). تاثیر منابع مختلف آهن بر تجمع نیترات در کاهو (.Lactuca sativa L)، مجله تحقیقات آب و خاک ایران (علوم کشاورزی ایران)، ۵۱(۱۱)، صص ۲۹۶۳-۲۹۵۳.
پورمقیم، م؛ خوش طینت، خ؛ صادقی مکی، ا؛ کمیلی فنود، ر؛ گلستان، ب؛ پیرعلی همدانی، م، (۱۳۸۹). تعیین میزان نیترات در کاهو، گوجه فرنگی و سیل زمینی عرضه شده در میدان تره بار تهران به روش HPLC، مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران، ۵(۱)، صص 70-63.
پیرصاحب، م؛ شرفی، ک؛ مرادی، م، (۱۳۹۲). بررسی میزان نیتریت و نیترات صیفی جات و سبزیجات کشت شده در دشت های جنوبی و شرقی کرمانشاه در سال ۱۳۹۰، بهداشت مواد غذایی، ۳(۱)، صص ۱۰۶-۷۷.
تابنده، ل؛ صفرزاده شیرازی، ص، (۱۳۹۷). بررسی تجمع نیترات و عوامل موثر بر آن در برخی از سبزیجات برگی در منطقه زنجان، پژوهش های خاک (علوم خاک و آب)، ۳۲(۲)، صص ۲۰۱-۱۸۹.
جان‌‌بابایی، ق؛ عنایتی، ا؛ اعرابی، م؛ یعقوبی اشرفی، م؛ روشن دل، غ؛ موسی زاده، م؛ هدایتی زاده عمران، ا؛ علی زاده نوائی، ر؛ مرادی، س؛ نحوی جو، آ؛ اسلامی جویباری، م؛ شکرریزفومنی، ر؛ زابلی، ا؛ اسلامی پرکوهی، پ؛ قاضی زاده، ز؛ موسوی رکن آبادی، ر، (1397). گزارش سالانه مرکز ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت، چاپ اول، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی مازندران، بابل.
جلالی، م؛ صالحی چگنی، ن، (۱۳۹۹). تاثیر مثبت سلنیوم بر کاهش تجمع نیترات در اسفناج (.Spinacia oleracea L) و کاهو (.Lactuca sativa L)، نشریه علوم باغبانی (علوم و صنایع کشاورزی)، ۳۴(۲)، صص ۳۳۴-۳۲۱.
صالحی فرد، ع؛ اسکندری، ف، (۱۳۹۹). بررسی رابطه نیترات آب آشامیدنی با سرطان مثانه در شهرستان لارستان از دیدگاه جغرافیایی پزشکی، نشریه مراقبت سرطان، ۱(۲)، صص ۵۴-۴۷.
فاطمی قمشه، ا؛ نظامی، س، (1399). بررسی وضعیت نیترات در برخی سبزیجات جمع آوری شده از بازارهای تره بار شهر کرمانشاه. سلامت و محیط زیست، 13(1)، صص 86-77.
فخری، م؛ اصغری مقدم، ا؛ برزگر، ر، (1394). بررسی غلظت نیترات در منابع آب زیرزمینی دشت مرند و ارزیابی آسیب پذیری آب زیرزمینی با روش AVI و GODS، محیط شناسی، 41(1)، صص 66-49.
قیصری، م؛ هودجی، م؛ نجفی، پ؛ عبدالهی، آ، (1386). بررسی آلودگی نیتراتی آب زیرزمینی ناحیه جنوب شرق شهر اصفهان، محیط شناسی، 33(42)، صص 50-43.
موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، (1392). مرز بیشینه مانده نیترات در محصولات کشاورزی. موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، تهران، ایران.
Alexander J. (2008). Nitrate in vegetables: Scientific opinion of the panel on contaminants in food chain. The EFSA Journal, 689: 1-79.
Camargo JA, Alonso A, Salamanca A. (2005). Nitrate toxicity to aquatic animals: a review with new data for freshwater invertebrates. Chemosphere, 58(9), 1255–1267.
DES. (2006). Nitrate and Nitrite: Health Information Summary; Environmental Fact Sheet. New Hampshire Department of Environmental Services. ARD-EHP-16.
Galloway JN, Cowling EB. (2002). Reactive nitrogen and the world: 200 years of change. Ambio, 31(2), 64–71.
Ghaffari HR, Nasseri S, Yunesian M, Nabizadeh R, Pourfarzi F, Poustchi H. (2019). Monitoring and exposure assessment of nitrate intake via fruits and vegetables in high and low risk areas for gastric cancer. Journal of Environmental Health Science and Engineering, 17(1), 445-456.
Gilchrist M, Winyard PG, Benjamin N. (2010). Review; Dietary nitrate – Good or bad? Nitric Oxide. Elsevier, 22(2), 104–109.
Hajiahmadi M, Shokri-Shirvani J, Moslemi D, Hasanzadeh S, Sajadi Kaboodi P, Ebrahimpour S. (2017). A Study of Food Consumption Patterns in Patients with Gastric Cancer in Mazandaran. J. Mol. Biol. Res , 7(1), 106-111.
Lowe C, Kurscheid J, Lal A, Sadler R, Kelly M, Stewart D, Laksono B, Amaral S, Gray D. (2021). Health Risk Assessment for Exposure to Nitrate in Drinking Water in Central Java, Indonesia. International journal of environmental research and public health, 18(5), 236.
Lundberg JO, Govoni M. (2004). Inorganic nitrate is a possible source for systemic generation of nitric oxide. Free Radic. Biol. Med, 37(3), 395–400.
Mitsui T, Kondo T. (2002). Assessing nitrate metabolism in the intestinal tract by measuring breath nitric oxide and nitrous oxide, and its clinical significance. Chimica Acta, 319(1), 57–62.
Seilsepour M. (2020). Study of nitrate concentration in Varamin plain leafy vegetables and evaluation of its risk for human. Horticultural Plant Nutrition, 31(1): 69-86.
Sheikhy Narany T, Ramli, MF, Aris, A Z, Sulaiman WNA, Fakharian K. (2014). Spatial assessment of groundwater quality monitoring wells using indicator kriging and risk mapping, Amol-Babol Plain, Iran. Water, 6(1): 68-85.
Sobko T, Marcus C, Govoni M, Kamiya S. (2010). Dietary nitrate in Japanese traditional foods lowers diastolic blood pressure in healthy volunteers. National Library Of Medicine, Nitric Oxide, 22(2), 136–140.
Taghipour H, Hemmati S, Faramarzi E, Somi MH, Dastgiri S, Nowrouze P. (2019). Determination of nitrate concentration in consumed vegetables and estimation of that’s dietary intake in Shabestar and Khameneh City, northwest of Iran: Azar Cohort study. Progress in Nutrition, 21(1): 336-40.
Taneja P, Labhasetwar P, Nagarnaik P, Ensink JHJ. (2017). The risk of cancer as a result of elevated levels of nitrate in drinking water and vegetables in Central India. Journal of Water and Health, 15(4), 602-614.
VanGrinsven HJ, Rabl A, De kok TM. (2010). Estimation of incidence and social cost of colon cancer due to Nitrate in drinking water in the EU: a tentative cost-benefit assessment. Environmental Health, 9: 58.
Ward, MH, Jones RR, Brender JD, De Kok TM, Weyer PJ, Nolan, BT, Villanueva CM, Van Breda SG. (2018). Drinking water nitrate and human health: an updated review. Int. J. Environ. Res. Public Health, 15(7): 1557.
WHO. Nitrates, Nitrites and N-Nitrozo Compounds. Geneva: World Health Organization; 1978.
Ziarati P, Zendehdel T, Bidgoli SA. (2014). Nitrate Content in Drinking Water in Gilan and Mazandaran Provinces, Iran. J Environ Anal Toxicol, 4(4): 1000219.