درهم تنیدگی منزلگاه عشایر آق‌اولر مریان با سکونتگاههای تاریخی تالشان

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای برنامه ریزی محیط زیست دانشکدة محیط زیست، دانشگاه تهران

2 گروه برنامه ریزی محیط زیست دانشکدة محیط زیست، دانشگاه تهران

3 دانشیار گروه مهندسی طراحی محیط دانشکدة محیط زیست، دانشگاه تهران

4 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی طراحی محیط دانشکدة محیط زیست، دانشگاه تهران

چکیده

تنوع ساختار اکولوژیکی سرزمین ایران زمینة شکل‌گیری مناظر فرهنگی متعددی را فراهم آورده است. مناظر فرهنگی، ترکیبی از تداوم حیات انسان و هنر پیرایش سرزمین را با بهره‌مندی از اجزای محیط طبیعی و در قالب سکونتگاههای انسانی از دوران گذشته تاکنون به نمایش می‌گذارند. در شرایط کنونی رشد جوامع انسانی در کنار پیشرفت‌های علمی، افزایش بهره‌گیری بشر از منابع و پیامدهای منفی ناشی از توسعة گردشگری بدون وجود طراحی و مدیریت بهینه در پهنه‌های تاریخی طبیعی، امکان تخریب ساختار اکولوژیکی و تاریخی مناظر فرهنگی را فراهم آورده. بحث نوین حفاظت جامع محیطی زمینه‌ساز حفاظت از پهنه‌های زیستی تاریخی و سکونتگاهها است. منطقة تاریخی طبیعی تالش "آق اولر مریان" با ویژگی‌های اکولوژیکی خاص و جاذب گردشگر دارای سکونتگاههای 4500 ساله در کنار منزلگاه عشایر فصلی است که از دوران باستان تاکنون تغییر چندانی نیافته و در بستر طبیعت تالشان در هم تنیده شده و بخش مهمی از ویژگی‌های منظر فرهنگی تالشان را به نمایش می‌گذارند. این سکونتگاهها با معماری ویژه‌ای در نحوة استفاده از مصالح بومی و مکان‌یابی صحیح با توجه به شاخص‌های بستر محیطی و بویژه تنوع ساخت، در طول زمان از ماندگاری خاصی برخوردار بوده‌اند. از سویی توسعة ساخت‌و‌سازهای جدید بویژه ویلاسازی ساکنان شهرهای پیرامونی باعث تخریب عناصر ارزشمند منظر شده است. در تحقیق پیش رو، شناسایی و مکانیابی این سکونتگاهها و نحوة پراکنش آنها با استفاده از فناوری دورسنجی و مطالعات گسترده محیطی، زمینة حفاظت جامع محیطی از این عناصر را به‌وجود آورده و با ارائة راهبردهایی، موجبات حفاظت جامع محیطی و توسعة گردشگری پایدار را فراهم آورده است.

کلیدواژه‌ها

محیط شناسی
دوره 38، شماره 1 - شماره پیاپی 1
(61)
خرداد 1391
صفحه 155-166

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار