بررسی آلودگی نیتراتی آب زیرزمینی ناحیة جنوب شرق شهر اصفهان

نویسندگان

چکیده

با توجه به افزایش جمعیت جهان و نیاز به غذای بیشتر، نبودن زمین حاصلخیزکافی و محدود بودن سطح زیر کشت، نظر متخصصان به سمت افزایش‌کمی وکیفی در تولید محصولات‌کشاورزی جلب شده است. بنابراین مصرف‌کودهای نیتروژنی از جایگاه خاصی برخوردار است. افزایش غلظت یون نیترات در محلول خاک و سپس آبشویی آن به سمت سفره‌های آب زیر زمینی سبب افزایش غلظت نیترات در آب شده و می‌تواند مشکلات فراوان بهداشتی و بوم شناختی ایجاد کند. این پژوهش با هدف تعیین میزان آلودگی نیتراتی آب زیرزمینی ناحیة شرق شهراصفهان صورت گرفت. در این تحقیق، از80 چاه در حال استفاده منطقه (طی دو مرحله در سال1381 با فاصلة زمانی شش ماه) نمونه برداری و با استفاده از الکترود مخصوص(روش یون–‌گزین)، میزان نیترات آب تعیین و چگونگی تغییرات غلظت نیترات در هر مرحله از نمونه برداری با استفاده از نرم‌ا فزار سورفر، ویرایش هفتم ترسیم‌ شد. در نهایت غلظت نیترات در نقاط مورد مطالعه با استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست امریکا مقایسه شد. نتایج نشان می‌دهد که دربرخی از نقاط، به خصوص در جنوب شرقی منطقه، غلظت نیترات در مقایسه با استانداردهای جهان بالاست. حداکثر غلظت نیترات درمرحلة اوّل و دوم نمونه‌برداری به ترتیب 1/189و3/248 میلی‌گرم در لیتر بوده است. در نمونه برداری اوّل80 درصد و در نمونه برداری دوم 90 درصد از چاهها، دارای غلظت نیترات بیش از حد مجاز (45 میلی گرم در لیتر) بوده‌اند. میانگین غلظت نیترات در نمونه‌برداری اوّل و دوم به ترتیب 9/76 و1/93 میلی‌گرم در لیتر اندازه گیری‌ شد که در ارتباط با تراکم کشاورزی در این مناطق و مصرف بی رویة کودهای ازته (نیتروژنی) است. بنابراین باید در رابطه با مصرف کودهای شیمیایی، مدیریت صحیح و کنترل علمی و عملی صورت پذیرد تا بدین وسیله از افزایش غیر مجاز غلظت این یون در خاک و حرکت آن به طرف سفرة آبهای زیرزمینی، که در نهایت آلودگی آبها را به همراه دارد، جلوگیری ‌شود.

کلیدواژه‌ها