بررسی عوامل مؤثر در مشارکت در اقدامات حفاظتی سازمان‌های غیردولتی فعال در حوزۀ تالاب کانی ‌برازان مهاباد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکدۀ اقتصاد و توسعۀ کشاورزی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکدۀ اقتصاد و توسعۀ کشاورزی، دانشگاه تهران

چکیده

امروزه بحران‌های زیست‌محیطی و نابودی منابع طبیعی و پایه، یکی از معضلات جدی دولت‌‌ها در ادارۀ امور مربوطه به شمار می‌آیند، بنابراین تدوین راهبردهای حفاظت و بهره‌برداری پایدار از این منابع به‌منزلۀ ضرورتی بنیادی بیش از پیش احساس می‌شود. در این خصوص نقش سازمان‌‌های غیردولتی در حفاظت از منابع طبیعی و محیط‌زیست انکارناپذیر است. این سازمان‌‌ها با اینکه قدمت زیادی دارند متأسفانه هنوز هم در حیطۀ محیط‌زیست‌‌ و منابع طبیعی جایگاه مناسبی نیافته‌‌اند و همیشه این نگرانی وجود دارد که چه عواملی در جلب مشارکت افراد در فعالیت‌های زیست‌محیطی مؤثر است. اما برای پی‌بردن به شرایطی که به پررنگ‌‌تر‌‌شدن این نقش منجر می‌‌‌شود انجام تحقیقات نظام‌‌مند، ضرورت دارد. از این‌‌رو پژوهش حاضر، با هدف بررسی عوامل مؤثر در مشارکت در اقدامات حفاظتی سازمان‌‌های غیردولتی زیست‌محیطی صورت گرفت. جامعۀ آماری تحقیق را اعضای سه تعاونی فعال در حوزۀ حفاظت از محیط‌زیست تالاب کانی برازان مهاباد (N=120) تشکیل می‌‌داد که از بین آن‌ها 92 نفر به‌منزلۀ اعضای نمونه تعیین شدند. ابزار گردآوری داده‌‌ها پرسش‌نامه‌‌ای بود که به منظور تعیین پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای هر کدام از بخش‌‌های پرسش‌نامه بالاتر از 8/. به دست آمد که بیانگر پایایی مناسب آن بود. همچنین، روایی پرسش‌نامه با استفاده از روش روایی صوری از سوی خبرگان تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌‌افزار SPSS بهره گرفته شد. نتایج حاکی از تفاوت معنی‌‌داری در سطح یک درصد در بین زنان و مردان در میزان مشارکت در اقدامات حفاظتی زیست‌محیطی بود. نتایج تحلیل رگرسیونی نیز حاکی از توانایی پیش‌‌بینی 1/71 درصد واریانس از طریق متغیرهای عامل اقتصادی، اطلاعاتی، مدیریتی و فرهنگی بود.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1.  

    آراسته‌‌‌خو، م. 1383. تأمین و رفاه اجتماعی، نشر دانشگاه پیام‌نور.

    ادیبی، م. هارطونیان، ه. 1386. بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اجتماعی سیاسی و فرهنگی ارامنۀ جلفای اصفهان، مجلۀ سیاست داخلی، سال 1، شمارۀ 2.

    ایمانی جاجرمی، ح. 1382. بررسی نقش سازمان‌‌های غیردولتی در توسعۀ شهری، مدیریت شهری پایدار، تهران: سازمان شهرداری‌‌های کشور.

    جمشیدی‌دلجو، مجتبی. محرم‌نژاد، ناصر. ارجمندی، رضا. لاهیجانیان، اکرم‌الملوک. 1389. ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺳﺎزﻣﺎن‌ﻫﺎی ﻏﯿﺮدوﻟﺘﯽ زﯾﺴﺖ‌‌ﻣﺤﯿﻄﯽ و ﻧﻘﺶ آن‌ﻫﺎ در فراﯾﻨﺪ توسعۀ ﺷﻬﺮی اﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان، ﻋﻠﻮم و ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژی ﻣﺤﯿﻂ‌زﯾﺴﺖ، دورۀ دوازدﻫﻢ، ﺷﻤﺎرۀ ﺳﻪ، ص 101- 111.

    حجازی، ی. عربی، ف. 1387. عوامل مؤثر در جلب مشارکت سازمان‌های غیردولتی در حفاظت از محیط‌زیست، مجلۀ محیط‌شناسی، سال سی و چهارم، شمارۀ 47، پاییز 89، ص 99- 106.

    خلیلیان، ص. خداوردی‌زاده، م و کاوسی‌کلاشمی، م. 1390. تعیین ارزش حفاظتی تالاب قوریگل و کاربرد رهیافت تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) به منظور تمایز ارزش‌‌‌‌های مصرفی و غیرمصرفی، محیط‌شناسی، سال سی و هفتم، شمارۀ 60، زمستان 90، ص 23- 94.

    روستا، ک. حاضری، م. تیموری، م و جمشیدی، ع. 1388. عوامل مؤثر بر مشارکت کشاورزان در اجرای طرح یکپارچه‌‌سازی اراضی استان ایلام: مطالعۀ موردی شهرستان شیروان و چرداول، فصلنامۀ روستا و توسعه، سال 12، شمارۀ 1، بهار 88، ص 109- 127.

    سیدمجیدی، شبنم. 1392. تالاب و اهمیت آن، برگرفته از روزنامۀ اطلاعات، شماره‌های 25755 (پنج‌شنبه 14 آذر 1392) و 25756 (شنبه 16 آذر 1392).

    قربانی، م. کهنسال، م و حسن‌‌نژاد، م. 1390. عوامل مؤثر بر مشارکت روستاییان در گروه‌‌های توسعۀ روستایی: مطالعۀ موردی پروژۀ بین‌‌المللی ترسیب کربن در استان خراسان جنوبی، فصلنامۀ روستا و توسعه، سال 14، شمارۀ 2، پاییز 90، ص 73- 91.

    کهنسال، م. حسن‌‌نژاد، م و قربانی، م. 1389. امکان‌‌سنجی سیاست‌‌های انگیزشی اجرایی پروژه بین‌‌المللی ترسیب کربن ایران در راستای توانمندسازی جوامع محلی، نشریۀ اقتصاد و توسعۀ کشاورزی، جلد 24، شمارۀ 3، پاییز 89، ص 323- 324.

    لقایی، ح. بهمن‌‌پور، ه و زعیم‌‌دار، م. 1386. تهدیدها و فرصت‌‌های مشارکت مردمی در مدیریت زیست‌محیطی مناطق تحت حفاظت در ایران، فصلنامۀ جنگل و مرتع، سال 19، شمارۀ 76- 77.

     

     

    1. Akabayashi, A. 2003. Report of the project Strategies for Social Consensus Building on the policies concerning Advanced Medical Technologies. Tokyo: Fuji Reaserch Inistitu Corporation. Available online At: akirasantky@umin.ac.jp
    2. Cohen, J.M., Uphoff, N. 1977. Rural Development Participation: Concepts Measures for Project Design Implementation and Evaluation Inthado, New York, Comell University.
    3. Goulding, M. 1990. Negotiating the demobilization of the Contras with Comandanty Franklyn, Nikaragua.
    4. Lernar, D. 1958. The Passing of Traditional Society. Modernization the middleeast. Glencoe Frepress; New York.
    5. Li, W. Liu., J & Li, D. 2012. Getting their voices heard: Three cases of public participation in environmental protection in China. Journal of Environmental Management 98 (2012) 65e72.
    6. Moon, K., Marshall, N., Cocklin, C. 2012. Personal circumstances and social characteristics as determinants of landholder participation in biodiversity conservation programs. Journal of Environmental Management 113 (2012) 292e300.
    7. Mushi, S. 1986. Inistitutionalization of Popular Participation, in C. K. Omari[ed] Persistent Principle Amids Crisis, Arush, Tanzania : uzima Press.
    8. Reddy, R. P. 1973. “ Who participates in voluntary action?”. Journal of Extention, Vol. 3, No. 5.
    9. Ryan, E., Lawson, B., Hutchison, R. 2002. Reaching in a guide to creating effective Public Participation for State Historic Preservation programs. Preservation, Services. Available online At: Http:// www.nps.gov/history/hps/pad/plancompan/PublicParticipation/RORIsecI.Html.
    10. Vari, A. 2004. International Water resources association Water International. Hungarian academy of sciences hungary. Vol. 29, No.3.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار