ارزیابی سطح سواد آبی در جامعه شهری (مطالعه موردی: شهر اصفهان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی عمران دانشگاه اصفهان

2 گروه علوم اجتماعی، دانشگاه اصفهان

چکیده

سواد آبی مفهومی جدید در پژوهش‌های مرتبط با مدیریت تقاضای آب است که براوردی از دانش، نگرش و رفتار آبی جامعه ارائه می‌دهد. پژوهش حاضر به روش پیمایشی سطح سواد آبی شهروندان اصفهان را می‌سنجد و نقش متغیرهای مختلف را با استفاده از تحلیل‌های آماری مورد ارزیابی قرار می‌دهد. جامعه آماری، افراد با سن بالای 20 سال است که 398 نفر به روش اتفاقی یا در دسترس بعنوان نمونه انتخاب شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد سواد آبی شهروندان اصفهان برابر 43.5 از 100 (متوسط) است که 1% با سواد بالا (نمره بیشتر از 66) و 10% با سواد کم (نمره کمتر از 33) هستند. در بین مولفه‌های سه‌گانه سواد آبی، امتیاز دانش و نگرش به ترتیب کمترین (34.1) و بیشترین (47.6) است. آزمون رگرسیون نشان می‌دهد مولفه‌های سه‌گانه سواد آبی مستقل هستند و بالاترین اثرگذاری بر سواد آبی را رفتار و سپس نگرش آبی دارد. همچنین تحلیل‌های آماری نشان می‌دهد برخورداری از تحصیلات دانشگاهی، شغل ثابت، یا درامد بالا بر افزایش سواد آبی بصورت قابل ملاحظه‌ای اثرگذار است و در مقایسه، مردان و افراد بالاتر از 40 سال از سواد آبی بیشتری برخوردارند. این موارد نشان می‌دهد سواد آبی و مولفه‌های موثر بر آن در جوامع شهری قابل ارزیابی هستند.

کلیدواژه‌ها


آزاد م.ر. (1394)، تعیین نشانگرهای سواد محیط‌زیستی برای سال‌های پیش‌دبستان تا چهارم دبستان با نظر متخصصان، کارشناسان و آموزشگران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد آموزش محیط‌زیست، دانشگاه پیام‌نور
بهرامی م. (1390)، بررسی و تبیین نشانگرهای سواد زیست‌محیطی در برنامه‌های درسی علوم مدارس، پایان‌نامه کارشناسی ارشد آموزش محیط‌زیست، دانشگاه پیام‌نور
حاجی‌زاده، م. افراسیابی ح. و بهارلوئی م. (1397)، مطالعات کیفی مصرف آب در نگاه زنان شهر اصفهان، زن در توسعه و سیاست، 16 (2)، 293-271.
خلفی ع.ا.، شیری ق. و پوراشرف، ی. (1395)، بررسی الگوی مصرف آب خانگی با رویکرد بخش‌بندی مصرف‌کنندگان (مطالعه موردی: مصرف کنندگان آب خانگی شهرستان ایلام). مجله آب و فاضلاب، دوره 29، شماره 2
دهقان ح. و کریم‌سرا ن.پ. (1395)، عوامل موثر بر سرانه مصرف آب خانواده‌های تهرانی، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، 5 (19)، 268-245.
Ahmed M. (2011), Defining and measuring literacy: Facing the reality, International Review of Education 57(1/2), 179-195.
Attari SZ., Poinsatte-Jones K., Hinton K. (2017), Perceptions of water systems, Judgement and Decision Making 12(3), 314–327.
Banerjee S. and Das A. (2018), Environmental Education in the Context of Sustainable Development, Journal of Education & Development 8(16), 179-190.
Dean AJ., Fielding KS., Newton FJ. (2016), Community knowledge about Water: Who has better knowledge and is this associated with water-related behaviors and support for water related policies? PLoS ONE 11(7).
Fang W.T. (2020), Envisioning Environmental Literacy, Action and Outreach, Sinophone and Taiwan Studies, Springer, Volume 3, Singapore.
Febriani A. (2017), Water Literacy in developing country: A case study for Indonesia, Master Thesis, Lund University, Sweden.
Fielding K., Karnadewi F., Mitchell E., Newton F. (2015), A National Survey of Australians’ Water Literacy and Water-Related Attitudes, CRC for Water Sensitive Cities: Clayton, Australia.
Figueiredo P. and Perkins P.E. (2013), Women and water management in times of climate change: participatory and inclusive processes, Journal of Cleaner Production 60, 188-194.
Haverkos K. and Boutista N. (2011), Environmental literacy through relationships, connecting biomes and society in a sustainable city, Science Scope 35(2), 63-70.
He H.S., (2018), Construction of the index system of water literacy and application in a case study of four Chinese communities, Journal of Discrete Mathematical Sciences and Cryptography 21(2), 485–491.
Hungerford H.R. (2009), Environmental Education (EE) for the 21st Century: Where Have We Been? Where Are We Now? Where Are We Headed?, The Journal of Environmental Education 41(1), 1-6.
Huxhold R.E. (2016), Keep Your Head above Water: Management and Water Literacy in Italy. Black & Gold 2, https://openworks.wooster.edu/blackandgold/vol2/iss1/4.
Irvine K., Weigelhofer G., Popescu L. et al. (2016), Educating for action: Aligning skills with policies for sustainable development in the Danube river basin, Science of The Total Environment 543 765-777.
Jamshidi S., Niksokhan M.H., Ardestani M. and Jaberi H. (2015), Enhancement of surface water quality using trading discharge permits and artificial aeration, Environmental Earth Sciences 74(9), 6613-6623.
Jones-Jang S.M., Mortensen T. and Liu J. (2021), Does Media Literacy Help Identification of Fake News? Information Literacy Helps, but Other Literacies Don’t, American Behavioral Scientist 65(2), 371-388.
Karami S., Bidhendi M.S. and Naderi M. (2018), Assessment of Teachers' Attitude Toward Environmental Education and its Relevance to their Readiness to Educating Students (Case Study: Teachers of Primary School in Tehran City), Quarterly Journal of Environmental Education and Sustainable Development 6(4), 9-18.
Kitamura Y., Yamazaki E., Kanie N. et al. (2014), Linking education and water in the sustainable development goals, Project on Sustainability Transformation Beyond 2015 (POST2015) and the Earth System Governance Project, POST2015/UNU-IAS Policy Brief #2
Lewinsohn T.M., Attayde J.L., Fonseca C.R., et al. (2014), Ecological literacy and beyond: Problem-based learning for future professionals, Ambio DOI 10.1007/s13280-014-0539-2.
Liang S.W., Fang W.T., Yeh S.C., Liu S.Y., Tsai H.M., Chou J.Y. and Ng E. (2018), A Nationwide Survey Evaluating the Environmental Literacy of Undergraduate Students in Taiwan, Sustainability 10(6), 1730, doi:10.3390/su10061730.

Mansouri S.A. and Afghe S.M. (2018), The Dynamic Estimating Poverty line of Urban Income groups by Using Extended Linear Expenditure System (ELES) (Panel data Approach), Quarterly Journal of Quantitative Economics 15(1), 63-85.

McCarroll M. and Hamann H. (2020), What We Know about Water: A Water Literacy Review, Water 12, 2803, doi:10.3390/w12102803.
Nutbeam D. and Lloyd JE. (2021), Understanding and Responding to Health Literacy as a Social Determinant of Health, Annual Review of Public Health 42, 159-173.
Poppe M., Weigelhofer G. and Winkler G. (2018), Public Participation and Environmental Education, Riverine Ecosystem Management, Aquatic Ecology Series (AQEC) book series, Volume 8, 435-458.
Qureshi S.M.Q. (2020), Learning by sustainable living to improve sustainability literacy, International Journal of Sustainability in Higher Education 21(1), 161-178.
Roncoli C., Orlove B., Ungemach C., Dowd-Uribe B., West CT., Milch K., Sanon M. (2019), Enough is enough: How West African farmers judge water sufficiency, Regional Environmental Change 19, 573–585.
Saberi N., Zebardast L. and Montazer Ghaem M. (2019), Performance Assessment of Iran's News Media on Environmental Aspects (Case Study: The Water Scarcity Crisis), Quarterly Journal of Environmental Education and Sustainable Development 8(1), 37-48.
Sabzehei M.T., Gholipour S. and Adinevand M. (2016), A Survey of the Relationship Between Environmental Awareness, Attitude and Pro environmental Behavior of Female Students at Qom University, Journal of Environmental Education & Sustainable Development 4(4), 5-16.
Sherchan S., Pasha F., Weinman B., Nelson FL., Sharma FC., Therkelsen J., Drexler D. (2016), Seven faculties in search of a mission: A proposed interdisciplinary course on water literacy, Applied Environmental Education & Communication 15(2), 171-183.
Singh BNB., Aranha RH, Srinivasan S, Sharma P. (2017), Water Literacy: An Empirical Study with Special Reference to the Apartment Dwellers in Bengaluru, In Sustainability, Inspiration, Innovation and Inclusion; Proceedings of the 5th Annual International Conference on Sustainability, New Delhi, India; Giri, TK, Jaipuria S, Das KC, Mukhopadhyay A, Gogoi BJ, Bhattacharya M, Eds.; Emerald Group Publishing: Bingley, UK, 152–161.
Smit H. and Merwe J. (2018), Military environmental literacy in the South African army, Scientia Militaria, South African Journal of Military Studies 46(1), doi: 10.5787/46-1-1225
Szczytko R., Stevenson K., Peterson M.N., Nietfeld J. and Strnad R.L. (2018), Development and validation of the environmental literacy instrument for adolescents, Environmental Education Research doi.org/10.1080/13504622.2018.1487035.
Teksoz G., Sahin E. and Tekkaya-Oztekin C. (2012), Modeling Environmental Literacy of University Students, Journal of Science Education and Technology 21, 157–166.
Ternes B. (2018), Groundwater citizenship and water supply awareness: Investigating water-related infrastructure and well ownership, Rural Sociology 83(2), 347–375.
The World Bank (2021), Iran's Economic Update — April 2021, retrieved https://thedocs.worldbank.org
Tian K., Wang H. and Wang Y. (2021), Investigation and evaluation of water literacy of urban residents in China based on data correction method, Water Policy 23, 77–95.
Wang YH, Chang MC, Liou JR. (2019), Effects of water-saving education in Taiwan on public water knowledge, attitude, and behavior intention change, Water Policy 21, 964–979.
Wong C.A., Afandi S.H.M., Ramachandran S., Kunasekaran P. and Chan J.K.L. (2018), Conceptualizing environmental literacy and factors affecting pro-environmental behavior, International Journal of Business and Society 19(S1), 128-139.
Wood G.V. (2014) Water literacy and citizenship: education for sustainable domestic water use in the East Midlands. PhD thesis, University of Nottingham