ارزیابی جو ایمنی میان کارکنان شاغل در یک کشتارگاه صنعتی طیور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

هدف این تحقیق بررسی جو ایمنی در یک کشتارگاه طیور با استفاده از پرسشنامه تلفیقی جو ایمنی وینودکومار- نوردیک می‌باشد. نمونه آماری شامل 214 نفر از کارکنان کشتارگاه بوده که به صورت تصادفی و با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شده‌اند. روایی و پایایی پرسشنامه طراحی شده مورد بررسی قرار گرفته و جهت تحلیل داده‌‌ها از روش‌های آماری استفاده شد. میانگین امتیاز جو ایمنی کلی کشتارگاه معادل 83/0 ± 82/3 می‌باشد. مولفه‌‌های نگرش و مشارکت کارکنان با میانگین رتبه 40/5 و 10/5 بیشترین اهمیت و مولفه ایمنی محیط کار با میانگین رتبه 89/1 کمترین اهمیت را به خود اختصاص داده‌اند. جو ایمنی با هیچ یک از داده‌‌های دموگرافیک بغیر از محل خدمت همبستگی معنی داری ندارد (05/0 (p ≥ و تن‌ها سابقه کار با برخی ابعاد جو دارای رابطه معنی دار می‌باشد (05/0 (p ≤. میانگین جو ایمنی کلی کشتارگاه مثبت است. با توجه به اهمیت بالای نگرش و مشارکت در ساختار جو ایمنی سازمان و عدم مشاهده ارتباط معنی دار خاص بین داده‌‌های دموگرافیک و جو ایمنی، نقش حمایتی و تعهد مدیریت سازمان به ایمنی با تبیین قوانین و خط مشی‌‌ها و ترغیب پرسنل به افزایش عملکرد ایمنی، نمود بیشتری در بهبود جو ایمنی کارکنان خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها


حاج آقازاده، م؛ عدل، ج؛ زارع، م، (1393). ارزیابی وضعیت ایمنی در یکی از بنادر تجاری کشور با استفاده از پرسشنامه جو ایمنی نوردیک در سال 1389، فصلنامه علمی‌تخصصی طب کار، 6(1)، صص 17-28.
حلوانی، غ؛ میهن پور، ح؛ زارعی زیاری، م،( 1389) . بررسی فرهنگ ایمنی مثبت و منفی در یک کارخانه قالی در استان یزد، اولین همایش کشوری دانشجویی عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران.
حیدری، م؛ فرشاد، ع؛ ارقامی، ش، (1386) . بررسی ارتباط میان جو ایمنی و رفتار‌های ایمن در کارکنان خط تولید یکی از صنایع فلزی شهر اراک، فصلنامه سلامت کار ایران، 4(3 و 4)، صص 8-1.
شیرالی، غ؛ خادمیان، ف، (1395). تجزیه و تحلیل جو ایمنی محیط کار با استفاده از پرسشنامه نوردیک: مطالعه موردی در یک صنعت فلزی، دوماهنامه سلامت کار ایران، 13(5)، صص 38-25.
مغنی باشی منصوریه، ا؛ فرخی خیاوی، ف؛ روانبخش، م؛ حقیقی زاده، م، ( 1394). بررسی جو ایمنی درمانگاه‌‌های توان بخشی شهر اهواز در سال 1392، مجله ارتقا ایمنی و پیشگیری از مصدومیت‌ها ، 3(1)، صص 48-43.  
میرزایی علی آبادی، م؛ فیض عارفی، م؛ غلامی، ص؛ چ هار دولی، ز؛ رستمی، ف، (1395). بررسی جو ایمنی و ابعاد ساختاری آن در صنعت قند با استفاده از پرسشنامه نوردیک جو ایمنی، فصلنامه سلامت محیط و کار، 3(1)، صص 67-59.
وثوقی، ش؛ سروری، ک؛ چالاک، م؛ خندان، م؛ رستم زاده، س، (1399). مطالعه جو ایمنی در میان راهبران لوکوموتیو‌های خطوط حمل و نقل مترو شهر تهران در سال 1392، فصلنامه بهداشت و ایمنی کار، 10( 3)، صص 272-263.
Alruqi, W. M., Hallowell, M. R., & Techera, U. )2018(. Safety climate dimensions and their relationship to construction safety performance: A meta-analytic review. Safety Science, 109, 165-173.
Arcury, T. A., Summers, P., Rushing, J., Grzywacz, J. G., Mora, D. C., Quandt, S. A., & et al. (2015). Work safety climate, personal protection use, and injuries among Latino residential roofers. American Journal of Industrial Medicine, 58(1), 69-76.
Chen, C. F., & Chen, S. C. (2012). Scale development of safety management system evaluation for airline industry. Accident Analysis & Prevention, 47,177-181.
Christian, M. S., Bradley, J. C., Wallace, J. C., & Burke, M. J. (2009). Workplace safety: a meta-analysis of the roles of person and situation factors. Journal of Applied Psychology, 94 (5), 1103-1127.
Clarke, S. (2006). The relationship between safety climate and safety performance: a meta-analytic review. Journal of Occupational Health Psychology, 11 (4), 315–327.
Cooper, M. D. (2000). Towards a model of safety culture. Safety science, 36, 111-136.
Cooper, M. D., & Phillips, R. A. (2004). Exploratory analysis of the safety climate and safety behavior relationship. Journal of Safety Research, 35(5), 497–512.
Diaz-Cabrera, D., Hernandez-Fernaud, E., & Isla-Diaz, R. (2007). An evaluation of a new instrument to measure organizational safety culture values and practices. Accident Analysis & Prevention, 39(6), 1202-1211.
Fernández-Muñiz, B., Montes-Peón, J. M., & Vázquez-Ordás, C. J. (2012). Safety climate in OHSAS 18001- certified organizations: antecedents and consequences of safety behavior. Accident Analysis & Prevention, 45, 745-758.
Flin, R. H., & Mearns, K. J. (1994). Risk perception and safety in the offshore oil industry.2nd International Conference on HSE in Oil and Gas exploration, Jakarta, Indonesia. https://doi.org/10.2118/27259-MS.
Flin, R., Mearns, K., O'Connor, P., & Bryden, R. (2000). Measuring safety climate: identifying the common features. Safety Science, 34, 177-192.
Fung, W., Tam, C., Tung, K., & Man, A. (2005). Safety cultural divergences among management, supervisory and worker groups in Hong Kong construction industry. International Journal of Project Management, 23(7) 504-512.
Ghahramani, A., & Khalkhali, H. R. (2015). Development and Validation of a Safety Climate Scale for Manufacturing Industry. Safety and Health at Work, 6(2), 97-103.
Griffin, M. A. & Curcuruto M. (2016). Safety climate in organizations. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 3, 191-212.
Griffin, M. A., & Neal, A. (2000). Perception of safety at work: a framework for linking safety climate to safety performance, Knowledge, and motivation. Journal of Occupational Health Psychology, 5 (3), 347-385.
 Ji. M., Liu, B., Li, H., Yang, Sh., & Li, Y. (2019). The effects of safety attitude and safety climate on flight attendants’ proactive personality with regard to safety behaviors. Journal of Air Transport Management, 78, 80–86.
Lin, S. H., Tang, W. J., Miao, J. Y., Wang, Z. M., & Wang, P. X. 2008. Safety climate measurement at workplace in China: A validity and reliability assessment. Safety Science,46(7),1037–46.
McLain, D. L., & Jarrell, K. A. (2007). The perceived compatibility of safety and production expectations in hazardous occupations. Journal of Safety Research, 38(3), 299-30.
Mearns, K., Whitaker, S. M., & Flin, R. 2003. Safety climate, safety management practice and safety performance in offshore environments. Safety Science, 41, 641–680.
Mearns, K.J., & Flin, R., H. 1999. Assessing the state of organizational safety culture or climate? Current Psychology, 18, 5-17.   
Nielsen, M. B., Eid, J., Hystad, S. W., Sætrevik, B., & Saus E. R. (2013). A brief safety climate inventory for petro-maritime organizations. Safety Science, 58, 81–88.
Oliver, A., Cheyane, A., Tomas, J. M., & Cox, S. 2002. The effect of organizational and individual factors on occupational accidents. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 75(4), 473-488.
Radmanfar, R., Rezayi, M., Salajegheh, S., & Bafrani, V., A. (2017). Determination the most important of HSE climate assessment indicators case study: HSE climate assessment of combined cycle power plant staffs. Journal Clean WAS, 1(2), 23-26.
Saedi, A. M., Majid, A. Ab., and Isa, Z. (2020). Relationships between safety climate and safety participation in the petroleum industry: A structural equation modeling approach. Safety Science, 121, 240-248.
Shannon, H. S., Robson, L. S., and Sale, J. E. (2001). Creating safer and healthier workplaces: role of organizational factors and job characteristics. American Journal of Industrial Medicine, 40(3), 319-334.
Shezeen, O., Rudia, N., and Kwangsu, M. (2018). The Influence of Safety Climate, Safety Leadership, Workload, and Accident Experiences on Risk Perception: A Study of Korean Manufacturing Workers. Safety and Health at Work, 9(4),427-433.
Siu, O. l., Phillips, D. R., and Leung, T. W. (2003). Age differences in safety attitudes and safety performance in Hong Kong construction workers. Journal of Safety Research, 34(2),199-205.
Stackhouse, M., and Turner, N. (2019). How do organizational practices relate to perceived system safety effectiveness? Perceptions of safety climate and co-worker commitment to safety as workplace safety signals. Journal of Safety Research, 70, 59–69.
Varonen, U., and Mattila, M. 2000. The safety climate and its relationship to safety practice, safety of the work environment and occupational accident in eight –wood processing companies. Accident Analysis & Prevention, 32(6), 761–769.
Vinodkumar, M., and Bhasi, M. 2009. Safety climate factors and its relationship with accident and personal attributes in the chemical industry. Safety Science, 47(5), 659-667.
Zohar, D. 2002. Modifying supervisory practices to improve subunit safety: a leadership-based intervention model Journal of Applied Psychology, 87 (1),156–163.
Zohar, D. (2010). Thirty years of safety climate research: reflections and future directions. Accident Analysis & Prevention ,42 (5),1517–1522.