ارزیابی آلودگی آبهای زیرزمینی محدودة شهر کرمان

حسن‌زاده, رضا; عباس‌نژاد, احمد; حمزه, محمد‌علی

ارزیابی آلودگی آبهای زیرزمینی محدودة شهر کرمان

نویسندگان

¹ کارشناس ارشد زمین شناسی زیست محیطی. دانشگاه شهید باهنر کرمان.–مرکز بین‌المللی علوم، تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی

² استادیار بخش زمین شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

³ کارشناس ارشد زمین شناسی زیست محیطی، کارشناس مؤسسه ملی اقیانوس شناسی

چکیده

در این مقاله، آلودگی آبهای زیرزمینی محدودة شهر کرمان در اثر فلزات سنگین، املاح حاصل از سازندهای زمین‌شناسی منطقه و فعالیت‌های انسانی بررسی شد. نمونه برداری از 43 چاه پمپاژ در منطقه صورت پذیرفت و غلظت فلزات سنگین (Pb, Cu, Zn, Cd, Cr, Mn)، یون‌های اصلی ( Na+ ، Ca2+ ، Mg2+ ، Cl- ، SO42- و HCO3 –) و یون NO3- به‌علاوه TDS، EC، TH وpH با جذب اتمی کوره گرافیتی، تیتراسیون و پتانسیومتری در آنها سنجش شد. این غلظت‌ها با عیار‌های استاندارد آب آشامیدنی و کشاورزی مقایسه شد. غلظت اکثر املاح عناصر جزئی و یون‌های اصلی افزایش چشمگیری در زیر شهر کرمان نشان دادند. نقشه‌های هم‌غلظت فلزات سنگین و یون‌های اصلی در آبهای زیرزمینی محدودة مورد مطالعه نشان داد غلظت عناصر جزئی سمی از جمله سرب، کادمیوم، کروم و منگنز در مرکز شهر بالاتر از حد مجاز آبهای آشامیدنی است که دلیل آن بر اساس ضرایب همبستگی برای عناصر سرب و کروم و منگنز آلودگی‌های انسانی و عنصر کادمیوم سازندهای زمین‌شناسی خاص موجود در منطقه است. همچنین غلظت برخی املاح مانند سولفات و نیترات در مرکز شهر از حد مجاز آبهای آشامیدنی فراتر رفته که در اثر آلودگی ناشی از فاضلاب شهری و سازندهای تبخیری موجود در زیر شهر کرمان است. غلظت عناصر مس و روی آلودگی چندانی در محدودة شهر کرمان نشان ندادند. شایان ذکر است که اکثر خاکهای کرمان حاوی مقادیر زیادی کانی‌های رسی و pH قلیایی بوده که باعث کاهش تحرک عناصر سمی و پاکسازی طبیعی محیط زیست شهری کرمان می‌شوند.

کلیدواژه‌ها