بررسی تغییرات شبکه اکولوژیک و نقش آن در تاب آوری اکولوژیکی کلانشهر مشهد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، گروه شهرسازی، قزوین، ایران

2 هیئت علمی دانشکده شهرسازی، دانشگاه تهران

چکیده

اکوسیستم‌های شهری در طی گذشت زمان و درنتیجه برهمکنشی پویا میان فرآیندهای اجتماعی-اقتصادی و بیوفیزیکی رشد و تکامل یافته و تاب آوری اکولوژیکی اکوسیستم‌ شهری تحت تاثیر چنین برهمکنش‌هایی قرار دارد. در نواحی شهری، تغییرات اعمال شده در بستر طبیعی موجب اختلال در عملکردهای بیوفیزیکی شده و کاهش تاب آوری سیستم را بدنبال دارد. تقویت شبکه‌های اکولوژیک شهری بر پایه اصول اکولوژی منظر، عاملی در جهت حفظ فرآیندهای طبیعی و عملکردهای بیوفیزیکی در شهر محسوب شده و با ایجاد تعادل میان خدمات انسانی و اکوسیستمی، منجر به ارتقاء تاب آوری سیستم در مقابل فشارهای زیست محیطی می‌گردد. هدف مقاله حاضر، تبیین جایگاه و اهمیت توجه به شبکه اکولوژیک شهر در برنامه‌های توسعه شهری در راستای دستیابی به تاب آوری اکولوژیکی است. در این راستا با بهره‌گیری از عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ای شهر مشهد به عنوان نمونه موردی، عناصر شبکه اکولوژیک استخراج و روند تغییرات آن‌ها در طی یک دوره 60 ساله و تأثیرات آن‌ها بر تاب آوری اکولوژیکی تبیین شده است. با شناسایی ارزش‌های اکولوژیک حفظ شده و مدفون شده‌ی این شهر در طی فرآیند رشد و توسعه‌ی آن، راهکارهای پیشنهادی به منظور بهبود ساختار اکولوژیک شهر مشهد ارائه گریده و می‌تواند نمونه‌ای برای برنامه‌ریزی شبکه‌های اکولوژیک، محسوب گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات