2024-03-29T04:20:31Z
https://jes.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=8979
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
شناسایی مناطق مستعد آلودگی آبخوان دشت ملکان با استفاده از روشهای فازی
حسین
نوروزی قوشبلاغ
عطا الله
ندیری
اصغر
اصغری مقدم
عدم شناخت صحیح مناطق مستعد آلودگی در آبخوانها ممکن است سبب ایجاد آلودگیهای شدید در منابع آب زیرزمینی شود و چهبسا اتفاق میافتد که دیگر نتوان از این منابع استفاده کرد. منابع آب زیرزمینی در منطقه ملکان به دلیل وجود باغهای انگور و کشاورزی شدید، تحت تأثیر شیرابه حاصل از مواد نیتراته میباشند، لذا شناسایی مناطق آسیبپذیر آبخوان این منطقه با روش مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. در این تحقیق از مدلهای دراستیک بهینه شده با منطق فازی و تئوری کاتاستروف، برای بررسی مناطق مستعد آلودگی آبخوان آزاد دشت ملکان استفاده شد. برای بهینهسازی، پارامترهای روش دراستیک که شامل هفت پارامتر هیدروژئولوژیکی میباشد، به عنوان ورودی مدل و مقدار شاخص آسیبپذیری به عنوان خروجی مدلها تعریف گردید. صحتسنجی مدلها نیز با استفاده از دادههای غلظت نیترات و ضریب همبستگی با شاخص آسیبپذیری در منطقه انجام گردید. نتایج مدلسازی نشان داد که مدل دراستیک تصحیحشده با استفاده از تئوری کاتاستروف با شاخص همبستگی بالا با نیترات، نتیجه بهتری را نسبت به منطق فازی برای آبخوان ارائه داده است. بر اساس نتایج مدل کاتاستروف، 56، 23، 21 درصد از منطقه به ترتیب در مناطق با آسیبپذیری کم، متوسط و زیاد واقع شدهاند و بخشهای مرکزی دشت بهعنوان مناطق آسیبپذیر شناخته میشوند.
Aquifer
Catastrophe Theory
Fuzzy logic
Malikan Plain
vulnerability
2018
09
15
205
221
https://jes.ut.ac.ir/article_67521_94df645ca6b63049c05071cda8531b73.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
ارزیابی تغییرات حساسیت دمایی تجزیه ماده آلی خاک در ارتباط با نوع مدیریت اکوسیستم مرتعی و استوکیومتری عناصر در سطوح مختلف عمق خاک
بهزاد
بهتری
زینب
جعفریان
حسینعلی
علیخانی
پاسخ دمایی تجزیه ماده آلی در اکوسیستمهای خاکی در چرخه کربن و تغییرات اقلیمی موثر است. هدف مطالعه بررسی حساسیت دمایی تجزیه ماده آلی خاک (Q10) درارتباط با نوع مدیریت مرتع، استوکیومتری عناصر و عمق خاک بود. نمونههای خاک (از سطوح 0 تا 30 سانتیمتری) از یک مرتع با مدیریت متفاوت (حفاظتشده، چراشده و تخریبشده) برداشت و در سه سطح دمایی انکوباسیون شد. از روش جذب قلیا، تنفس هتروتروفیک تعیین و Q10 محاسبه شد. از آنالیز رگرسیون و واریانس جهت بررسی روابط استفاده شد. نوع مدیریت مرتع و عمق خاک تاثیر معنیداری بر Q10 نشان داد؛ بطوریکه مقدار Q10 در مرتع چراشده 21/1، در مرتع تخریبشده 87/0 و در مرتع حفاظتشده 97/0 بود. بجز مرتع تخریبشده، مقدار Q10 روند افزایشی با افزایش عمق داشت. روند تغییرات Q10 در ارتباط با استوکیومتری C:N و P:N در مرتع چراشده و حفاظتشده به ترتیب خطی و چند جمله-ای درجه دوم بود. بالا بودن کیفیت کربن خاک مطابق با تئوری آنزیمی- جنبشی میتواند یکی از علل کاهش Q10 در مرتع حفاظتشده و همچنین افزایش Q10 با عمق باشد. با توجه به تغییراتQ10 در ارتباط با استوکیومتری عناصر، میتوان به نقش نیتروژن در افزایش راندمان مصرف کربن و کاهش انتشار دیاکسیدکربن در اکوسیستمها اشاره کرد.
CO2 emission
heterotrophic soil respiration
Incubation
Q10
2018
09
15
223
240
https://jes.ut.ac.ir/article_67522_50a27bb291255c742cd347d7b33c8823.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
استفاده از خدمات اکولوژیک به عنوان شاخص اکولوژیک در یافتن گردشگری متناسب با سرزمین "مورد مطالعه: پناهگاه تالابی حیات وحش سرخانکل"
فریبا
فتحی سقزجی
حمید رضا
جعفری
مهدی
ادیبی
مسعود
باقرزاده کریمی
محمد رضا
وفایی
در تالاب سرخانکل به منظور کمی سازی و برآورد میزان شدت و اهمیت نسبی ارزش های اکوسیستمی نظر کارشناسان خبره درباره شدت اثر نیرومحرکه ها بر عملکردهای اکوسیستمی جمع آوری و وزن دهی گردیده سپس وزن های به دست آمده حاصل از مقایسه های زوجی با هر یک از ارزش های اکوسیستمی تطبیق داده شد صرف نظر از اینکه هر یک از ضرایب حاصله کدام ارزش یا عملکرد و یا خدمات اکوسیستم را سازگارتر دانسته موید آن است در کدام نوع گردشگری نیرومحرکه های منتج از آن فشارهایی را بر اکوسیستم وارد نموده اند که در وضعیت حاصله سازگاری بیشتری بین اثر و عملکرد داشته است. شناسایی ارزش های تالاب و میزان شدت اثر بر این ارزش از طریق محاسبه معدل ضریب ناسازگاری مقایسه ای دو به دو تحلیل سلسله مراتبی نشان داد به ترتیب اکوتوریسم، گردشگری روستایی، گردشگری فرهنگی- تاریخی و در نهایت گردشگری شهری سازگارترین نوع گردشگری در منطقه مطالعاتی است، ضرایب در گردشگری روستایی 26/0، 24/0، 23/0، 23/0، 24/0، 13/0 در گردشگری شهری 23/0، 23/0، 23/0، 07/0، 21/0، 23/0، 23/0، 23/0، 14/0 در گردشگری تاریخی و فرهنگی 23/0، 25/0، 23/0، 20/0، 21/0، و در اکوتوریسم 29/0، 28/0، 26/0، 29/0، 29/0، 25/0، 23/0 به دست آمد.
"tourism"
"ecological indicator"
"DPSIR model"
"Sorkhankol"
2018
09
15
241
255
https://jes.ut.ac.ir/article_67523_320a0b06d5f5c03396aa40f3fc16a39e.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
تحلیل پایداری زیست محیطی در جوامع روستایی حاشیه اکوسیستم تالاب بر اساس الگوی بوم روستا مطالعه موردی: روستاهای حاشیه تالاب زریوار
محمد
ظاهری
سیما
سعدی
هدف از پژوهش حاضر تحلیل پایداری زیست محیطی در جوامع روستایی حاشیه اکوسیستم تالاب بر اساس مدل اکوویلج در روستاهای حاشیه تالاب زریوار در استان کردستان می باشد. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و از حیث روش گردآوری اطلاعات توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری پژوهش متشکل از 3389 خانوار می باشد که از میان آن 355 خانوار یه عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری آزمون t تک نمونه ای و آزمون ANOVA در نرم افزار SPSS و تکنک های غیر آماری بارومتری و روش راداری استفاده شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل فضایی از روش های خوشه بندی کم/زیاد، خود همبستگی فضایی، تحلیل لکه های داغ و روش IDW در نرم افزار GIS استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که سهم و اهمیت شاخصهای تحلیل پایداری زیست محیطی در روستاهای مورد مطالعه به این صورت است که شاخصهای اجتماعی ـ فرهنگی بیشترین سهم و شاخص های اکولوژیکی ـ زیست محیطی کمترین سهم را داشته اند. شاخص های اقتصادی نیز در مرتبه دوم بیشترین سهم را در زمینه پایداری زیست محیطی روستاهای مورد مطالعه بر اساس الگوی اکویویلج بخود اختصاص داده اند
Ecological Sustainability
Wetland Ecosystem
Eco-Village
Zarivar wetland
2018
09
15
257
275
https://jes.ut.ac.ir/article_67524_d3791f50445752c5f2061034652b15cb.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
برنامه ریزی شبکه های بوم شناختی سیمای سرزمین شهری(مطالعه موردی:شهر تهران)
امید
فتوحی
شهیندخت
برق جلوه
بهمنظور کاهش آثار توسعهی شهری بر الگوی "ساخت" و "عملکرد" سیمایسرزمین، روند تبیین فعالیتهای انسانی با سازوکار جریان ماده و انرژی ضروری است. در این خصوص، فعالیتهای انسانی با فرآیندهای تغییر ساخت و عملکرد سیمایسرزمین شهری در توازن قرار میگیرند، و با ارتقاء عملکرد عناصر بومشناختی و بهبود کیفی فرآیندهای بومشناختی، ضمن تبیین برنامه توسعه شهری، روند بهرهوری بومشناختی-جامعهشناختی سیمای-سرزمین شهری در تعادل نگاه داشته میشود. لذا، با بررسی روند تغییرات در "عناصر تشکیلدهنده" و "عملکرد بومشناختی-جامعهشناختی" سیمای سرزمین شهری، صحت طرحریزی برنامههای توسعه شهری در راستای برنامهریزی شبکههای بومشناختی سیمایسرزمین شهر بهبودی مییابند. شبکههای بومشناختی، مبین گذرگاههای ماده، انرژی و اطلاعات در پشتیبانی فرآیندهای زیستی، متأثر از محتوا، شکل و نسبت ارتباطی-انزوایی عناصر تشکیلدهندهی سیمایسرزمین تعریف میشوند. در این پژوهش، روند تاثیر تغییرات در "کیفیت محتوا" و "روابط فیمابین" عناصر تشکیلدهندهی سیمایسرزمین (شامل: ناهمگنی فضایی، پیوستگی بومشناختی و بهینگی ارتباطی- انزوایی)، در میزان پایداری شبکههای بومشناختی سیمایسرزمین تهران مورد بررسی قرار میگیرد. در این مطالعه، سیمایسرزمین تهران در مقیاس مناطق 22 گانهی شهری در سه بازه زمانی (۱۹۸۴)، (۲۰۰۰)، (۲۰۱۶) بررسی میشود. مشاهدات نشان میدهند، با رشد برنامههای توسعهی شهری، از کارایی شبکههای بومشناختی سیمایسرزمین شهر کاسته شده، چنانچه تهران بهسختی پاسخگوی نیاز فرآیندهای بومشناختی-جامعهشناختی سرزمین شهری خویش میباشد.
environmental development
Landscape ecology
ecological process
2018
09
15
277
297
https://jes.ut.ac.ir/article_67525_1b8f40bd3199cb419aa3a2fcbde8fcf5.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
تاثیر و رابطه بین تابش غیرپیوسته امواج فراصوت و انرژی مخصوص بر درجه تخریب لجن ثانویه
داود
فتحعلی
عبدااله
رشیدی مهرآبادی
مریم
میرابی
محمود
علیمحمدی
تخریب میکروارگانیزم با امواج فراصوت از روشهای کاهش لجن دفعی و تولید منبع کربنی برای فرایندهای حذف نیتروژن و فسفر است. در این تحقیق، تاثیر تابش غیرپیوسته امواج فراصوت با منظور نمودن پارامترهای موثر دیگر بر روی کارایی فرایند تخریب لجن بررسی شده است. لجن خروجی واحد بیهوازی یک فرایند بیولوژیک با امواج فراصوت تخریب شد. با تغییر در توان اعمالی، طول زمان تابش، مقدار غلظت لجن و تابش ناپیوسته امواج از 0.3 تا 0.9 ثانیه، با روش سطح پاسخ و طراحی مرکب مرکزی، تاثیر تغییر این پارامترها روی درجه تخریب تعیین گردید. در شرایط آزمایشگاهی این تحقیق، با افزایش توان و مدت زمان تابش و در شرایط تابش منقطع، درجه تخریب افزایش یافته و در بیشترین مقدار به 39% رسید. با بررسی انرژی مخصوص (Es)، مشخص گردید در Es کمتر از 28000 kJ/kgTS، تابش منقطع به میزان 0.6 ثانیه در هرثانیه، منجربه افزایش درجه تخریب میشود، لیکن با افزایش Es تا kJ/kgTS 38800 پارامتر تابش منقطع به 0.7 ثانیه در هرثانیه میل میکند. لذا با غیرپیوستگی زمان تابش، اثر تخریبی امواج فراصوت روی میکروارگانیزمها در مقایسه با تابش پیوسته و در شرایط یکسان، بیشتر شده و علاوه بر دستیابی به درجه تخریب بالاتر، در مصرف انرژی نیز صرفهجویی میگردد.
Degree of Sludge Disintegration
Ultra-sonication
Intermittent Sonication
Specific Energy
Respond Surface Method
2018
09
22
297
308
https://jes.ut.ac.ir/article_67774_a4e57337744f01145ce0ded1afbd3297.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
پایش زمانی پدیده گردوغبار در استان های البرز و قزوین
طیبه
مصباح زاده
ناهید
علی پور
حسن
احمدی
آرش
ملکیان
محمد
جعفری
از مشکلاتی که در چند دهه اخیر در حال گسترش است پدیده گردوغبار میباشد که تاثیرات نامطلوبی بر روی منابع مختلف به خصوص محیط زیست و سلامت انسان میگذارد. در این پژوهش از دادههای ساعتی گردوغبار در 7 ایستگاه سینوپتیک منتخب استانهای قزوین و البرز در طی سالهای 2000 تا 2014 استفاده شد. برای مطالعه این رخدادها از کدهای هواشناسی 06 و 07 استفاده گردید و با توجه به آن فراوانی ماهانه و سالانه در طول دوره آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بررسی سالانه گردوغبار در ایستگاههای منتخب نشان داد ایستگاه کرج با 169 روز و ایستگاه قزوین با 115 روز به ترتیب بیشترین روزهای همراه با گردوغبار را داشتند و سالهای 2012 و 2011 پرگردوغبارترین سالها در کل دوره آماری میباشند. بررسی ماهانه نیز نشان داد که ماه می با 116 رخداد و پس از آن ماه ژوئن با 115 رخداد بیشترین فراوانی، و ماههای نوامبر و دسامبر با 9 رخداد کمترین فراوانی وقوع را در دوره آماری داشتند که با توجه به کد 06 ماه می و نوامبر به ترتیب بیشترین و کمترین فراوانی وقوع را داشتند و با توجه به کد 07 ماههای ژوئن و اکتبر بیشترین فراوانی رخداد گردوغبار را داشتند.
Dust Storm
Meteorological codes
annual trend
monthly Frequency
annual frequency
2018
09
22
309
320
https://jes.ut.ac.ir/article_68330_cd7cf31ba712dd44253b8e9afb1b4aba.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
بررسی و اولویت بندی ابعاد مختلف تولید گیاهان تراریخته
فاطمه
باقی زاده
سمیه
امیرتیموری
محمدرضا
زارع مهرجردی
مریم
ضیاءآبادی
بخش کشاورزی نقش مهمی در اقتصاد ایران و تأمین مواد غذایی دارد. جمعیت ایران در حال افزایش است. محدودیت منابع، کاربرد گسترده کودها و آفتکشها و آلودگی های زیست محیطی از مسائل و مشکلات بخش کشاورزی در زمینه افزایش تولید محصولات کشاورزی می باشند. امروزه تولید گیاهان ترا ریخته به عنوان راهکاری نوین جهت افزایش کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی در سطح جهانی مطرح می شود. لذا در این مطالعه، ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، بهداشت - سلامت و مدیریتی - سیاستی تولید گیاهان ترا ریخته، بررسی و اولویت بندی شده است تا درجه اهمیت و لزوم توجه به هر یک از این ابعاد، مشخص شود. به منظور اولویت بندی معیارها و زیرمعیارها از روش تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. آمار و اطلاعات لازم از طریق پیمایش میدانی و جمع آوری پرسش نامه از خبرگان در سال 1396 گردآوری گردید. نتایج نشان داد که معیارهای بهداشت - سلامت، زیست محیطی، اقتصادی، مدیریتی - سیاستی و اجتماعی برای تولید این گیاهان به ترتیب دارای بالاترین اهمیت از نظر خبرگان می باشند. لذا سرمایه گذاری و تحقیقات در زمینه گیاهان ترا ریخته را می توان بر اساس اولویت بندی مذکور انجام داد.
Analytical Hierarchy process
Experts
Transgenic Plants
2018
09
22
321
329
https://jes.ut.ac.ir/article_68331_044ddd1b5b0dbf434c51e501b2a26268.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
داده کاوی رفتار حرکت و همکنش جانوران: یوز آسیایی و پلنگ ایرانی در منطقه حفاظت شده بافق
فرید
چراغی
محمودرضا
دلاور
فرشاد
امیراصلانی
سید کاظم
علوی پناه
حرکت نسبی جانوران شکارگر نسبت به طعمه، برای موفقیت شکارگر و طعمه کلیدی است. داده حرکت همزمان و هم بوم شکارگر و طعمه بسیار نایاب بوده و دادهکاوی حرکت فوق، پیچیدگیهای موضوعی و موضعی بسیار دارد. دادهکاوی و آمار مکانی ابزارهای لازم برای تحلیل حرکت را فراهم میکند. در این تحقیق به تحلیل محدوده اقامت، رفتار حرکت و همکنش دو گونه نایاب و در خطر انقراض شامل یک ائتلاف دوتایی از یوز آسیایی و یک پلنگ ایرانی پرداخته میشود. جانوران چندین ماه توسط گردنبند GPS دار با فرکانس 8 ساعته ردیابی شدند. از روش کوچکترین پوش محدب برای محاسبه محدوده اقامت و از رویکرد زنجیره پنهان مارکوف دو فاز رفتاری متمایز در مسیرهای حرکت شناسایی گردید. از رگرسیون خطی برای بررسی وجود همکنش بین جانوران استفاده گردید. محدوده اقامت یوزها از محدوده اقامت پلنگ بزرگتر بوده و با 95% از محدوده اقامت پلنگ همپوشانی داشت. با تقسیم مسیر حرکتشان به وضعیت حرکتی و استراحتی، پلنگ و یوزها به ترتیب 75% و 63% مواقع در وضعیت حرکتی بودند و سرعت متوسط یکسان 4/0 کیلومتربرساعت را داشتند. نتیجه تحلیل همکنش بیانگر نوعی تعقیب یوز 1 توسط پلنگ بوده است. این مطالعه اطلاعات مفیدی درباره این گونههای نادر و حفاظت آنها ارائه میکند.
Data Mining
spatial ecology
GIS
computational movement analysis
2018
09
22
331
344
https://jes.ut.ac.ir/article_68332_4634785e4264353dd8460c41b200dfc5.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
شکلگیری جزیره حرارتی و اثر آن بر تغییرپذیری دما در شهر بابل
یداله
یوسفی
شکلگیری جزیره حرارتی شهر بابل موردتوجه این پژوهش است. این پدیده از مهمترین خطرهای محیطزیستی بوده و برکیفیت زندگی و تقاضای انرژی تأثیرگذار است. دادههای مورداستفاده از طریق دستگاههای خودکار ثبت دما در دو نقطه شهری و حومه به میزان 352 روز بافاصله زمانی یک ساعت برداشت شد. بررسی ساعتی اختلاف دمایی شهر و حومه با استفاده از روش شدت جزیره حرارتی (Oke) انجام گرفت. برای بررسی اثر بر رفتار دمایی از شاخصهای جایگزین برای نشان دادن جزیره حرارتی، از تغییرپذیری روزبهروز دما DTD و تفاضل میان تغییرات روزبهروز ∆DTD استفاده شد. یافتهها نشان دادند، جزیره حرارتی بابل در دماهای کمینه به صورت مشخص وجود دارد. در حالی که در دماهای بیشینه تفاوتهای دمایی مشخصی میان شهر و حومه وجود ندارد. ازلحاظ زمانی نیز در هنگام شب و دوره سرد سال این پدیده با شدت بیشتری وجود دارد. DTD میانگین دمای روزانه و کمینه در شهر بیش از حومه بوده اما این شاخص برای دمای بیشینه تفاوتی در دو محیط ندارد. میزان ∆DTD شهر بیش از حومه است. با توجه به این بررسی جزیره حرارتی در شهر بابل ایجاد میشود و این حالت در دماهای کمینه خود را به شکل مشخصتر نشان میدهد و بر تغییرپذیری دما نیز مؤثر است.
UHI
urban
Day to Day
Minimum Temperature
Babol
2018
09
22
345
354
https://jes.ut.ac.ir/article_68333_cc93305392da3321945aebe394c48195.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
ژئوتوپ ماندگار، نمونه اصیل منظر و محیطزیست طبیعی (نمونه موردی کوهریگ مهریز استان یزد)
فرزانه السادات دهقان
دهقان
سیدامیر
منصوری
برخی از مناظر طبیعی دارای ویژگیهای منحصربه فردی هستند که باعث جذب و تعاملات انسانی میشوند. کمبود مطالعات تخصصی در حوزه منظر، بیتوجهی به شناخت این مناظر، تغییرات و مداخلات نابجای انسانی در تعامل و بهرهبرداری از آنها، این مناظر را، دچار آسیبهایی جبرانناپذیر مینماید؛ و منجر به از دست دادن این مناظر طبیعی، هویتی، فرهنگی و همچنین فرصتهای غنی وابسته به آنها میگردد.هدف این پژوهش بررسی ژئوتوپهای ماندگار و در نهایت ارائه مدلی برای ارتقای کیفی منظر کوهریگ مهریز است. روش پژوهش میدانی و پدیدارشناسی هرمنوتیک بوده است که محقق با استفاده از مصاحبه، مشاهده و بررسی اسناد و مدارک، به تحلیل مناظر منحصر طبیعی و کوهریگ پرداخته است. یافتهها نشان میدهد، مناظر خاص زمینهی پیدایش باورهای غریب و شکلگیری فرهنگهایی را متناسب با نوع ، خواص، تأثیرات طبیعت و همچنین ذهنیات و باورهای مردمی به وجود میآورند. این گونه ژئوتوپها و مناظر منحصر طبیعی، در امتزاج ذهنیات و تعاملات مردم، به تدریج به مناظری ماندگار در اذهان مردم مبدل خواهند شد؛ که نمودی از فرهنگ و هویت آن فضاست. از سویی شناخت و حفظ منابع طبیعی، نقش بسزایی در سلامت محیط زیست و بهرهوری صحیح آن دارد؛ بنابراین، مؤلفههای ماندگاری آنها باید در هر شرایطی بقا یابد.
Koohrig
Unique natural Landscapes
Persistent Geotops
Qualitative development
2018
09
22
355
371
https://jes.ut.ac.ir/article_68334_16386d56c600220ca8bf6715426b1168.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
بررسی تغییرات شبکه اکولوژیک و نقش آن در تاب آوری اکولوژیکی کلانشهر مشهد
سپیده
موحد
منوچهر
طبیبیان
اکوسیستمهای شهری در طی گذشت زمان و درنتیجه برهمکنشی پویا میان فرآیندهای اجتماعی-اقتصادی و بیوفیزیکی رشد و تکامل یافته و تاب آوری اکولوژیکی اکوسیستم شهری تحت تاثیر چنین برهمکنشهایی قرار دارد. در نواحی شهری، تغییرات اعمال شده در بستر طبیعی موجب اختلال در عملکردهای بیوفیزیکی شده و کاهش تاب آوری سیستم را بدنبال دارد. تقویت شبکههای اکولوژیک شهری بر پایه اصول اکولوژی منظر، عاملی در جهت حفظ فرآیندهای طبیعی و عملکردهای بیوفیزیکی در شهر محسوب شده و با ایجاد تعادل میان خدمات انسانی و اکوسیستمی، منجر به ارتقاء تاب آوری سیستم در مقابل فشارهای زیست محیطی میگردد. هدف مقاله حاضر، تبیین جایگاه و اهمیت توجه به شبکه اکولوژیک شهر در برنامههای توسعه شهری در راستای دستیابی به تاب آوری اکولوژیکی است. در این راستا با بهرهگیری از عکسهای هوایی و تصاویر ماهوارهای شهر مشهد به عنوان نمونه موردی، عناصر شبکه اکولوژیک استخراج و روند تغییرات آنها در طی یک دوره 60 ساله و تأثیرات آنها بر تاب آوری اکولوژیکی تبیین شده است. با شناسایی ارزشهای اکولوژیک حفظ شده و مدفون شدهی این شهر در طی فرآیند رشد و توسعهی آن، راهکارهای پیشنهادی به منظور بهبود ساختار اکولوژیک شهر مشهد ارائه گریده و میتواند نمونهای برای برنامهریزی شبکههای اکولوژیک، محسوب گردد.
Ecological network
resilience
Landscape Ecology
Urban landscape
2018
09
22
373
394
https://jes.ut.ac.ir/article_68335_7cfa0fbe0463a86f71a70567dac59aa5.pdf
Journal of Environmental Studies
JES
1025-8620
1025-8620
1397
44
2
خلاصه انگلیسی تابستان 97
محیط
شناسی
2018
08
23
1
32
https://jes.ut.ac.ir/article_68670_1b67c9191a220928c0fb9685f7f29150.pdf