ارزیابی تجمع زیستی آفت‌کشDDT و متابولیت‌های آن در موی سر مادران باردار، با توجه به متغیرهای سن، تعداد موالید و میزان مصرف ماهی

برقی, ماندانا; بهرامی فر, نادر; ساری, عباس; میرسنجری, میرمهرداد; دهمرده بهروز, رضا

ارزیابی تجمع زیستی آفت‌کشDDT و متابولیت‌های آن در موی سر مادران باردار، با توجه به متغیرهای سن، تعداد موالید و میزان مصرف ماهی

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، نور (مازندران)

² استادیار گروه شیمی، دانشگاه پیام نور ساری و دانشگاه تربیت مدرس نور (مازندران)

³ استاد گروه محیط زیست، دانشگاه تربیت مدرس، نور (مازندران)

⁴ استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ملایر

⁵ مربی پژوهشکده تالاب بین‌المللی هامون، دانشگاه زابل

چکیده

همراه با افزایش تصاعدی جمعیت، کاربرد آفت‌کش‌ها نیز به منظور تأمین نیاز غذایی این جمعیت رو به رشد درحال افزایش است. هدف از این تحقیق، ارزیابی تجمع زیستی آفت‌کش‌ DDT و متابولیت‌های آن در موی سر مادران باردار نوشهر و روستاهای اطراف آن واقع در استان مازندران، با توجه به متغیرهای سن، تعداد موالید و میزان مصرف ماهی است. در این تحقیق 16 نمونه از موی سر مادران باردار نوشهر و 19 نمونه از موی مادران باردار ساکن روستاهای اطراف نوشهر جمع‌آوری شد و برای ثبت اطلاعاتی از قبیل سن، تعداد موالید و رژیم غذایی مادران، پرسشنامه‌ای در اختیار آنها قرار گرفت. پس از انجام مراحل استخراج و پاکسازی، به منظور شناسایی نوع و میزان متابولیت‌های مورد نظر نمونه‌ها به دستگاه کروماتوگرافی گازی مجهز به آشکارساز ECD تزریق شدند. داده‌های به‌دست آمده، برای انجام تجزیه و تحلیل وارد نرم افزار Exel و SPSS شدند. بر اساس نتایج این مطالعه غلظت سه ایزومر p,p'-DDE، p,p'-DDT و o,p-DDT از پنج ایزومر مورد بررسی در موی مادران ساکن نوشهر با روستاهای اطراف دارای تفاوت معنی‌دار بود (05/0P<) در حالی که میان متغیرهای سن، تعداد موالید و میزان مصرف ماهی با غلظت DDTs در مو رابطة معنی‌داری یافت نشد؛ اما با افزایش تعداد موالید، غلظت DDT در موی مادران کاهش و با افزایش مصرف ماهی، غلظت DDT در موی مادران افزایش داشت. با توجه به نتایج به‌دست آمده لزوم کنترل بیشتر بر آفت‌کش‌های مصرفی توسط کشاورزان و پایش تجمع زیستی DDTs و سایر آفت‌کش‌ها در بدن مادران باردار ساکن نواحی روستایی احساس می‌شود.

کلیدواژه‌ها