ارزیابی سناریوهای توسعه اتصال فضاهای اکولوژیک در شهر اهواز به منظور ارتقاء سطح خدمات اکوسیستم و تنوع زیستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، اصفهان، ایران.

2 استاد گروه شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استاد یار گروه شهرسازی، دانشکده هنر، معماری و شهرسازی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، اصفهان، ایران.

چکیده

با گسترش شهرها، محیط طبیعی قطعه قطعه شده و با کاهش سطح اتصال فضاهای اکولوژیک، خدمات اکوسیستم و تنوع زیستی نزول می یابد. تحقیقات اخیر نشان داده اند که عرصه مدیریت توسعه شهری و برنامه ریزی کاربری زمین می توانند اثرات مهمی در حفظ و ارتقاء تنوع زیستی ایفا کند. از طرفی پیدایش و ماندگاری حیات یک گونه زیستی به عواملی متعددی در چارچوب نظام برنامه ریزی توسعه شهری و کاربری زمین وابسته است. همچنین فعالیت های برنامه ریزان، مدیران زمین و شهروندان، به اضمحلال و یا ارتقاء تنوع زیستی انجامیده است. در سالیان اخیر مدیران شهری، اکولوژیست های منظر، برنامه ریزان محیط برای حمایت ازخدمات اکوسیستم و تنوع زیستی بومی، ارتباط برنامه ریزی کاربری زمین را با ساختار اکوسیستم از طریق افزایش سطح اتصال فضاهای اکولوژیک را مد نظر قرار داده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که ارتقاء ارتباط عملکردی و فضایی بین زیستگاه های مختلف طبیعی و نیمه طبیعی در درون و محیط بلافصل شهر به عنوان یک راهبرد پابرجا در نظام برنامه ریزی و طراحی شهری محسوب می گردد تحلیل سطح یکپارچگی در شهر اهواز، برتری سناریوی کریدور رودخانه را نسبت به کریدور خط راه اهن در عامل راهبردی افزایش ارتباط فضاهای اکولوژیک نشان می دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Blair, R.B. 1996. Land use and avian species diversity along an urban gradient. Ecological Applications, 6-2: pp. 506-519.
Breaux, A., Farber, S. Day, J. 1995. Using natural coastal wetlands systems for wastewater treatment: and economic benefit analyses. Journal of Environmental Management, 44: pp. 285-291.
Cowan, R.2007.The dictionary of urbanism.
Cushman, A.S.2013. Biological corridors and connectivity. John Wiley & Sons, Ltd. 21: pp. 384-404.
Dearborn, C. D., Kark, S.2009. Motivations for Conserving Urban Biodiversity. Journal, Volume 24, No.2:pp. 432–440.
Dunn, C. P., Heneghan, L. 2011.Composition and diversity of urban vegetation. Urban ecology: Patterns, processes and applications: pp. 103–134.
Goetz, J. S., Jantz, A. P. Jantz, C.2009. Connectivity of core habitat in the Northeastern United States: Parks and protected areas in a landscape context. Remote Sensing of Environment, 113:pp. 1421–1429.
Güneralp, B., McDonald, I., Fragkias, R. M., and Goodness,J.2013. Urbanization Forecasts, Effects on Land Use, Biodiversity and Ecosystem Services, Urbanization, Biodiversity and Ecosystem Services: Challenges and Opportunities: A Global Assessment. 1_10:pp. 437-452.
Gurnell, J., Rushton, S.P., and Lurz, P.W.  2006. Squirrel poxvirus:  landscape scale strategies for managing disease threat.  Biological Conservation, 131:pp. 287–295.
Kettunen, M., Bassi, S., and Gantioler, S. 2009. Assessing Socio-economic Benefits of Natura 2000: a Toolkit for Practitioner, Output of the European Commission project Financing Natura 2000: Institute for European Environmental Policy (IEEP), Brussels, Belgium, and Retrieved August2th, http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/financing/docs/benefits_toolkit.pdf.
Kohsaka, R.2013. Indicators for Management of Urban Biodiversity and Ecosystem Services: City Biodiversity Index. Urbanization, Biodiversity and Ecosystem Services: Challenges and Opportunities. A Part of the Cities and Biodiversity Outlook Project.chapter, 32:pp. 699–718.
Kong, F., Yin, H., Nakagoshi, N., and Zong, Y. 2010. Urban green space network development for biodiversity conservation: Identification based on graph theory and gravity modeling. Landscape and Urban Planning, 95:pp.16–27.
Kremen, C., Ostfeld, R. 2005. A call to ecologists: measuring, analyzing, and managing ecosystem services.Front Ecol Environ, 3:pp. 540–548.
M.donald. R. I., Kareiva. P., and Forman, R.T. 2008. The implications of current and future urbanization for global protected areas and biodiversity conservation. Biological conservation Jurnal, Volume 141, Issue 6: pp- 1695–1703.
McGarigal, K., Cushman, S.A., and Neel, M.C. 2002. FRAGSTATS: Spatial Pattern Analysis Program for Categorical Maps. Computer Software Program Produced by the Authors at the University of Massachusetts, Amherst, Available at the following website: www.umass.edu/landeco/research/fragstats/fragstats.html.
McKinney, M. A. 2002. Urbanization, biodiversity and conservation, BioScience, 52 -10: pp- 883–890.
McKinney, M. L. 2008. Effects of urbanization on species richness: a review of plants and animals. Urban Ecosystems, 11: pp-161–176.
McRae, H.B., Dickson, G.B., Keitt, H., and Timothyand, B.S.V.2008.Using Circuit Theory to Model Connectivity in Ecology, Evolution and Conservation.Ecology, 89-10:pp. 2712–2724.
McRae, B.H., Kavanagh, D.M. 2011. Linkage Mapper Connectivity Analysis Software; the Nature Conservancy, Seattle, WA. www.waconnected.org/habitat-connectivity-mapping-tools.php.
Muller, N., Ignatieva, M., Nilon, H.C.,Werner, P.C., and Zipperer, W. 2013. Patterns, Trends in Urban Biodiversity and Landscape Design, Urbanization, Biodiversity and Ecosystem Services: Challenges and Opportunities: A Global Assessment. DOI 10.1007/978-94-007-7088-1_10: pp- 123–174.
Palmer, M., Finlay, V. 2003. Faith in Conservation: New Approaches to Religions and the Environment, World Bank, Washington DC.
Parker, T., Nilon, C. 2008. Gray squirrel density, habitat suitability and behavior in urban parks. Urban Ecosyst 11: pp. 243–255.
Rayfield, B., Fortin, M.J., and Fall, A.2011.Connectivity for conservation: a framework to classify network measures. Ecology, 92: pp. 847–858.
Savard, J.L., Clergeau, P., Mennechez, G.2000. Biodiversity concepts and urban ecosystems, Landsc, Urban Plann, 48: pp. 131–142.
Sukopp, H., Wurzel, A. 2003. The effects of climate change on the vegetation of central European cities, Urban Habitats, 1: pp. 66–86.
Van Heezik, Y. M., Dickinson, K. J. M., Freeman, C.2012. Closing the gap: Communicating to  change  gardening  practices  in  support  of  native  biodiversity  in  urban  private  gardens,  Ecology and Society, 17-1, 34. http://dx.doi.org/10.5751/ES-04712-170134.
Yu, D., Xun, B., Shi, P., Shao, H., and Liu, Y.2012.Ecological restoration planning based on connectivity in an urban area,Ecological Engineering. 46: pp. 24–33.