برآورد نیروی جنگل شهری در ترسیب کربن اتمسفری

ورامش, سعید; حسینی, سید محسن; عبدی, نوراله

برآورد نیروی جنگل شهری در ترسیب کربن اتمسفری

نویسندگان

¹ دانشجوی دکترای جنگلداری، دانشکدة منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس

² دانشیار گروه جنگلداری، دانشکدة منابع طبیعی و علوم دریایی دانشگاه تربیت مدرس.

³ استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک

چکیده

افزایش گازهای گلخانه‌ای منجر به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی شده و آثار زیانباری بر حیات انسان بر روی کره زمین گذاشته است. دی‌اکسید‌کربن عمده‌ترین گاز گلخانه‌ای است که جنگل‌های شهری نیروی بالایی در جذب و ترسیب آن در بیومس و خاک دارند. برای انجام این تحقیق توده‌های 40 ساله اقاقیا و زبان‌گنجشک به همراه زمین بایر مجاور (شاهد) در پارک جنگلی چیتگر تهران انتخاب شد و مقدار کربن ترسیب شده در بیومس (هوایی و زیرزمینی)، لاشبرگ و خاک (0تا 15 و 15 تا 30 سانتیمتری) مورد اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد هر یک از توده‌های اقاقیا و زبان‌گنجشک به ترتیب سالانه 63/9 و 5/3 تن در هکتار کربن ترسیب کرده و منجر به افزایش نیروی ترسیب کربن در حدود 5/482 و 140 تن در هکتار شده‌اند. ارزش اقتصادی حاصل از ترسیب کربن با توده‌های مذکور به ترتیب 20 و 5/2 میلیون دلار محاسبه شد. بیشترین سهم از ترسیب کربن کل به بیومس تنة درختان (61 درصد در تودة اقاقیا و 51 درصد در توده زبان‌گنجشک) اختصاص یافت. مقدار اسیدیته، درصد شن و نیتروژن نیز به ترتیب از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر کربن آلی خاک بودند. نتایج این تحقیق نیروی بالای جنگل شهری در جذب و ترسیب کربن اتمسفری را ثابت کرد. بنابراین با توجه به مزایای بسیار زیاد ترسیب کربن و همچنین عضویت ایران در کنوانسیون تغییرات اقلیمی، ضروری است که با مدیریت و محافظت مناسب این جنگل شهری و جنگل‌های شهری مشابه در تهران و سایر مناطق ایران گام مثبتی به‌منظور کاهش تراکم کربن اتمسفری و در نتیجه کاهش گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی برداشته شود.

کلیدواژه‌ها