پرندگان آبزی زمستان‏گذران در تالاب‌های گیلان، مازندران و گلستان و طبقه‏بندی ارزشی این تالاب‌ها بر اساس معیارهای پرندگان

تالاب‏های استان‏های شمالی کشور همه ساله در فصل زمستان، پذیرای تعداد زیادی پرنده آبزی مهاجر هستند، بنابر‌این محل‏های مهمی برای زمستان‏گذرانی گونه‏های متعددی از این جانوران محسوب می‏شوند. به طورکلی با توجه به اهمیت‌ها و ارزش‏های ویژة بوم شناختی پرندگان آبزی در مناطق تالابی، از نتیجة مطالعات مربوط به جمعیت‏های گونه‏های مختلف پرندگان و تغییرات آنها می‏توان برای مدیریت چنین منطقه‏هایی بهره جست. در این بررسی 38 منطقة تالابی شامل خط ساحلی دریای خزر در هر3 استان، 17 منطقه در گیلان، 7 منطقه در مازندران و 13 منطقه در گلستان مورد مطالعه قرار گرفته ‏است. داده‏های مورد استفاده شامل آمار خام سرشماری‏های نیمة‏زمستانه مناطق تالابی مربوط به 5 ساله 78 تا 82 بوده است. طبق این داده‏ها، تالاب‌های 3 استان مورد اشاره، به طور متوسط در نیمة زمستان هر سال، پذیرای حدود 1507000 قطعه پرندة آبزی و کنارآبزی متعلق به 115 گونه بوده‏اند. بر این اساس، گروه غازها، قوها و اردک‏ها ( با میانگین 787000 قطعه) حدود 52 درصد کل جمعیت پرندگان شمارش شده را به خود اختصاص داده‏اند. گونة چنگر( با میانگین 479835 قطعه ) 3 استان در مجموع بیشترین فراوانی را داشته است. بیشترین میانگین تعداد پرندگان و نیز تعداد گونه‏ها در 5 سال مورد مطالعه، متعلق به استان مازندران (868549 قطعه در 96 گونه) بوده است. در سال 1382، با اینکه استان مازندران از جمعیت پرندگان آبزی و کنارآبزی بیشتری برخوردار بوده است، اما نسبت به 2 استان دیگر تنوع گونه‏ای کمتری داشته است. در این سال بیشترین تعداد گونه را استان گیلان و بیشترین تنوع گونه‏ای را طبق شاخص‏های مورد بررسی، استان گلستان داشته‏است. با توجه به معیارهای ویژة پرندگان که برای طبقه‏بندی ارزشی تالاب‌ها تعیین شده‏است، تالاب گمیشان و مجموعة تالابی انزلی بیشترین ارزش اکولوژیک (‏23 امتیاز ) را کسب کرده‏اند.