تجمع جیوه در کاکایی پازرد (Larus cachinnans) در بندر ماهشهر و منطقۀ شادگان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد زیست‌شناسی دریا گرایش آلودگی دریا، دانشکدۀ علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر،

2 استادیار گروه زیست‌شناسی دریا، دانشکدۀ علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

3 استادیار گروه شیمی دریا، دانشکدۀ علوم دریایی، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر

چکیده

احداث صنایع در سواحل بندر ماهشهر می‌تواند به ورود انواع آلاینده‌ها به خصوص جیوه به دریا منجر شود. به منظور آگاهی از میزان این آلاینده‌ها و وضعیت سلامت محیط‌زیست، پایش زیستی امری ضروری است. پرندۀ کاکایی پازرد (Larus cachinnans) به علت قرارداشتن در بالای زنجیرۀ غذایی، دسترسی آسان و فراوانی، موجود مناسبی برای پایش زیستی جیوه در منطقه است. به منظور مطالعۀ تجمع جیوه در بافت‌های مختلف کاکایی پازرد، 18 نمونه پرنده به طور تصادفی از دو ایستگاه ماهشهر و شادکان شکار شدند. نمونه‌ها در آزمایشگاه دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر زیست‌سنجی و بافت‌های مختلف آن‌ها شامل پر، کبد، کلیه، ماهیچه، استخوان، پوست و قلب جدا شدند. پس از خشک‌کردن و هضم نمونه‌ها غلظت جیوۀ آن‌ها به وسیلۀ دستگاه جذب اتمی با روش بخار سرد اندازه‌گیری شد. بالاترین غلظت جیوه در هر دو جنس ماده و نر پرندۀ کاکایی پازرد در بافت پر (µg/g16/1±70/9 در پرندۀ ماده و µg/g32/0±27/8 در پرندۀ نر) مشاهده شد. کمترین غلظت جیوه در هر دو جنس ماده و نر در بافت قلب (µg/g03/0±42/0 در پرندۀ ماده و µg/g01/0±43/0 در پرندۀ نر) مشاهده شد. بین پرندگان ماهشهر و شادگان اختلاف معنی‌داری از نظر غلظت جیوه مشاهده نشد. بین محتوای جیوه در پر و کبد با وزن کاکایی پازرد همبستگی مستقیم و معنی‌داری مشاهده شد (05/0P<). نتایج مبین آن است که کاکایی پازرد گونۀ مناسبی برای پایش زیستی جیوه در بندر ماهشهر و شادگان است و بافت پر این پرنده مناسب‌ترین بافت قابل استفاده در پایش جیوه است. همچنین، مقایسۀ نتایج این مطالعه با استاندارد‌های سازمان بهداشت جهانی نشان داد که میزان جیوه در اندام‌های مختلف پرندۀ کاکایی پازرد بالاتر از استاندارد‌های مذکور است. با توجه به فعالیت وسیع پتروشیمی در منطقه به نظر می‌رسد نظارت دقیق‌تری بر دفع پساب این صنعت لازم باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منصوری، ج. 1387. راهنمای پرندگان ایران، چاپ اول، انتشارات کتاب فرزانه، تهران.
 
Abdennadher, A., Ramírez, F. Romdhane, M. S. Ruiz, X. Jover, L. and Sanpera, C. 2011. Little Egret (Egretta garzetta) as a bioindicator of trace element pollution in Tunisian aquatic ecosystems. Environmental monitoring and assessment, 175:677-684.
 
Arcos, J., Ruiz, X. Bearhop, S. and Furness, R. 2002. Mercury levels in seabirds and their fish prey at the Ebro Delta (NW Mediterranean): the role of trawler discards as a source of contamination. Marine Ecology Progress Series, 232:281-290.
 
Barbieri, E., Passos, E. A. Filippini, A. dos Santos, I. S. and Garcia, C. A. B. 2010. Assessment of trace metal concentration in feathers of seabird (Larus dominicanus) sampled in the Florianópolis, SC, Brazilian coast. Environmental monitoring and assessment, 169:631-638.
 
Bond, A. L., and . Diamond, A. W2009. Mercury concentrations in seabird tissues from Machias Seal Island, New Brunswick, Canada. Science of the Total Environment, 407:4340-4347.
 
Branco, J., Fracasso, H. A. A. and Barbieri, E. 2009. Breeding biology of the kelp gull (Larus dominicanus) at Santa Catarina coast, Brazil. Ornitologia Neotropical, 20:409-419.
 
Braune, B. M., and D. Gaskin, E. 1987. Mercury levels in Bonaparte's gulls (Larus philadelphia) during autumn molt in the Quoddy region, New Brunswick, Canada. Archives of environmental contamination and toxicology, 16:539-549.
 
Burger, J. 1993. Metals in avian feathers: bioindicators of environmental pollution. Rev Environ Toxicol, 5:203-311.
Burger, J., Gochfeld, M. Jeitner, C. Burke, S. D. Volz, C. Snigaroff, R. Snigaroff, D. Shukla, T. and Shukla, S. 2009. Mercury and other metals in eggs and feathers of glaucous-winged gulls (Larus glaucescens) in the Aleutians. Environmental monitoring and assessment, 152:179-194.
 
Burger, J., . Gochfeld, M. . Jeitner, C. Snigaroff, D Snigaroff, R. . Stamm, T and Volz, C. 2008. Assessment of metals in down feathers of female common eiders and their eggs from the Aleutians: arsenic, cadmium, chromium, lead, manganese, mercury, and selenium. Environmental monitoring and assessment, 143:247-256.
 
Caeiro, S., Costa, M.H. Ramos, T.B. Fernandes, F. Silveira, I., Coimbra, A. Medeiros, G. Painho, M. 2005. Assessing heavy metal contaminants in Sado estuary sediment, an index analysis approach. Ecol. Indicators 5, 151-169.
 
Eisler, R. 2004. Mercury hazards from gold mining to humans, plants, and animals, Reviews of environmental contamination and toxicology, pp. 139-198. Springer.
 
Gibbins, C., B. Small, J. and Sweeney, J. 2010. Identification of Caspian Gull. British Birds, 103:142-183.
 
Gomez-Ariza, J. L., Lorenzo, F. and García-Barrera, T. 2005. Comparative study of atomic fluorescence spectroscopy and inductively coupled plasma mass spectrometry for mercury and arsenic multispeciation. Analytical and bioanalytical chemistry, 382:485-492.
 
Goutner, V., Furness, R. and Papakonstantinou, K. 2000. Mercury in feathers of audouin's gull (Larus audouinii) chicks from northeastern Mediterranean colonies. Archives of environmental contamination and toxicology, 39:200-204.
 
Jewett SC, Duffy, LK 2007. Mercury  in fishes of Alaska, with emphasis on subsistence species. Sci Total Environ; 387:3-27.
 
Lounsbury-Billie, M. Rand, J., G. M. . Cai, Yand Bass Jr, O. L. 2008. Metal concentrations in osprey (Pandion haliaetus) populations in the Florida Bay estuary. Ecotoxicology, 17:616-622.
 
Mazloomi, S., Esmaeili, A. Ghasempoori, S. M. and Omidi, A. 2008. Mercury distribution in liver, kidney, muscle and feathers of Caspian Sea common cormorant (Phalacrocorax carbo). Res J Environ Sci, 2:433-437.
 
Monteiro, L.R., Granadeiro, j.p., Furness, R.W. 1998. Rrlationship between mercury levele and diet in Azores seabirds. Mar. Ecol. Prog. Ser. 166, 259-265.
 
Ochoa-Acuña, H., Sepúlveda, M. and Gross, T. 2002. Mercury in feathers from Chilean birds: influence of location, feeding strategy, and taxonomic affiliation. Marine pollution bulletin, 44:340-345.
 
Rasmussen, P. C., Anderton, J. C. and . Arlott, N. 2005. Birds of south Asia: the Ripley guide. Smithsonian Institution Washington, DC, USA and Lynx Edicions, Barcelona, Spain.
 
Saeki, K., Okabe,Y. Kim,E.-Y. Tanabe, S. Fukuda, M. and Tatsukawa, R. 2000. Mercury and cadmium in common cormorants ( Phalacrocorax carbo). Environmental pollution, 108:249-255.
 
Shi, j., Liang, L. jiang, G. and jin, X. 2005. The speciation and bioavailability of mercury in sediment of Haihe River, China, Environ. Internat. 31, 357-365
 
Vera, Y. M. Carvalho, R. JZ. Castilhos, C. and . Kurtz, M. J. R. 2008. Mercury Bioaccumulation in the Brazilian Amazonian Tucunares (Cichla sp., Cichlidae, Perciformes)(doi: 10.4136/ambi-agua. 49). Ambiente & Água-An Interdisciplinary Journal of Applied Science, 3:19-27.
 
World Health Organization.1972. Evaluation of mercury, lead, cadmium and the food additives amaranth, diethylpyrocarbonate and octyl gallate.
 
Zamani-Ahmadmahmoodi, R., . Esmaili-Sari, A Savabieasfahani, M. Ghasempouri, S. M. and Bahramifar, N. 2010. Mercury Pollution in Three Species of Waders from Shadegan Wetlands at the Head of the Persian Gulf. Bulletin of environmental contamination and toxicology, 84:326-330.
 
Zamani-Ahmadmahmoodi, R., . Esmaili-Sari, A Savabieasfahani, M. Ghasempouri, S. M. and Bahramifar, N. 2008. Mercury levels in liver, kidney and muscle of Common Teal Anas crecca from Shadegan Marshes, Southwest Iran. Podoces, 3:97-131.
 
Zhou, Q., Zhang, J. Shi, J. Fu, J. and Jiang, G. 2008. Biomonitoring: An appealing tool for assessment of metal pollution in the aquatic ecosystem. Analytica chimica acta, 606:135-150.