ارزیابی اثرات محیط‌زیستی مجتمع‌های صنعتی با روش AN-AM مطالعۀموردی: مجتمع مس سرچشمه

اکبری‌نژاد پاقلعه, عباس; کرمی, شاهو; احمدیان, رضا; مختاباد امرئی, سیدمصطفی; گلالی‌زاده, سامان

doi:10.22059/jes.2013.35894

ارزیابی اثرات محیط‌زیستی مجتمع‌های صنعتی با روش AN-AM مطالعۀموردی: مجتمع مس سرچشمه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی منطقه‌ای، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

² دانشجوی دکتری آموزش محیط‌زیست، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران

³ استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، رنجان، ایران

⁴ دانشیار دانشکدۀهنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

⁵ دانش‌آموختۀمدیریت و برنامه‌ریزی محیط‌زیست، دانشکدۀ محیط‌زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران

10.22059/jes.2013.35894

چکیده

بهره‌مندی از مواهب طبیعی و قابلیت‌های بالقوةمحیط‌زیست حق قانونی، شرعی و عرفی هر ایرانیاست.لیکن بهره‌برداری از امکانات طبیعی، پیشرفت اجتماعی و رشد اقتصادی نبایدبه شکلی انجام‌پذیرد کهسبب نابودیمنابع پایه(آب، خاک، جنگل، مرتع، حیات‌وحش، هوا و ...)شود و آسیبجبران‌ناپذیری را متوجه محیط‌زیست و جامعه کند. ارزیابی تأثیراتمحیط‌زیستی یکی از روش‌های قابلقبولبرای دستیابی به اهداف توسعةپایدار است و می‌تواند به عنوان یک ابزار برنامه‌ریزی در دسترس مدیران و تصمیم‌گیران قرار گیرد. آنها با استفاده از این ابزار می‌توانندتأثیرات بالقوه‌ا‌ی راکه در نتیجةاجرای پروژةعمرانی و توسعه پدیدار می‌شود، شناسایی کرده. سپس اقداماتی منطقی به‌منظوررفع یا کاهش آنها ارائه ‌کنند. امروزه با توجه به فعالیت بیش از پیش کارخانه‌هایمس برای تولید مس مورد نیاز کشور و نیز اهمیت روزافزونرعایت مسائل تأثیرگذار بر محیط زیست در صنایع مختلف، به خصوص صنعت مس، باید ازروش‌های بهتر وکارآمدتری استفاده کرد تا تأثیراتحاصل از فعالیت مجتمع‌های صنعتی شناسایی و کنترل شوند.در این پژوهش تأثیراتزیست‌محیطی مجتمع مس سرچشمه بررسی شده است. در این راستا ابتدا با استفاده از نظر کارشناسان و یک چک‌لیست ارزیابی مهم‌ترین فاکتورهای محیط‌زیستی و اقتصادی- اجتماعیکه از پروژه متأثر می‌شوند،شناسایی شدند. در ادامه با استفاده از روش ماتریس سریع(RIAM) ،که باروش ANP وزن‌دار شده است(روش AN-AM)، و با کمک کارشناسان، اثرات ارزیابیشد. نتایج نشان دادکه 12 فاکتور محیط‌زیستی و 3 فاکتوراجتماعی در حد متوسط و کمتر، از پروژه ضرر می‌بینند و 5 فاکتور اقتصادی-اجتماعی از پروژه به صورت بسیار مثبت نفع می‌برند.در نتیجه با توجه به استراتژیک بودن صنعت مس در کشورادامةکار پروژه با اجرای طرح‌های بهسازی و گزینه‌های اصلاحی پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها