مدل سازی آثار کاربری اراضی روی پارامترهای کیفیت آب با روش های رگرسیونی چند متغیره OLS و GWRدر حوزه های آبخیز استان فارس

حسین خواه, مریم; عرفانیان, مهدی; علیجانپور, احمد

doi:10.22059/jes.2016.58738

مدل سازی آثار کاربری اراضی روی پارامترهای کیفیت آب با روش های رگرسیونی چند متغیره OLS و GWRدر حوزه های آبخیز استان فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه گروه آموزشی مرتع و آبخیزداری

² عضو هیات علمی رسمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه گروه آموزشی مرتع و آبخیزداری

³ دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه گروه آموزشی جنگلداری

10.22059/jes.2016.58738

چکیده

در این تحقیق، مدل‌سازی اثرات انواع کاربری اراضی بر روی 13 پارامتر کیفیت آب اندازه گیری شده در 42 ایستگاه ‌هیدرومتری مربوط به تعدادی از حوزه‌های‌ آبخیز واقع در استان فارس، مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، از روش‌های رگرسیونی چند متغیره خطی OLS و GWR برای تعیین روابط بین متغیرهای وابسته (پارامتر کیفیت آب) و متغیرهای مستقل (درصد کاربری اراضی) استفاده شد. پارامتر‌های کیفیت آب شامل کلسیم، کلر، هدایت الکتریکی، کربنات، بیکربنات، پتاسیم، منیزیم، سدیم، اسیدیته، سختی کل، نسبت جذب سدیم، سولفات و باقیمانده خشک بود. ارزیابی میزان کارایی مدل‌ها در حوزه‌های آبخیز انتخابی، بر اساس ضریب تعیین (R2)، معیار اطلاعات آکائیکه (AICc) و شاخص موران (I) انجام شد. مقادیر ضریب تعیین یا R2 در روش GWR در کلیه حوزه‌های آبخیز انتخابی، بزرگتر از 83/0 بدست آمد. تفاوت دو روش مذکور از نظر معیار AICc در تمام پارامترهای کیفیت آب، بیشتر از سه و مقادیر این معیار در روش GWR همواره کوچکتر از OLS بدست آمد. همچنین شاخص موران میزان خود همبستگی مکانی کمتری نسبت به روش OLS نشان داد. نتایج این تحقیق نشان داد که روش GWR در مدل‌سازی اثرات کاربری اراضی روی پارامترهای کیفیت آب، از کارایی بالاتری برخوردار است.

کلیدواژه‌ها