ارزیابی آثار تغییر اقلیم بر رانت زمینهای کشاورزی گندم آبی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقتصاد کشاورزی/دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

3 استاد/دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

4 عضو هیئت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

تغییرات اقلیم به تغییرپذیری‌های بلندمدت در الگوی رفتاری میانگین سنجه‌های آب و هوایی یک منطقه در شرایط نبود تغییر در وضعیت عمومی اقلیم منطقه اطلاق می‌شود. نظر به اجتناب ناپذیری اثرات تغییرات اقلیم بر بخش کشاورزی، ارزیابی اثرات آن می تواند بستر‌‌ساز انطباق با شرایط محتمل دوره آتی باشد. هدف از این تحقیق تحلیل اقتصادی اثرات تغییر اقلیم بر رانت زمین‌های کشاورزی گندم آبی در ایران می‌باشد. آمار و اطلاعات مورد نیاز از داده‌های سازمان هواشناسی کل کشور و بانک اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی گردآوری شده است. به منظور بررسی اثر نهایی تغییر اقلیم بر رانت گندم‌کاران در ایران از رهیافت ریکاردین و تکنیک داده‌های تلفیقی برای17 استان‌ تولیدکننده عمده گندم آبی استفاده شد. به منظور پیش‌بینی اثر متغیرهای اقلیمی بر رانت گندم‌کاران در آینده از سه سناریوی تغییر اقلیمA1، B1و ABکه بیانگر افزایش سه درجه‌ای دما و کاهش 5/2 درصدی بارش برای ایران تا سال 2100 است، استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که رابطه بارش تجمعی سالیانه و رانت مثبت و معنی‌دار می‌باشد. بر اثر تغییر اقلیم میزان رانت را در سال 2025، 07/2 درصد، در سال 2050، 34/2 درصد و در سال 2100 تا 41/3 درصد کاهش خواهد یافت.

کلیدواژه‌ها


امیرنژاد، ح.، عمویی، ع.، مجاوریانم. (1398). پیامدهای تغییر اقلیم در کشاورزی و ارتباط آن با رانت شالیکاران (مطالعه موردی استان مازندران) فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 11(41): 148-131.
امیرنژاد، ح.،  اسدپور کردی، م. (1396). بررسی اثرات تغییر اقلیم بر تولیدگندم در ایران. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی. 9 (3): 182-163.
پیش بهار ا.، دارپرنیان س.، قهرمان زاده م. (1394). بررسی آثار تغییرات اقلیمی بر عملکرد ذرت دانه‌ای در ایران: کاربرد رهیافت اقتصادسنجی فضایی با داده‌های پانلی. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی.7(2):106-83.
دیلمی، ا.، جولایی، ر.، رضایی، ا، کرامت‌زاده، ع. (1398). بررسی آثار اقتصادی تغییرات اقلیمی برعملکرد، سود ناخالص و الگوی کشت شهرستان گرگان. مجله اقتصاد کشاورزی. 13(2): 160-137.
سلطانی ش.، موسوی س. (1395). تحلیل ریز مقیاس ماهیت تغییر پذیری های اقلیم و تعیین سناریوهای اقلیمی بخش کشاورزی در دشت همدان-بهار. مجله اقتصاد کشاورزی.10(3):174-155.
علیجانی، ف.، کرباسی، ع، ر. و مظفری مسن، م. (1390). بررسی اثر درجه حرارت و بارندگی بر عملکرد گندم آبی ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، سال نوزدهم، شماره 76 :1-13
مرید س.، عبدالمنافی ن. (1392). بررسی آخرین وضعیت تغییرات اقلیم در خاورمیانه با تأکید بر ایران. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. 28 ص.
واثقی الف.، اسماعیلی ع. (1387). اثر تغییرات اقلیم بر رانت زمین کشاورزی: مطالعه موردی ذرت. مجله اقتصاد کشاورزی.2(3):67-47.
Etwire, P. M., Fielding, D., & Kahui, V. (2019). Climate Change, Crop Selection and Agricultural Revenue in Ghana: A Structural Ricardian Analysis. Journal of Agricultural Economics, 70(2), 488-506.
Huong, N. T. L., Bo, Y. S., & Fahad, S. (2018). Economic impact of climate change on agriculture using Ricardian approach: A case of northwest Vietnam. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 18(4), 449-457.
Kurukulasuriya, P., & Mendelsohn, R. (2007). A Ricardian analysis of the impact of climate change on African cropland. The World Bank.
Masseti, E. &Mendelson, R. (2011). The impact of climate cahnge on US agriculrure: a repeated cross-sectional ricardian analysis. Handbook on climate change and agriculture. Edward Elgar, Cheltenham, UK, Northamption, MA, USA.
Ricardo, D. (1817). The Principles of  Political Economy and Taxation. Johan Murry Pub., London.
Thapa, S., Joshi, G. R. (2011). A Ricardian analysis of the climate change impact on Nepalese agriculture. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/29785/1/MPRA_paper_29785.pdf
Van Passel, S., Massetti, E., & Mendelsohn, R. (2012). A Ricardian analysis of the impact of climate change on European agriculture. Environmental and Resource Economics, 67(4), 725-760.