ارزیابی تغییرات حساسیت دمایی تجزیه ماده آلی خاک در ارتباط با نوع مدیریت اکوسیستم مرتعی و استوکیومتری عناصر در سطوح مختلف عمق خاک

بهتری, بهزاد; جعفریان, زینب; علیخانی, حسینعلی

doi:10.22059/jes.2018.245815.1007547

ارزیابی تغییرات حساسیت دمایی تجزیه ماده آلی خاک در ارتباط با نوع مدیریت اکوسیستم مرتعی و استوکیومتری عناصر در سطوح مختلف عمق خاک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه منابع طبیعی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران

² دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

³ استاد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده خاکشناسی، دانشگاه تهران

10.22059/jes.2018.245815.1007547

چکیده

پاسخ دمایی تجزیه ماده آلی در اکوسیستم‌های خاکی در چرخه کربن و تغییرات اقلیمی موثر است. هدف مطالعه بررسی حساسیت دمایی تجزیه ماده آلی خاک (Q10) درارتباط با نوع مدیریت مرتع، استوکیومتری عناصر و عمق خاک بود. نمونه‌های خاک (از سطوح 0 تا 30 سانتی‌متری) از یک مرتع با مدیریت متفاوت (حفاظت‌شده، چرا‌شده و تخریب‌شده) برداشت و در سه سطح دمایی انکوباسیون شد. از روش جذب قلیا، تنفس هتروتروفیک تعیین و Q10 محاسبه شد. از آنالیز رگرسیون و واریانس جهت بررسی روابط استفاده شد. نوع مدیریت مرتع و عمق خاک تاثیر معنی‌داری بر Q10 نشان داد؛ بطوریکه مقدار Q10 در مرتع چرا‌شده 21/1، در مرتع تخریب‌شده 87/0 و در مرتع حفاظت‌شده 97/0 بود. بجز مرتع تخریب‌شده، مقدار Q10 روند افزایشی با افزایش عمق داشت. روند تغییرات Q10 در ارتباط با استوکیومتری C:N و P:N در مرتع چرا‌شده و حفاظت‌شده به ترتیب خطی و چند جمله-ای درجه دوم بود. بالا بودن کیفیت کربن خاک مطابق با تئوری آنزیمی- جنبشی می‌تواند یکی از علل کاهش Q10 در مرتع حفاظت‌شده و همچنین افزایش Q10 با عمق باشد. با توجه به تغییراتQ10 در ارتباط با استوکیومتری عناصر، میتوان به نقش نیتروژن در افزایش راندمان مصرف کربن و کاهش انتشار دی‌اکسید‌کربن در اکوسیستم‌ها اشاره کرد.

کلیدواژه‌ها