سنجش از دور و اجرای مدل مارکوف برای بررسی تغییرات فضای سبز شهری (مطالعة موردی: منطقة 1 شهرداری تهران)

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشجوی دکترای تخصصی علوم محیط زیست، دانشکدة محیط زیست و انرژی

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، دانشیار گروه محیط زیست، دانشکدة فنی و مهندسی

چکیده

با توجه به نقش فضای سبز به عنوان یکی از مهم‌ترین کلاس‌های کاربری اراضی در اکوسیستم شهری، مطالعه تغییرات آن مهم است. در این مطالعه، با هدف بررسی تغییرات فضای سبز منطقة 1 شهرداری تهران، از شاخص NDVI و تصاویر TM و IRS متعلق به سالهای 1369 و 1385 استفاده و نقشه‌های فضای سبز منطقه با تأکید بر درجات مختلف سرسبزی تهیه شد. مقایسة وسعت کلاس‌های سرسبزی نشان داد که وسعت اراضی بدون پوشش به میزان28/1538 هکتار افزایش و وسعت اراضی تحت پوشش با درجة سرسبزی ضعیف، متوسط و خوب به ترتیب 59/22 ، 3/15 و 36/0 هکتارکاهش یافته است. همچنین، بررسی رویة تغییرات با استفاده از تکنیک بررسی تغییرات پس از طبقه‌بندی با استفاده از Confusion Matrix حاکی از آن است که با تبدیل اراضی بدون پوشش به اراضی تحت پوشش فضای سبز با درجة سرسبزی ضعیف و متوسط، بر وسعت اراضی تحت پوشش گیاهی منطقه به میزان 25/38 هکتار افزوده شده که با توجه به تبدیل 53/1576 هکتار از اراضی دارای پوشش گیاهی به اراضی بدون پوشش، سرانجام از وسعت اراضی تحت پوشش گیاهی 28/1538 هکتار کاسته شده است. اعمال مدل مارکوف و سلول‌های خودکار مارکوف در پیش‌بینی تغییرات فضای سبز منطقه، به ترتیب بیشترین احتمال تخریب با مقدار عددی 7743/0 در اراضی تحت پوشش با درجه سرسبزی ضعیف و پراکندگی مکانی احتمالی فضای سبز منطقه را 1404 تا افق نشان می‌دهد که این موضوع به برنامه‌ریزی هر چه بهتر در زمینه حفظ و گسترش فضای سبز منطقه کمک می‌کند.