ارزیابی توزیع مکانی دمای سطح زمین در محیط زیست شهری با کاربرد سنجش از دور حرارتی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران ،دانشجوی دکترای برنامه ریزی محیط زیست

2 دانشگاه تهران ، استاد گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی ،

3 دانشگاه تهران، دانشجوی دکترای برنامه ریزی محیط زیست

چکیده

در عصر کنونی، شهرها به عنوان اصلی‌ترین زیستگاه گونة انسان، تأثیرات ژرفی بر بیوسفر گذاشته‌اند. این تغییرات گستردة انسانی، پیامدهای ناخواسته و ناخوشایندی همچون افت کیفیت محیط زیستی را نیز به همراه داشته است که سرانجام به کاهش «کیفیت زندگی» منجر می‌شود. گرمتر شدن محیط زیست شهری یکی از این آثار ناآگاهانة توسعة شهری ناپایدار است که «جزیرة حرارتی شهری» نامیده می‌شود. جزایر حرارتی سطحی به گرمتر بودن سطوح شهری نسبت به شرایط گذشته آنها و همچنین نسبت به سطوح پیراشهری دلالت می‌کند و از طریق سنجش از دور حرارتی قابل شناسایی و تجزیه و تحلیل است. در برنامه‌ریزی محیط زیست دو مرحلة اساسی قابل تمیز است: یکی تحلیل و تبیین و دیگری ترکیب و تجویز. تأکید اصلی در این پژوهش بر ارزیابی شرایط دمای سطح محیط زیست شهری معطوف شده است تا به تجویز راه حل. در این مطالعه، توزیع مکانی و گرادیانت تغییرات دمای سطح و همچنین شاخص پوشش گیاهی NDVI در منطقة شهری تهران با استفاده از تصویر ماهواره‌ای لندست ETM+7 تجزیه و تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهد بر خلاف انتظار، حداکثرهای دمایی سطح در پهنه‌های متراکم شهری حضور گسترده‌ای ندارند و در پهنه‌های کوهستانی، ارتباط بین LST و NDVI پایین است و به طور کلی گرادیانت توزیع دمایی در منطقة شهری تهران از شمال شرق به جنوب غرب کاهش می‌یابد. همچنین حداکثر دماهای LST، بیشتر در پهنه‌های کوهستانی شرق (بی بی شهربانو) و پهنة صنعتی غرب مشاهده می‌شوند.

کلیدواژه‌ها