ارزیابی ریسک اکولوژیک فلزات سنگین در خاک سطحی پارک‌های منتخب کلان شهر تهران بر اساس نمونه برداری سال 1400

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت ساخت و آب، دانشکده عمران هنر و معماری، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه مهندسی، دانشکده محیط زیست، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

با گسترش روزافزون شهرنشینی و آلودگی ناشی از آن، جامعه بشری را با عوارض و مسائل زیست محیطی گوناگونی مواجه ساخته است. از این مسائل، مشکلات مرتبط با خاک اهمیت ویژه‌ای دارد. از این رو خاک، شاخص مهمی برای در معرض قرارگیری انسان به فلزات کمیاب در محیط های شهری است. فلزات سنگین موجود در پارک‌های شهری یکی از مهمترین شاخص‌های منعکس کننده وضعیت آلودگی در محیط زیست شهری هستند. در این مطالعه غلظت فلزات سنگین در خاک تعدادی از پارک‌های منتخب شهر تهران مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از نمونه‌گیری و آماده‌سازی نمونه‌ها، غلظت فلزات سنگین در آن‌ها اندازه‌گیری و با استفاده از شاخص‌های موجود میزان ریسک اکولوژیکی و غنی‌شدگی فلزات سنگین با بهره‌گیری از تحلیل‌های آماری مختلف مورد ارزیابی ریسک قرار گرفت. نتایج شاخص غنی‌سازی، غنی‌شدگی قابل توجه سرب، روی و کادمیم را بر اثر فعالیت‌های انسانی نشان می‌دهد. در محاسبات ریسک اکولوژیکی نیز، سرب و کادمیم ریسک قابل توجه و بالایی دارند و جالب توجه است که تمامی مناطق نمونه‌گیری ریسک اکولوژیکی خیلی زیادی دارند. در انتها با توجه به تحلیل‌های آماری، شباهت رفتاری آلاینده‌ها و مطالعات پیشین، تردد وسایل نقلیه به عنوان اصلی‌ترین منبع انتشار فلزات سنگین در خاک های مربوط به پارک‌های تهران معرفی گردید.

کلیدواژه‌ها