تنوع زیست‌محیطی و رشد اقتصادی: تحلیل مقطعی کشوری(با تأکید بر کشورهای در حال توسعه)

نویسندگان

چکیده

در این مطالعه رابطة میان تنوع زیست محیطی و رشد اقتصادی با استفاده از شاخص‌های تنوع گونه‌ها و درآمد سرانه به عنوان نمایندة تنوع زیست محیطی و رشد اقتصادی بررسی شد. همچنین آثار ارزش افزودة بخش کشاورزی به صورت درصدی از تولید ناخالص داخلی، شاخص آزادی تجارت، نرخ مبادله، جمعیت، درصد اراضی تخصیص یافته به بخش کشاورزی، اراضی محافظت شده و متغیر اقلیم بر تنوع زیست محیطی مطالعه شد. داده‌های مقطع عرضی متغیرهای فوق برای 121 کشور در سال 2002 از سایت بانک جهانی و فائو به‌دست آمد. نتایج نشان داد که متغیرهای اقتصادی نظیر رشد اقتصادی، ارزش افزوده بخش کشاورزی، شاخص آزادی تجارت و نرخ مبادله دارای اثر منفی معنی‌دار بر تنوع زیست محیطی هستند. علامت مورد انتظار جمعیت به‌دست نیامد اما اراضی محافظت شده،‌ اثر مثبت و معنی‌داری بر تنوع زیست‌محیطی دارد. درنهایت این‌که منحنی زیست‌محیطی کوزنتس (EKC) برای کشورهای توسعه یافته مشاهده شد، اما برای کشورهای در حال توسعه مشاهده نشد. از آنجا که EKC ناظر بر این مفهوم است که آثار منفی محیط زیستی در رابطه با رشد اقتصادی به یک سطح حداکثر می‌رسد و پس از آن شروع به کاهش می‌کند، بنابراین وجود چنین رابطه‌ای برای کشورهای توسعه‌یافته، این دیدگاه را حمایت می‌کند که کشورهای مذکور با رشد اقتصادی، محیط زیست بهتر و پاک‌تری را تجربه خواهند کرد. اما به دلیل فقدان EKC در کشورهای در حال توسعه، به منظور بهبود تنوع زیستی،‌ می‌باید سیاست‌های محیط زیستی به‌کار گرفته شود و به ایجاد و توسعه نهادها و سیاست‌های کلان مناسب که امکان لحاظ کردن ارزش‌های محیط زیستی را در فرایند تصمیم‌سازی ممکن می‌سازد، نیاز است.

کلیدواژه‌ها