آثار زیست‌محیطی تغییرات هندسه بافت شهری بر دمای محیط و آسایش حرارتی بیرونی در اقلیم خشک شهر مشهد (نمونه موردی بافت قدیمی پاچنار و بافت جدید شاهد)

ثناگر دربانی, الهام; رفیعیان, مجتبی; حنایی, تکتم; منصفی پراپری, دانیال

doi:10.22059/jes.2018.247624.1007570

آثار زیست‌محیطی تغییرات هندسه بافت شهری بر دمای محیط و آسایش حرارتی بیرونی در اقلیم خشک شهر مشهد (نمونه موردی بافت قدیمی پاچنار و بافت جدید شاهد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

² عضو هیات علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس تهران

³ استادیار گروه شهرسازی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

⁴ استادیار دانشکده هنر و معماری، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران

10.22059/jes.2018.247624.1007570

چکیده

کاهش مشکلات زیست‌محیطی از طریق تقلیل دمای هوا و درنتیجه ارتقا سلامت انسان‌ها از مهم‌ترین دغدغه‌ها در عصر حاضر است که می‌توان به‌وسیله آسایش حرارتی بیرونی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های محیطی فضاهای باز شهری مطرح نمود. فاکتورهایی چون ارتفاع و عرض معابر، پوشش سطوح فضاهای باز و مصالح به‌کاررفته در نمای ساختمان‌ها ازجمله عناصر محیط شهری هستند که تغییرات در آن ها بر محیط‌زیست تأثیرگذار است. هدف این پژوهش سنجش تأثیر تغییرات هندسه بافت شهری بر دمای محیط و آسایش حرارتی بیرونی در خیابان‌های شهری دو بافت قدیمی پاچنار و بافت جدید شاهد در شهر مشهد است. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و استفاده از داده‌های ایستگاه هواشناسی شهر مشهد بوده است. روش تحلیل، استفاده از تکنیک شبیه‌سازی رایانه‌ای و نرم‌افزارهای Envi-met و Rayman در شهر مشهد است. شاخص مورداستفاده، دمای معادل فیزیولوژیکیPET به‌عنوان پراستفاده‌ترین شاخص سنجش آسایش حرارتی بیرونی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که تغییر در هندسه پیکره‌بندی خیابان از طریق بالا بردن نسبت H/W تأثیر زیادی بر خرد اقلیم شهری و آسایش حرارتی بیرونی عابران پیاده دارد؛ همچنین، استفاده از پوشش گیاهی و جریان باد در معابر می‌تواند بر کاهش دمای محیط در شهر مشهد تأثیرگذار باشد.

کلیدواژه‌ها