پذیرفتاری مغناطیسی و ارتباط آن با غلظت برخی فلزات سنگین و خصوصیات خاکهای سطحی اطراف اصفهان

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، گروه خاک‌شناسی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

2 استاد گروه خاک‌شناسی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

3 دانشیار گروه خاک‌شناسی، دانشکدة کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

به منظور بررسی پذیرفتاری مغناطیسی خاک و ارتباط آن با غلظت برخی فلزات سنگین و خصوصیات خاکهای سطحی منطقه اصفهان تعداد 158 نمونه مرکب خاک از عمق 0 تا 5 سانتیمتری از منطقه‌ای به وسعت 700 کیلومتر مربع برداشته شد و موقعیت نقاط با دستگاه GPS تعیین شد. پذیرفتاری مغناطیسی درجای خاک با استفاده از حسگر MS2F در صحرا در همه نقاط اندازه‌گیری شد. پس از آماده‌سازی نمونه‌ها مقدار پذیرفتاری مغناطیسی در فرکانس kHz 46/0 (lf?) نیز اندازه‌گیری شد. همچنین غلظت کل برخی فلزات سنگین و ویژگی‌های خاک شامل pH، هدایت الکتریکی، بافت، سنگریزه، ماده آلی، کربنات کلسیم معادل و گچ در نمونه‌ها تعیین شد. نتایج نشان داد که غلظت فلزات مس، روی، سرب، آهن و منگنز همبستگی مثبت و معنی‌داری با پذیرفتاری مغناطیسی دارند که می‌تواند به دلیل انتشار آلودگی‌های حاصل از ترافیک و فعالیت‌های صنعتی در منطقه مطالعاتی باشد. نتایج تجزیه‌وتحلیل رگرسیون خطی چندگانه با روش گام‌به‌گام نشان داد که فلزات Pb، Cr، Zn و Fe و درصد شن، گچ و مادة آلی تقریباً 76 درصد از کل تغییرات پذیرفتاری مغناطیسی در فرکانس پایین را توجیه می‌کنند. معادله رگرسیونی به دست آمده بین پذیرفتاری مغناطیسی درجا با خصوصیات خاک و غلظت عناصر سنگین نشان داد که 71 درصد از تغییرات پذیرفتاری مغناطیسی درجا با فلزات Pb و Mn و درصد شن، سنگریزه، گچ و ماده آلی در خاکهای منطقه توجیه می‌شوند. بنابراین، بر اساس اندازه‌گیری پذیرفتاری مغناطیسی می‌توان میزان آلودگی خاک به برخی فلزات سنگین را پیش‌بینی کرد.

کلیدواژه‌ها