بررسی استرس شغلی و ارتباط آن با اختلالات اسکلتی - عضلانی در بین کارکنان یک صنعت ساختمان سازی در شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه برنامه ریزی، مدیریت و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست،دانشکدگان فنى، دانشگاه تهران، تهران، ایران

2 گروه بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، دانشکده بهداشت و ایمنى، دانشگاه علوم پزشکى شهید بهشتى، تهران، ایران

چکیده

استرس شغلی از مهم ترین عوامل ایجاد کننده ناراحتی های جسمی و روانی در کارکنان صنایع مختلف است. از مهم ترین این آسیب ها اختلالات اسکلتی عضلانی است که موجب کاهش انگیزه کاری و تاثیر منفی بر کارکنان می‌گردد. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف بررسی استرس شغلی و ارتباط آن با اختلالات اسکلتی عضلانی در کارکنان یک صنعت ساختمان سازی در شهر تهران صورت گرفت. در این مطالعه توصیفی – تحلیلی 78 نفر بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه های نوردیک و اسیپو جمع آوری شد. برای آنالیز از نرم افزار SPSS 20، آزمون های تی تست و کای دو استفاده گردید. نتایج نشان داد که 51/2% از کارکنان استرس طبیعی داشتند و هیچ کدام استرس شدید نداشتند. بیشترین میزان اختلالات در قسمت تحتانی کمر (46/6%) و کمترین مربوط به ران (13/3%) بود. بین استرس شغلی و اختلالات اسکلتی عضلانی در قسمت های تحتانی کمر، زانو و مچ پا رابطه معناداری یافت گردید(P<0.05) .نتایج بیانگر این بود که استرس شغلی از عوامل خطرساز در بروز برخی ناراحتی های اسکلتی عضلانی در کارکنان است. اقدامات موثر برای کاهش سطح استرس در بین کارکنان مورد نیاز می‌باشد.

کلیدواژه‌ها


ازگلی، گ؛ بطحایی، ا؛ علوی مجد، ح؛ میرمحمدعلی، م، (1385). بررسی شکایات ناشی از اختلالات عضلانی- اسکلتی و عوامل مرتبط خطرساز در ماماهای شاغل در همدان، سلامت کار ایران، 3(1-2)، صص 42-37.
اسحقی ثانی، ه؛ محبی، ا؛ زارع، م؛ آقاملایی، ت؛ خادمیان، م؛ احمدی، م، (1397). بررسی رابطه بین رضایت شغلی و شیوع اختلالات اسکلتی– عضلانی، طب پیشگیری، 5(2)، صص 52-46.
برزیده، م؛ چوبینه، ع؛ طباطبایی، ح، (1391). ابعاد استرس شغلی و ارتباط آن با اختلالات اسکلتی-عضلانی در پرستاران، تحقیقات نظام سلامت، 8(7)، صص 1375-1365.
برکات، س؛ جوان، م؛ دهقان، ح؛ حبیبی، ا، (1392). ارزیابی ارگونومیکی وضعیت بدن در حین کار به روش ارزیابی سریع تمامی اندام‌‌های بدن و شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی در دانشجویان دندان پزشکی، دانشکده دندانپزشکی اصفهان، 9(5)، صص 432-423.
حاجی امینی، ز؛ چراغعلی پور، ض؛ مرزآبادی، ا؛ عبادی، ع؛ نوروزی، ع، (1390). مقایسه میزان استرس شغلی در رانندگان نظامی و غیرنظامی شهر تهران، طب نظامی، 13(1)، صص 30-25.
رئیسی، س؛ حسینی، م؛ عطارچی، س؛ گل آبادی، م؛ سادات رضایی، م؛ نامور، م، (1393). ارتباط نوع شغل و بخش محل خدمت پرسنل پرستاری با فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی، رازی، 20(108)، صص 10-1.
زرگربالای جمع، س؛ علیمرادنوری، م؛ دانشور، ا، (1398). بررسی رابطه فرسودگی شغلی و ابعاد آن با استرس شغلی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1397، بیمارستان، 17(3)، صص 99-87.
سامانی، س؛ قلع جهی، م، (1397). بررسی ارتباط بین شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی با استرس شغلی در بین قالی بافان استان سیستان و بلوچستان در سال 1396، تحقیقات سلامت در جامعه، 4(2)، صص 32-23.
سپهوند، م؛ جوادی، م؛ مختاری، ج؛ خاقانی زاده، م؛ باباجانی وسفی، س، (1398). بررسی استرس شغلی و ارتباط آن با برخی از پارامترهای دموگرافیک و استخدامی در کارکنان نیروی دریایی ایران، طب دریا، 1(3)، صص 148-141.
شریفیان، ا؛ امینیان، ا؛ کیانی، م؛ بارونی، ش؛ امیری، ف، (1385). بررسی میزان تنش شغلی و عوامل موثر در آن در پزشکان شاغل در پزشکی قانونی شهر تهران در پاییز 1384، پزشکی قانونی، 12(3)، صص 150-144.
شیرین بک، ا؛ بصیرشبستری، س؛ سفیدی، ف، (1397). بررسی شیوع دردهای عضلانی- اسکلتی و عوامل مرتبط با آن در دندانپزشکان زنجان، تحقیق در علوم دندانپزشکی، 15(1)، صص 48-42.
قشلاق، ر؛ حسینی، م؛ سایه میری، ک، (1396). استرس شغلی در پرستاران ایرانی: مطالعه مرور سیستماتیک و متاآنالیز، دانشکده پرستاری، 3(4)، صص 75-68.
کیقبادی، س، (1381). عوامل تنیدگی آور پرستاری در مربیان پرستاری دانشکده‌های پرستاری و مامایی شهر تهران، آموزش در علوم پزشکی، 2(1)، صص 66-61.
مشعشعی، پ؛ نظری ج، (1396). بررسی ارتباط بین اختلالات اسکلتی و عضلانی با سلامت عمومی کارکنان شاغل در صنعت تولید نوشابه، مهندسی بهداشت حرفه ای، 4(1)، صص 55-45.
ملاآقا بابایی، م؛ یزدی، م؛ کریمی زوردگانی، س؛ برکات، س، (1395). بررسی شیوع اختلالات اسکلتی- عضلانی و ارتباط آن با استرس شغلی در کارکنان یک صنعت فلزی، سلامت کار ایران، 13(3)، صص 72-64.
ملازم، ز؛ محمدحسینی، س؛ کریمی، ز؛ باقری، ق، (1384). برخی عوامل تنش زای شغلی و درجه تنش زایی آنها از نظر پرستاران شاغل در بیمارستانهای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتــی درمانــی استان کهگیلویــه وبویــراحمد ـ 1381، ارمغان دانش، 10(3)، صص 103-95.
ملکوتی، ج؛ غریبی، و؛ ابراهیمی، م؛ جنگ، ش؛ خدادادی، م؛ زینلی پور، م؛ واحدی، ع، (1395). بررسی سلامت عمومی و استرس شغلی در کارکنان یک شرکت عمرانی در سال 1394، پژوهنده، 21(5)، صص 281-272.
ندری، ح؛ ندری، ف؛ خانجانی، ن؛ عباسی، م؛ حیدری، ع؛ طولابی، ع؛ کاظم زاده، ی؛ رئیسوندی، ا، (1393). بررسی شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در کارمندان بانک شهرالشتر و شناسایی عوامل ایجاد کننده، بهداشت و توسعه، 3(2)، صص 174-163.
Aghilinejad, M., Choobineh, A., Sadeghi, Z., Nouri, MK., & Bahrami, A. (2012). Prevalence of Musculoskeletal Disorders among Iranian Steel Workers. Iran Red Crescent Med J, 14(4), 198-203.
Akrouf, Q., Crawford, J., Al-Shatti, A., & Kamel, M. (2010). Musculoskeletal disorders among bank office workers in Kuwait. Eastern Mediterranean Health Journal, 16(1), 94-100.
Bernal, D., Campos-Serna, J., Tobias, A., Vargas-Prada, S., Benavides, FG., & Serra, C. (2015). Work-related psychosocial risk factors and musculoskeletal disorders in hospital nurses and nursing aides: A systematic review and meta-analysis. Int J Nurs Stud, 52(2), 635-648.
Cherry, N., Meyer, J., Chen, Y., Holt, D., & McDonald, J. (2001). The reported incidence of work-Related musculoskeletal disease in the UK: MOSS 1997–2000. Occup Med, 51(7), 450-455.
Côté, P., van der Velde, G., Cassidy, JD., Carroll, LJ., Hogg-Johnson, S., Holm, LW., & et al. (2008). The burden and determinants of neck pain in workers. European Spine Journal, 17(1), 60-74.
Eatough, EM., Way, J., & Chang, C-H. (2012). Understanding the link between psychosocial work stressors and work-related musculoskeletal complaints. Appl Ergonomics, 43(3), 554-563.
Ferreira, Jr., & Saldiva, PH. (2002). Computer–telephone interactive tasks: predictors of musculoskeletal disorders according to work analysis and workers’ perception. Applied Ergonomics, 33(2), 147-153.
Gerr, F., Fethke, NB., Anton, D., Merlino, L., Rosecrance, J., Marcus, M., & et al. (2014). A Prospective Study of Musculoskeletal Outcomes Among Manufacturing Workers II. Effects of Psychosocial Stress and Work Organization Factors. Hum Factors, 56(1), 178-190.
Haiou, Y., Scott, H., Ming-Lun, L., & Dean, B. (2016). Low Back Pain Prevalence and Related Workplace Psychosocial Risk Factors: A Study Using Data From the 2010 National Health Interview Survey. Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics, 39(7), 460-472.
Hoogendoorn, WE., van Poppel, MN., Bongers, PM., Koes, BW., & Bouter, LM. (2000). Systematic review of psychosocial factors at work and private life as risk factors for back pain. Spine, 25(16), 2114-2125.
Kim, HY., Han, YR., Lee, HB., Yang, GY., & Chae, H. (2016). Systematic review of traditional Korean emergency medicine. Acupuncture, 33(2), 17-33.
Levy, B., & Wegman, D. (2005). Occupational health recognizing and preventing Work- related disease and injery. 4th ed. Philadelphia: Lippincott-Raven.
Li, L., Hu, H., Zhou, H., & et al. (2014). Work stress, work motivation and their effects on job satisfaction in community health workers: a cross-sectional survey in China. BMJ open, 4(6), 4897-4901.
Ras, R., & Altaymer, E. (2002). job stress, translated by G. Khajehpour, Industrial Management Institute Publications.
Schleifer, LM., Ley, R., & Spalding, TW. (2002). A hyperventilation theory of job stress and musculoskeletal disorders. Ame J Ind Med, 41(5), 420-432.
Smith, DR., Mihashi, M., Adachi, Y., Koga, H., & Ishitake, T. (2006). A detailed analysis of musculoskeletal disorder risk factors among Japanese nurses. J Safety Res, 37(2), 195-200.
Song, HS., & Lee, CG. (2012). The differences the relationship according to body part between occupational stress and self-reported musculoskeletal disorder symptoms as seen in surveys of public office workers using VDT. Korean J Occupa Environm Med, 24(1), 20-32.
Tania, M., & Denis, A. (2018). Ergonomic and psychosocial factors and musculoskeletal complaints in public sector administration - A joint monitoring approach with analysis of association. International Journal of Industrial Ergonomics, 66, 85-94.
Toosi, M. (2000). Human behavioral at work: organizational behavior.Tehran. The center of national education management publication.
Waddell, G., & Burton, AK. (2001). Occupational health guidelines for the management of low back pain at work: evidence review. Occupational Medicine, 51(2), 124-135.
Wai, EK., Roffey, DM., Bishop, P., Kwon, BK., & Dagenais, S. (2010). Causal assessment of occupational bending or twisting and low back pain: results of a systematic review. Spine J, 10(1), 76-88.