سنجش پتانسیل توسعۀ میان‌افزا در بافت مرکزی تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده شهرسازی پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران

2 دانشجو - پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران

چکیده

در پی رشد شتابان جمعیت و ظهور تحولات جدید شهرنشینی در جهان، راه‌حل‌های متفاوت و گاه متناقضی برای توسعۀ شهرها مطرح شده است. پیامد این راه‌حل‌ها را در الگوهای توسعه‌ای چون پراکنده‌رویی، توسعۀ پرشی و ... شاهدیم که سبب تحمیل هزینه‌های زیرساختی، محیط‌زیستی و ... به شهر می‌شود. این روند توسعۀ شهری، سبب بازماندن نواحی مرکزی شهرها از جریان توسعه می‌‌‌شود. مطرح‌شدن رویکردهای جدیدی چون توسعۀ میان‌‌‌افزا1، توسعۀ مجدد نواحی مرکزی شهرها را در دستور کار خود قرار می‌‌‌دهد. هدف پژوهش حاضر اندازه‌‌‌گیری ظرفیت توسعه در بافت مرکزی تهران (منطقۀ 12) است. در پژوهش حاضر پس از معرفی شاخص‌‌‌های توسعۀ میان‌‌‌افزا نوبت به بررسی آن‌‌‌ها در منطقۀ 12 می‌‌‌رسد، برای دستیابی به این مهم با استفاده از ابزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (جی آی اس)، تهیۀ لایۀ شاخص‌‌‌ها و هم‌‌‌پوشانی لایه‌‌‌ها انجام می‌‌‌شود، سپس اولویت‌‌‌بندی نواحی و قطعات مستعد توسعه در بافت مرکزی تهران با استفاده از فرایند تحلیل سلسله‌‌‌مراتبی صورت می‌‌‌گیرد. نتایج بیانگر آن است که هر 6 ناحیۀ منطقۀ 12 دارای پتانسیل توسعه براساس شاخص‌‌‌ها و مؤلفه‌‌‌های معرفی شده‌اند، که در این میان، نواحی 3 (هستۀ اولیۀ شکل‌گیری تهران)، 4 و 2 دارای بالاترین ظرفیت‌‌‌های توسعه‌‌‌ای در منطقه‌اند. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


رفیعیان، م.، براتی، ن.، آرام، م. 1389. «سنجش ظرفیت توسعۀ فضاهای بدون استفاده در مرکز شهر قزوین با تأکید بر رویکرد توسعۀ میان‌افزا»، فصلنامۀ معماری و شهرسازی، شمارۀ پنجم، ص 48.
سعیدی رضوانی، ن.، داودپور، ز.، فدوی، ا. 1392. «کاربرد اصول توسعۀ میان‌‌‌افزا در بهبود فضایی- عملکردی بافت‌‌‌های شهری» (نمونۀ موردی: منطقۀ 17 شهرداری تهران)، فصلنامۀ جغرافیا، سال یازدهم، شمارۀ 36.
عزیزی، م. 1388. «تراکم در شهرسازی اصول و معیارهای تعیین تراکم شهری»، چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، ص 22.
علی‌الحسابی، م.، عباسی، م.، زارع مهذبیه، آ. 1389. «توسعۀ پایدار شهری در ایران با محوریت استفاده از ساختارهای میان‌‌‌افزای شهری»، نخستین همایش توسعۀ شهری پایدار، ص 41.
مهدی‌زاده، ج. 1380. «نظری اجمالی به ساماندهی مرکز شهر تهران»، فصلنامۀ هفت شهر، سال دوم، شمارۀ 3، ص 59.
مهندسان مشاور باوند. 1385. «طرح تفصیلی منطقۀ 12 تهران»، مطالعات سازمان فضایی و سیمای شهری، صص 11-63.
مهندسان مشاور توسعۀ بوم‌سازگان پایدار. 1385. طرح جامع شهر تهران.
 
Aurecon. 2009.Ballarat Residential Infill Opportunities Study, City of Ballarat, p. 68.
Community attributes International (Cai). 2010. City of Minneapolis Land Capacity Analysis, p.18.
City-Parish Planning Commission. 2004. Information Bulletin, Number 43, p. 2.
Denver Regional Council of Governments (DRCOG).2004.Regulatory Strategies for Encouraging Infill and Redevelopment, p. 26.
Enger,S.1997. Infill development strategies for shaping livable neighborhoods.Municipal Research and Services Center of Washington (MRSC). Report no. 38,pp. 6-13.
Farris,J. 2001.The Barriers to Using Urban Infill Development to Achieve Smart Growth, Housing Policy Debate, Volume 12, Issue 1, pp.1-29.
Greensboro Comprehensive plan Steering Committee. 2000 .Infill Development for Greensboro; NC (A White Paper), p.38.
Kasier, E. 1995. Urban Landuse Planning. University of Illinois Press, p.157.
Landis,D., Heather Hood,G., Rodgers,T., and Warren,C. 2006.The Future of Infill Housing in California: Opportunities, Potential and Feasibility; Housing policy debate, Volume17, issue4,pp.686-688.
Maryland Department of Planning. 2005. Estimating Residential Development Capacity: A Guidebook for Analysis and Implementation in Maryland, p.7.
McConnell,V., and Willey,K.2010. Infill Development: Perspective and Evidence from Economics and Planning, Resource for the Future (RFF),pp.7-14.
Northeast–Midwest. 2001. Strategies for successful infill development, Congress for New Urbanism, p.12.
Otak, Inc. 1999. The infill and redevelopment code handbook. Prepared for the Oregon Transportation and Growth Management Program, a joint program of the Oregon Department of Transportation and the Oregon Department of Land Conservation and Development,p.1.
State of Maryland. 2001. Models and guidelines for infill development,p.4.
Steinacker,A. 2003. Infill Development and Affordable Housing: Patterns from 1996 to 2000, Urban Affairs, Volume.38, No.4, pp.492-509.
Truckee Meadows Regional Planning Agency. 2005. Infill Development: Barriers and Incentives,p5.
Wheeler,M.2001. Infill Development in the San Francisco Bay Area: Current Obstacles and Responses; A Paper Presented at the Annual Conference of the Association of Collegiate School of Planning, Cleveland, Ohio,p.28.
Wiley, Keith. 2009. An Exploration of the Impact of Infill on Neighborhood Property Values,pp.150-156.
Williams,E. 2008.Innovative Land use Planning Techniques, A Handbook for Sustainable Development,NH Department of Enviromental Servicesو p.95.