غلظت و منشأ هیدروکربن‌های نفتی کل (TPH) در رسوبات ساحلی جزیرۀ خارک در خلیج فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مهندسی سواحل، دانشکدۀ محیط‌زیست، دانشگاه تهران

2 دانشیار دانشکدۀ محیط‌زیست، دانشگاه تهران

چکیده

جزیرۀ خارک از مهم‌ترین مناطق نفتی ایران به لحاظ صادرات و استخراج و پالایش نفت است. این جزیره از لحاظ محیط‌زیست به ویژه پوشش مرجانی منحصر‌به‌فرد در این ناحیه بسیار حائز اهمیت است و آلودگی‌های دریایی در این منطقه می‌توانند سبب از بین رفتن مرجان‌ها ‌شوند. سواحل جزیرۀ خارک همواره با ورود گستردۀ انواع آلاینده‌های نفتی از منابع خشکی و دریایی روبه‌رو بوده‌اند. با وجود این، تحقیقات در خصوص شدت و توزیع مکانی آلودگی نفتی در این جزیره بسیار محدود است. در این مقاله، وضعیت آلودگی نفتی سواحل جزیرۀ خارک از طریق بررسی میزان TPH در نمونه‌های رسوب در سراسر این جزیره مطالعه می‌شود. 11 نمونه رسوب از بستر دریا در نزدیکی خط ساحلی جمع‌آوری و میزان غلظت TPH در نمونه‌ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی (GC)، اندازه‌گیری شد. همچنین، آزمایش تعیین دانه‌بندی برای نمونه‌های رسوب انجام و با استفاده از شاخص‌های مرتبط، منشأ هیدروکربن‌های رسوبات شناسایی شد. نتایج نشان داد که غلظت TPH، از مقادیر بسیار زیاد 5624 میکروگرم بر گرم در مناطق مجاور پایانه‌های نفتی تا مقادیر بسیار کم در حد چند میکروگرم بر گرم در مناطق دور از فعالیت‌های نفتی متغیر است. غلظت هیدروکربن‌های نفتی در رسوبات نشان داد که مناطق نزدیک پایانه‌های نفتی آلودگی شدیدی دارند. همچنین، بررسی‌ شاخص‌های تعیین‌کنندۀ منشأ آلودگی نفتی رسوبات نشان‌دهندۀ این است که هیدروکربن‌های نفتی در مناطق ساحلی آلوده عمدتاً دارای منشأ نفت‌های فسیلی‌اند. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات