واکاوی ویژگی‌های بنیادین منظر روستایی در راستای پایداری محیطی از طریق کاربست نظریه زمینه‌ای، مورد پژوهی: "روستای تاریخی فورگ"

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر، تهران، ایران

چکیده

در سکونتگاه‌های شهری و روستایی، انسان ضمن برقراری روابط فرهنگی-اجتماعی با جامعه، با محیط پیرامون خود نیز در تعامل است و این تعاملات طی زمان تغییر می یابد. تحولات روستایی درحال وقوع در ایران، در بلندمدت منظر روستایی را دستخوش دگرگونی می‌سازد؛ از آنجا که کارکردهای منظر روستایی درگذر زمان متنوع تر شده، امروزه در ارزیابی آن علاوه بر کیفیت‌های بصری، ابعاد محیط زیستی و ارزش‌های فرهنگی نیز مورد توجه قرار می گیرند. واکاوی واکنش‌های ایجادشده درپی تاثیرگذاری عوامل پیش‌برنده در زمینه‌روستا، راهگشای درک بنیان‌های منظر پایدار روستایی است. روش پژوهش کیفی بوده و هدف آن یافتن زمینه‌های وقوع، فرآیندها و واکنش‌های بروز یافته است که منجر به شکل گیری اجزا و عناصر منظر روستایی و پایداری آن شده‌اند. با مراجعه به عرصه زندگی واقعی و بهره‌گیری از نظریه زمینه‌ای و مشاهده مشارکتی، فرآیندها، واکنش ذی‌اثران و پیامدهای موثر در ایجاد منظر روستایی مرحله به مرحله تحلیل و تبیین شده‌است. نتایج نشان‌ می‌دهد پایداری محیطی فورگ بر ویژگی‌های بنیادین منظر روستایی از جمله: "برخاستن الگوی معماری بنا از فرم زمین و اقلیم"، "غلبه باورها و عقاید بر شکل‌گیری منظر روستایی"، "تجانس و همگنی بافت روستا با زمینه"، "شکل‌گیری منظر بر پایه امنیت" و "یکدستی و عدم تنوع منظر کشاورزی" بنا‌شده‌است.

کلیدواژه‌ها